Vademecum doktoranta

• Doktorat jest samodzielnym i oryginalnym rozwiązaniem problemu naukowego.
• Omawiany problem powinien być ważny naukowo – wnosić do rozwoju nauki coś nowego i wartościowego.
• W rozprawie doktorant prezentuje zaawansowaną wiedzę teoretyczną oraz umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej.
• Rozprawę doktorską może stanowić praca pisemna, w tym monografia naukowa, zbiór opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych opatrzonych autoreferatem, praca projektowa, konstrukcyjna, technologiczna, wdrożeniowa, a także samodzielna i wyodrębniona część pracy zbiorowej. Rozprawa doktorska może składać się z cyklu prac opublikowanych i nieopublikowanych.
• Doktorat jest realizowany pod opieką naukową promotora lub promotora i promotora pomocniczego.

Czym różni się doktorat od innych prac dyplomowych

• Doktorat musi wnosić coś nowego do nauki (nowy problem badawczy, nowe metody, nowa interpretacja zjawiska).
• Zagadnienia omawiane w rozprawie są bardziej złożone.
• Przygotowanie rozprawy wymaga od doktoranta samodzielności, wnikliwości oraz kreatywności (doktorat jest dziełem twórczym).
• Wymaga również wyższego poziomu zaawansowania metodologiczno-analitycznego.
• Konieczna jest dobra znajomość literatury przedmiotu oraz konstruktywny krytycyzm w jej analizie;
• Przygotowanie doktoratu jest bardziej czasochłonne, co wynika zarówno z szerszego zakresu prowadzonych badań, jak i większej objętości samej rozprawy (objętość zależy od specyfiki tematu).

Praca badawcza

Najważniejszym elementem doktoratu jest praca badawcza i zdobywanie niezbędnych umiejętności do prowadzenia badań w danej dyscyplinie. Etapy pracy nad rozprawą:

• zastanów się, jaki temat interesuje Cię najbardziej,
• zapoznaj się z literaturą na ten temat,
• zadaj pytanie badawcze,
• przestudiuj dostępną literaturę i sformułuj założenia,
• zaplanuj badanie i wybierz instrumenty badawcze,
• zbierz dane,
• przeanalizuj dane,
• zinterpretuj wyniki,
• wyciągnij wnioski,
• jeśli chcesz, żeby Twój doktorat miał zastosowanie praktyczne, przygotuj rekomendacje i opracuj rozwiązania, które będzie można wdrożyć w życie.

Ukoronowaniem procesu badawczego jest rozprawa doktorska. Ważne jest również upowszechnianie wyników własnej pracy – do wszczęcia postępowania doktorskiego wymagane są minimum jedna recenzowana publikacja naukowa oraz dwa wystąpienia na konferencjach.

Dzięki doktoratowi uzyskujesz stopień naukowy

Stopień doktora jest nadawany w drodze postępowania doktorskiego osobie, która:

• posiada wyższe wykształcenie (tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera, lekarza lub inny równorzędny);
• złożyła rozprawę doktorską i weszła w postępowanie doktorskie;
• otrzymała pozytywne recenzje;
• uzyskała efekty uczenia się dla kwalifikacji na poziomie 8 PRK, w tym poziom biegłości językowej co najmniej B2;
• spełniła inne wymagania określone przez uczelnię;
• przedstawiła i obroniła rozprawę doktorską.

Dzięki doktoratowi masz szansę rozpocząć karierę naukowo-badawczą, dydaktyczno-badawczą lub artystyczno-badawczą czy artystyczno-dydaktyczną

• doktorat jest świadectwem posiadania przez autora wiedzy teoretycznej i metodologicznej w danej dyscyplinie naukowej oraz kompetencji badawczych, które uprawniają go do samodzielnego prowadzenia pracy naukowej;
• pozytywna ocena wartości merytorycznej oraz twórczej prac składanych w ramach doktoratu (monografii, publikacji naukowych) daje możliwość rozpoczęcia kariery naukowej;
• działania wynikające z realizacji doktoratu umożliwiają nawiązanie wielu cennych kontaktów naukowych i zawodowych, które mogą zaowocować współpracą zarówno w kraju, jak i za granicą;
• status doktoranta umożliwia dostęp do różnych form finansowania badań.

Dzięki doktoratowi podwyższasz kwalifikacje zawodowe

• doktorat to potwierdzenie wysokich kwalifikacji zawodowych i specjalizacji. Stopień naukowy doktora stanowi potwierdzenie zdobycia ósmego i zarazem najwyższego poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji;
• rozwiązanie problemu ważnego dla danej profesji i prezentowanie wyników w środowisku zawodowym buduje markę i rozpoznawalność danej osoby;
• kompetencje badawcze rozwijane w trakcie i poprzez doktorat są cenione przez wielu dobrych pracodawców, szczególnie w innowacyjnych i międzynarodowych firmach;
• realizacja doktoratu przygotowuje do aktywnego uczestnictwa w środowiskach opiniotwórczych, w tym do działań o charakterze publicznym;
• przygotowywanie doktoratu uczy zarządzania projektami o wysokim poziomie trudności – planowanie poszczególnych etapów, szukanie dofinansowań, koordynowanie pracami zespołu oraz realizacja poszczególnych zadań jest świetnym treningiem.

Dzięki doktoratowi zmienia się Twoja pozycja na rynku pracy

• zyskujesz nowe możliwości zawodowe;
• zyskujesz uznanie dla własnych kwalifikacji zawodowych;
• budujesz swoją przewagę konkurencyjną.

Dzięki doktoratowi rozwijasz się

• zdobywasz nową wiedzę i unikalne w skali społeczeństwa kompetencje;
• rozwijasz się twórczo (realizujesz swoje plany, marzenia, rozwijasz zainteresowania);
• poznajesz wiele ciekawych osób, nawiązujesz kontakty oraz współpracę w różnych obszarach;
• przechodzisz trening wytrwałości i zarządzania sobą w czasie.

Ważne pytania, jakie należy sobie zadać przed kształceniem w Szkole Doktorskiej

Na samym początku należy odpowiedzieć sobie na pytania: Dlaczego chcę robić doktorat. Czy temat, którym chcę się zająć, wynika z moich rzeczywistych zainteresowań? Czy doktorat jest kwestią ambicji, czy zależy mi na nowych możliwościach zawodowych? Czy jestem w stanie poświęcić kilka lat swojego życia na zgłębianie jednego zagadnienia? Na ile ważne są dla mnie kompetencje badawcze, które są rozwijane w toku pracy nad rozprawą i w trakcie kształcenia w Szkole Doktorskiej? Decyzja o podjęciu kształcenia w Szkole Doktorskiej powinna być świadoma, a im więcej dostrzegasz korzyści z realizacji doktoratu, tym lepiej.

Równie ważne pytania dotyczą wyboru promotora. Czy wiesz, kto zajmuje się tematyką, którą się interesujesz? Czy znasz publikacje tej osoby? Czy wiesz, jak wygląda współpraca z tą osobą (czy masz własne doświadczenia ze studiów lub współpracowaliście już w innych obszarach)? Wybór właściwego opiekuna naukowego to połowa sukcesu.

Na koniec należy się zastanowić, do jakiego centrum (badawczego lub wdrożeniowego) lub grupy (badawczej lub artystycznej) chcesz dołączyć. Zanim rozpoczniesz rekrutację do Szkoły Doktorskiej, zorientuj się, które centrum lub który zespół byłyby zainteresowane twoim tematem lub do którego z nich chciałbyś dołączyć.

Mentoring wspiera i dynamizuje proces powstawania rozprawy doktorskiej. Pełni także niezwykle ważną rolę w procesie kształcenia każdej doktorantki i każdego doktoranta. Rolę mentora sprawuje przede wszystkim promotor naukowy, który ma nie tylko przekazać wiedzę merytoryczną oraz podzielić się swoim doświadczeniem, lecz także pełnić rolę wspierającą w procesie planowania kariery naukowo-badawczej, dydaktyczno-badawczej lub artystyczno-badawczej czy artystyczno-dydaktycznej oraz kształtować kulturę wymiany doświadczeń w środowisku doktorantów. Oprócz spotkań z promotorami oferujemy zajęcia w ramach programu mentoringowego. Wśród zajęć i aktywności możesz wybrać konwersatoria peer mentoringowe oraz doradztwa w zakresie planowania rozwoju kariery naukowej, twórczej lub dydaktycznej (aspekty teoretyczne i praktyczne).

Celami mentoringu w Szkole Doktorskiej są:

• rozwój potencjału doktorantek i doktorantów przez dzielenie się wiedzą i doświadczeniem;
• wspieranie w planowaniu i świadomym działaniu na rzecz własnego rozwoju;
• rozwijanie kompetencji mentoringowych potrzebnych do inspirowania rozwoju innych osób;
• rozwijanie kompetencji transferowalnych, mających istotne znaczenie w pracy w środowisku akademickim, jak i poza nim (m.in. umiejętności komunikacyjne, planowanie i zarządzanie projektem doktorskim, zarządzanie sobą w czasie, przeciwdziałanie prokrastynacji, kreatywność);
• dostarczenie doktorantom dodatkowego wsparcia w radzeniu sobie z przeszkodami na drodze do doktoratu.

Stypendium doktoranckie

Wysokość miesięcznego stypendium doktoranckiego będzie wynosiła co najmniej: 37% wynagrodzenia profesora – do miesiąca, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa; 57% wynagrodzenia profesora – po miesiącu, w którym została przeprowadzona ocena śródokresowa (kwoty te odnoszą się do wynagrodzenia profesora, które zostało ustalone w drodze rozporządzenia).

Doktorant posiadający orzeczenie o niepełnosprawności, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie, o którym mowa w art. 5 oraz art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, otrzymuje stypendium doktoranckie w wysokości zwiększonej o 30% kwoty wynoszącej 37% wynagrodzenia profesora.

Ustawa przewiduje, że od roku akademickiego 2019/2020 nieopodatkowane stypendia doktoranckie podlegają systemowi ubezpieczeń społecznych. Dzięki temu nie dochodzi do przerwania na ok. 4 lata (lub opóźnienia o ten sam okres) rozpoczęcia gromadzenia kapitału emerytalnego. Wysokość stypendium doktoranckiego pomniejszonego o składkę rentową i emerytalną wynosiłoby co najmniej:

• przed oceną śródokresową: 2367,32 netto
• po ocenie śródokresowej: 3646,95 netto

Wprowadzenie stypendium doktoranckiego wiąże się też z uproszczeniem wsparcia dla doktorantów – system ten będzie bardzo różny od systemu stypendialnego dla studentów. Laureaci stypendium ministra dla wybitnych młodych naukowców będą mogli uzyskać istotne dodatkowe środki finansowe, natomiast mówimy w tym przypadku o najwybitniejszych doktorantach w skali kraju. Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych w konkursach grantowych jest natomiast zjawiskiem pożądanym – nie zamierzamy tu stosować żadnych ograniczeń.

Stypendium dla doktoranta w szkole doktorskiej będzie wypłacane przez cały okres kształcenia w szkole doktorskiej, przy czym łączny okres otrzymywania stypendium doktoranckiego nie może przekroczyć co do zasady 4 lat (z wyjątkami, o których mowa w art. 209 ust. 3 ustawy).

źródło: konstytucjadlanauki.gov.pl