Koncepcji na wychowanie dziecka, było, jest i będzie wiele. Jednak jak w tych wszystkich radach, podejściach, niezawodnych receptach, odnaleźć swój sposób na wychowanie dziecka? W każdym z tych podejść znajdziemy: dbanie o dobro i bezpieczeństwo dziecka oraz przygotowanie go do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie. Zapewnienie tego dziecku wymaga od rodzica/opiekuna pełni sił i chęci. Brzmi jak wyzwanie? Jak zatem zbudować autorytet rodzica/opiekuna? Na czym się skupić w swoim rozwoju? 

Potrzeba relacji

Praktycznie budowanie z kimś relacji to potrzeba relacji. Potrzeba relacji jest w praktyce możliwa do wspierania codziennie. Polega ona na zapewnieniu dziecku emocjonalnej bliskości poprzez:

  • wspólnie spędzanie czasu
  • rozmowy o wszystkim, np. o tym dlaczego ziemia się kręci, dlaczego nie mogę wrócić do domu później;
  • opisywanie emocji, które pojawiają się w relacji
  • uczenie się nawzajem czytelności emocjonalnej (powiedzenie, że mnie coś złości, cieszy, zachwyca, rozczarowuje i wszystkie inne emocje)
  • pomaganie innym (np. wolontariat). 

Co to da relacji dziecko rodzic/opiekun:

  • wspiera rozwój społeczny min. otwartość na innymi ludzi
  • pozwala doświadczyć opieki, troski i zainteresowania ze stronny innych osób
  • wzajemne zainteresowanie opiniami i przeżyciami
  • dziecko otrzymuje komunikat, że to co czuje jest ważne
    kształtowanie postawy prospołecznej.

Praktyczna wskazówka jak dbać o czytelność emocjonalną: np. „Lepiej poczekaj, czuję się teraz zdenerwowana i nie mam ochoty patrzeć na Twoje wypracowanie. Jak poczuje się lepiej, to chętnie je przeczytam”. Dzięki temu dziecko rozumie powody postępowania rodzica, oraz dowiaduje się o przeżywanych przez niego emocjach. Jednocześnie uczy się od rodzica jak mówi się o swoich emocjach.

Potrzeba autonomii

Praktycznie samodzielne dokonywanie wyborów co do tego co dla kogoś jest najlepsze to potrzeba autonomii. Potrzeba autonomii jest w praktyce możliwa do wspierania codziennie. Potrzeba ta wiąże się z poczuciem, że jestem sprawcą zdarzeń. Tym, że oddziałuje na rzeczywistość wokół i ma możliwość wyboru i działam zgodnie z indywidualnymi pragnieniami. Zaczyna się od tego w co chcesz się ubrać dziś do przedszkola, mówienie, że coś mi nie smakuje, że lubię jeździć na rowerze, lubię książki przygodowe. Dziecko komunikuje swoją potrzebę autonomii, mówiąc: „Ja chciałabym/Ja chciałbym…”.

Jak wspierać ro,zwój potrzeby autonomii:

  • słuchaj,
  • rozmawiaj,
  • proponuj różne rozwiązania,
  • pytaj,
  • inspiruj aktywności dziecka do kontaktu z rzeczywistością społeczno-kulturową, przyrodniczą i techniczną,
  • zachęcaj do samodzielności i podejmowania nowych wyzwań,
  • organizuj współdziałania z rówieśnikami i dorosłymi.

Co to da relacji dziecko – rodzić/opiekun: 

  • otwartość na doświadczenia,
  • umiejętność dokonywania wyborów,
  • partnerski styl relacji z dzieckiem,
  • większe poczucie bezpieczeństwa,
  • samodzielnie rozwiązywanie problemów,
  • partycypacja w podejmowaniu decyzji.

Potrzeba kompetencji

Praktycznie czuć, że potrafię coś robić to potrzeba kompetencji. Potrzeba kompetencji jest w praktyce możliwa do wspierania codziennie. Potrzeba kompetencji jest to poczucie, że coś potrafię i wiem to o sobie. „Pozwolenie na doświadczenie radości tworzenia, jest źródłem szczególnej siły, która czyni dziecko spragnione pełnienia w dalszym życiu określonych ról, dających mu szansę na zdobycie uznania nie tylko w najbliższym otoczeniu” (A. Brzezińska). 

Jak wspierać rozwój potrzeby kompetencji:

  • Tłumacz, czym jest porażka i jaką rolę pełni w procesie zdobywania umiejętności. Przecież w pracy nad żarówką Edison, też miał niejedną porażkę.
  • Wspieraj dziecko w procesie uczenia się umiejętności czy określonych zachowań.
  • Rozmawiaj z dzieckiem o postępach i błędach.
  • Stopniuj poziom trudności umiejętności, np. jazda na rowerze, robienie ciastek, sięganie po różne książki, przygotowanie albumu ze zajęciami i wszystko to co przyjdzie wam do głowy.

Co to daje relacji dziecko – rodzić/opiekun:

  • Umiejętność adaptacji i skuteczność działań w dorosłości.
  • Poczucie bezpieczeństwa.
  • Chęć do eksploracji świata, bez strachu o popełnienie błędu.

Dbaj o siebie

Budowanie autorytetu w oczach dziecka to bycie autentycznym, spontanicznym, to mówienie o swoich uczuciach, nazywanie ich, rozmawianie o rzeczywistości oraz zapewnienie poczucia bezpieczeństwa.

By wspierać rozwój swojego dziecka, pamiętaj o zadbaniu o samego siebie. Wychowywanie to przygoda, a jak to z przygodą bywa, nie zawsze można się przygotować na wszystkie okoliczności i znać topografię terenu. Dlatego, by dbać o innych, trzeba mieć do tego chęć i siłę. Przy rozładowanym akumulatorze nawet auto z najlepszym silnikiem nie ruszy w dalszą drogę. Dlatego kluczową kwestią w dbaniu o innych jest zadbanie o samego siebie, o swoje siły i chęci do działania. Dbanie o własną energię i potrzeby, jest dbaniem o przygodę, która nazywa się sztuką wychowania.

Rodzicu/opiekunie, a Ty jak zadbasz o siebie w najbliższym tygodniu?

 

joanna trchimczuk

O autorce

Joanna Trochimczuk – psycholog społeczny, dyplomowany trener grupowy, specjalista w zakresie rozwoju kompetencji oraz psychoedukacji. Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia min. z zakresu komunikacji, autoprezentacji, umiejętności pracy z grupą, psychologii w edukacji i wychowaniu. Koordynator projektów rozwojowych w Centrum Współpracy z Biznesem Uniwersytetu SWPS, gdzie zajmuje się tworzeniem programów rozwojowych dla biznesu oraz instytucji. Od 2011 r., we współpracy z Uniwersytetem SWPS, prowadzi warsztaty rozwijające umiejętności interpersonalne przydatne w budowaniu współpracy i relacji (przekaz werbalny i niewerbalnym; formułowanie zrozumiałych wypowiedzi oraz komunikowanie reakcji emocjonalnych).

Artykuły

Zobacz także

Group 426 Group 430 strefa zarzadznia logo 05 logo white kopia logo white kopia