Apple kształtuje nasze relacje z technologią w wyjątkowy sposób. Na czym polega ich strategia, skoro kupując iPhone'a, mamy poczucie, że to zarówno luksusowy gadżet, jak i absolutnie niezbędny towar pierwszej potrzeby? – wyjaśnia dr Joanna Jeśman, kulturoznawczyni ze School of Ideas Uniwersytetu SWPS.

W 1973 r. Martin Cooper z firmy Motorola wykonuje pierwsze połączenie z prototypu telefonu komórkowego. Do kogo zadzwonił? Oczywiście do konkurencji, czyli do Joela Engela, szefa działu badań w Bell Labs, gdzie nad systemem komórkowym pracowano od połowy lat 40. W1983 r. Motorola wprowadza na rynek swój pierwszy model DynaTAC 8000X, piękną „cegłę" o wadze 784 gramów, która stała się symbolem Wall Street. Ponad 10 lat później na rynku pojawia się legendarna Nokia 2100, niewielka, zabawna, kolorowa, telefon dla wszystkich.

Pod koniec lat 90. kanadyjska firma BlackBerry prezentuje swój najnowszy model 850. To właściwie nie do końca telefon, raczej superpager z klawiaturą QWERTY i możliwością synchronizacji ze skrzynką e-mailową. W 2000 roku pojawiają się dwie pierwsze komórki z wbudowanym aparatem. Samsung SCH-V200 oraz stworzony przez firmę Sharp J-SH04, który w odróżnieniu od Samsunga dawał możliwość przesyłania zrobionych zdjęć.

Święta trójka

To tylko kilka kroków milowych w rozwoju telefonów komórkowych. Kolejną innowacją, która zmieniła sposób, w jaki obsługujemy dziś urządzenia mobilne, był iPhone pierwszej generacji znany jako iPhone 2G. Podczas premiery w 2007 r. Steve Jobs wielokrotnie powtórzył, że przedstawia trzy nowe urządzenia: szerokoekranowy iPod sterowany dotykowo, rewolucyjny telefon komórkowy oraz urządzenie do komunikacji w sieci. Dopiero nieco później dodał, że tak naprawdę chodzi o jedno urządzenie, które łączy w sobie wszystkie te funkcje. Pierwsza rewolucja to pozbycie się wszechobecnej wtedy klawiatury na rzecz ogromnego ekranu.

Druga to zastąpienie rysika palcem, a trzecia to „kontrowersyjna" współpraca z operatorem AT&T, dzięki której znacząco obniżono stawki za przesyłanie danych, umożliwiając użytkownikom iPhone'a tańsze korzystanie z internetu. Kontrowersyjna, ponieważ początkowo w Stanach Zjednoczonych firma AT&T (wcześniej Cingular) była jedynym operatorem obsługującym iPhone'a.

Te trzy innowacje składają się oczywiście na User Experience (UX) i wynikały z wcześniejszych doświadczeń Apple przy projektowaniu komputerów (pierwszym w historii profesjonalistą zatrudnionym na stanowisku architekta User Experience był Don Norman właśnie w firmie Apple). Jednak UX to nie tylko nowe funkcje, ale przede wszystkim ulepszanie tych, które już istnieją, tak by stały się prostsze, szybsze, bardziej efektywne czy też by po prostu sprawiały nam przyjemność.

Doświadczenie przyjemności

W przypadku iPhone'a UX zaczyna się już w sklepie. Za projekt salonów Apple odpowiada firma Eight Inc., która dzięki dużej przestrzeni, estetyce i sposobom ekspozycji produktów zmieniła kupowanie sprzętu elektronicznego w wyjątkowe doświadczenie. W salonie Apple możemy w przyjaznej atmosferze samodzielnie przetestować i pobawić się każdym sprzętem. Dodatkowym atutem jest nienarzucający się, świetnie przeszkolony personel. W największych flagowych sklepach, jak choćby w słynnym nowojorskim przy Piątej Alei, regularnie odbywają się różnorodne szkolenia przeznaczone zarówno dla początkujących, jak i profesjonalistów.

Kolejny etap to opakowanie, które dostarcza szczególnych wrażeń sensorycznych. Minimalistyczne, idealnie gładkie pudełko, pozbawione jakichkolwiek krzykliwych akcentów, otwiera się je bez zastanowienia, bez nerwowego szarpania folii, aby ją przedrzeć, i bez potrzeby użycia jakichkolwiek narzędzi. Wewnątrz znajdujemy elegancko zapakowane elementy produktu, misternie poukładane niczym biżuteria z ekskluzywnego sklepu. Na koniec sam telefon.

Wszystkie dotychczasowe modele iPhone'a wyróżniają się przede wszystkim ponadczasowym designem. Dzięki temu iPhone właściwie się nie starzeje, przynajmniej z zewnątrz. Prosty, bez zbędnych ozdób design z elementami ze stali nierdzewnej i w niewielkim wyborze kolorów, co w tym przypadku działa na korzyść, to estetyka, która trafia do bardzo szerokiej grupy odbiorców. iPhone pasuje do teczki przedstawiciela biznesu, eleganckiej damskiej torebki, uchwytu na ramieniu biegacza czy szkolnego plecaka.

Najważniejszą różnicą między iPhone'em a telefonami innych producentów jest wybór modelu. Wchodząc na stronę Ap ple, nie musimy szukać i porównywać kilkunastu, a czasem nawet kilkudziesięciu różnych modeli. Jeśli chcemy kupić iPhone, to jedyne podejmowane decyzje dotyczą pojemności pamięci i koloru, a w przypadku szóstej i siódmej generacji dochodzi jeszcze wielkość. Jednak najważniejszym doświadczeniem użytkownika jest bezpośrednia interakcja z interfejsem i oprogramowaniem. Dopracowane w najdrobniejszych szczegółach do ostatniego piksela ikony, intuicyjna obsługa, prosty i estetyczny interfejs, przejrzysta komunikacja wizualna.

Apple od początku wyznaczają standardy w dostępności dla osób z niepełnosprawnością. Każdy iPhone jest wyposażony w wiele udogodnień dla osób niesłyszących, niedosłyszących, niewidomych, niedowidzących, jak również dla osób z różnymi niepełnosprawnościami motorycznymi. W 2017 roku Apple otrzymał nagrodę Louisa Braille'a za osiągnięcia na rzecz dostępności.

Wszystkie dotychczasowe modele iPhone'a wyróżniają się przede wszystkim ponadczasowym designem. Dzięki temu iPhone właściwie się nie starzeje, przynajmniej z zewnątrz

iPhone w hierarchii Maslowa

W branży reklamowej z powodzeniem wykorzystuje się badania naukowe dotyczące ludzkich zachowań, by precyzyjnie i efektywnie oddziaływać na konsumentów. Jedną z wykorzystywanych koncepcji jest hierarchia potrzeb Abrahama Maslowa. Zgodnie z tą wiekową, bo opublikowaną w 1947 r. teorią, ludzka motywacja jest uzależniona od zaspokojenia potrzeb, z kolei zaspokojenie jednych sprawia, że staramy się zaspokoić kolejne. U podstaw znajdują się oczywiście potrzeby fizjologiczne, kolejne są związane z bezpieczeństwem, potem pojawiają się potrzeby miłości i przynależności, potrzeba szacunku i potrzeba samorealizacji. Mogą się one na razie wydawać bardzo odległe od tego, o czym tu mówimy, ale zagłębiając się szczegółowo w teorię Ma słowa, można dostrzec wyraźne powiązania. Razem z potrzebą bezpieczeństwa pojawia się bowiem nowy zbiór potrzeb: pewności, stabilności, oparcia czy opieki, ale również struktury i porządku.

Można więc zaryzykować stwierdzenie, że posiadanie niezawodnego iPhone'a, który dzięki licznym aplikacjom systematyzuje nasze codzienne życie, a jego producent czuwa nad prawidłowym działaniem urządzenia, zapewnia nam poczucie bezpieczeństwa. W przypadku potrzeby miłości i przynależności paralela z technologią jest niemal oczywista. Możliwość komunikowania się z rodziną i bliskimi, nawet jeśli dzielą nas tysiące kilometrów, dostęp do sieci, e-maile, media społecznościowe, ale też zdjęcia i muzyka, które pozwalają na bliskość w wymiarze bar dziej metaforycznym.

Posiadanie niezawodnego iPhone'a, który dzięki licznym aplikacjom systematyzuje nasze codzienne życie, a jego producent czuwa nad prawidłowym działaniem urządzenia, zapewnia nam poczucie bezpieczeństwa.

Potrzebę szacunku Maslow dzieli na dwie podgrupy. Pierwsza to pragnienie mocy, osiągnięć, kompetencji, mistrzostwa i wolności – innowacyjność iPhone'a zaspokaja je wszystkie. Sposób, w jaki wchodzimy w interakcję z tym urządzeniem, sprawia, że nabieramy przekonania, iż technologia jest łatwa, zabawna, przyjazna, ale przede wszystkim, że mamy nad nią całkowitą kontrolę. Nie wiemy co prawda do końca, jak to wszystko działa, ale najważniejsze, że działa dokładnie tak, jak potrzebujemy, i wszystko potrafimy sami zrobić. Druga podgrupa to szacunek ze strony innych, czyli potrzeba statusu, dominacji, znaczenia czy docenienia, które iPhone zaspokaja poprzez budowanie poczucia ekskluzywności i wyjątkowości swoich produktów. Jeśli zaś chodzi o potrzebę samorealizacji to, zdaniem Maslowa, „tendencje te można określić jako pragnienie, by stać się coraz bardziej tym, kim się naprawdę jest, by stawać się tym wszystkim, kim potrafimy się stać".

iPhone realizuje tę potrzebę poprzez możliwość całkowitej niemal personalizacji każdego urządzenia. Zaczęło się od iTunes jako odtwarzacza muzyki, z czasem platforma ta rozwinęła się w złożone multimedialne centrum sterowania z wieloma dodatkowymi funkcjami, które jest całkowicie zsynchronizowane z naszym telefonem. Być może strategia dotycząca doświadczenia użytkownika w firmie Apple jest oparta właśnie na hierarchii potrzeb Masłowa, a być może została intuicyjnie stworzona, by spełniać nasze potrzeby. Jedno jest pewne, strategia ta w sprytny sposób zaciera granice między tym, czego chcemy, a tym, czego potrzebujemy; sprawia, że kupując iPhone’a, mamy poczucie, że to jednocześnie luksusowy gadżet, ale też towar pierwszej potrzeby, absolutnie niezbędny we wszystkich codziennych i niecodziennych czynnościach.

 


Artykuł był publikowany w „Newsweek Psychologia Extra 2/17”. Czasopismo dostępne na stronie »

 

Autor

joanna jesmanJoanna
Jeśnam

kulturoznawczyni. Należy do kadry School of Ideas Uniwersytetu SWPS, nowoczesnego kierunku poświęconego projektowaniu innowacji. Prowadzi interdyscyplinarne badania na pograniczu humanistyki i nauk o życiu. Autorka publikacji „Żywa sztuka. Wielowymiarowość bioartu w kontekście posthumanistycznym.

Artykuły

images/SD_Przyszlosc_projektowania_i_architektury__miedzy_innowacja_a_odpowiedzialnoscia_podcast.jpg

Przyszłość projektowania i architektury – między innowacją a odpowiedzialnością (podcast)

Czy jako społeczeństwo faktycznie potrzebujemy kolejnych, nowo tworzonych przestrzeni? A może warto, dla wspólnego dobra,…
images/SD_UX_Writing_w_praktyce_-_od_slowa_do_sukcesu_podcast.jpg

UX Writing w praktyce - od słowa do sukcesu (podcast)

W erze cyfrowej, gdzie każde kliknięcie i przewinięcie ekranu kryje za sobą historię interakcji, kluczowym…
images/SD_Projektowanie_w_zmieniajacym_sie_swiecie__wyzwania_i_perspektywy_branzy_podcast.jpg

Projektowanie w zmieniającym się świecie – wyzwania i perspektywy branży (podcast)

Kim jest projektant i na czym polega istota projektowania użytkowego w dobie globalizacji, ciągłych zmian…
images/ST_Budowanie_unikalnej_marki_czyli_jak_zdobyc_serca_odbiorcow_webinar.jpg

Budowanie unikalnej marki, czyli jak zdobyć serca odbiorców (podcast)

Jednym z głównych powodów, dla których organizacje potrzebują brandingu w dzisiejszym świecie, jest duże nasycenie rynku produktów…
images/SD_Od_koncepcji_do_okladki__tajniki_projektowania_ksiazek_podcast.jpg

Od koncepcji do okładki – tajniki projektowania książek (podcast)

Popularne powiedzenie mówi, żeby „nie oceniać książki po okładce”, ale z drugiej strony, wszyscy dobrze…
images/SD_Przyszlosc_robocza__integracja_i_edukacja_w_praktyce_projektowej_podcast.jpg

Przyszłość robocza – integracja i edukacja w praktyce projektowej (podcast)

Rozpoznanie potrzeb odbiorcy to fundament każdego udanego projektu. Nic dziwnego, że twórcy wciąż poszukują metod…
images/SD_Jak_planowac_prace_i_zarzadzac_swoimi_projektami_webinar.jpg

Jak planować pracę i zarządzać swoimi projektami? (podcast)

Wchodzimy w nową rzeczywistość, wyciągając wnioski z doświadczeń 2023 roku. Nauczeni na własnych błędach, aspirujemy do bardziej…
images/SD_Cyk__i_zdjecie_w_AI_gotowe._Dlaczego_AI_moze_byc_szansa_dla_zawodu_fotografa.jpg

Cyk – i zdjęcie w AI gotowe. Dlaczego AI może być szansą dla zawodu fotografa?

Jakie są najczęstsze mity dotyczące sztucznej inteligencji, które wpływają na pracę fotografa? W jaki sposób…
images/SD_Kreatywnosc_na_zakrecie__zarzadzanie_czasem_i_intuicja_w_projektowaniu_webinar.jpg

Kreatywność na zakręcie – zarządzanie czasem i intuicją w projektowaniu (podcast)

Czas ucieka, terminy gonią, klient się niecierpliwi, a w głowie – pustka. Jak na złość,…
images/SD_Encyklopedia_Tytusa_w_innowacyjnej_formie_-_oczami_projektantow_webinar.jpg

Encyklopedia Tytusa w innowacyjnej formie - oczami projektantów (podcast)

"Tytusopedia" jest trzyczęściową publikacją skupiającą komiksy autorstwa Papcia Chmiela, publikowane pierwotnie w "Świecie Młodych", przedstawiające…

Zobacz także

Group 426 strefa zarzadznia logo 05 logo strefapsyche logo white kopia logo white kopia