Edukacja wcale nie musi się ograniczać do uczelnianych murów. Wiedzę można zdobywać w tak niecodziennej oprawie jak ta, która między 11 a 19 lipca pojawi się w Pasażu Schillera. To pięćdziesiąt komfortowych łóżek, ocienionych szerokimi baldachimami, umożliwiających w pozycji leżącej wysłuchanie ciekawych wykładów. Jak co roku ich tematyka będzie mocno zróżnicowana.

Niepodległość – w 2018 roku to słowo, które gości na ustach wszystkich. Zwykle jest ono używane w kontekście odzyskania przez kraj mocy samostanowienia. Słusznie, ale to nie wyczerpuje bogactwa jego znaczeń. A niepodległość osobista? Niepodległość w związku? Co się dzieje, gdy nie można jej zachować i pozostają tylko sny o wolności, jak w przypadku wielu wybitnych artystów? Może należałoby zacząć mówić o niepodległości cyfrowej, skoro świat zdominowały globalne serwisy internetowe? Protesty wczoraj i dziś – to przejaw walki o zachowanie osobistej niepodległości?

O różnych znaczeniach niepodległości porozmawiamy podczas Transatlantyk Festival.

Więcej informacji o Transatlantyk Festival »

12 lipca, godz. 18.00 – Niepodległość cyfrowa. Suwerenność w epoce sieci – dr hab. Mirosław Filiciak, prof. Uniwersytetu SWPS

12 lipca, godz. 20.00 – wykład inauguracyjny – mgr Mateusz Banaszkiewicz (wykład zamknięty, wstęp za okazaniem zaproszenia)

13 lipca, godz. 18.00 – (Nie)możliwość (nie)podległości – dr Mateusz Skrzeczkowski

14 lipca, godz. 18.00  – Niepodległość w związku, życiu, pracy i… łóżku! O tym, jak się konstruktywnie komunikować w związku – Katarzyna Maślak, Piotr Maślak

15 lipca, godz. 18.00 – Tęsknota za wolnością w PRL – prof. dr hab. Wojciech Burszta

16 lipca, godz. 18.00 – Protesty społeczne: znak, że społeczeństwo nie śpi – dr hab. Michał Wenzel

17 lipca – Władza, posłuszeństwo, konformizm, czyli jak „obudzić diabła” w człowieku? – dr Milena Drzewiecka

18 lipca – O wolności, buncie i niezależności w edukacji i rozwoju człowieka – dr Marta Majorczyk

19 lipca – Obnażyć PRL. O nagości w polskim kinie popularnym przełomu lat 80. – dr Karol Jachymek

Coraz więcej praktyk życia codziennego realizujemy za pośrednictwem globalnych serwisów internetowych. Nie mamy nad nimi pełnej kontroli – tę sprawują międzynarodowe korporacje, ale nie tylko one, bo tworzone na użytek serwisów sieciowych algorytmy zyskują przynajmniej częściową autonomię. Podczas wykładu zajmiemy się tym, co oznaczają niepodległość i suwerenność w epoce oligopolu platform sieciowych. Wbrew pozorom nie są to problemy, które powinniśmy zostawić informatykom. Dlatego zastanowimy się, jak zmieniła się sytuacja państw, ale też nas jako autonomicznych jednostek – jakie prawa mamy jako obywatelki i obywatele sieci? Wreszcie, jak w kontekście modeli biznesowych opartych na danych generowanych przez użytkowników moglibyśmy uczynić tę sytuację bardziej sprawiedliwą niż obecnie?

dr hab. Mirosław Filiciak, prof. Uniwersytetu SWPS – medioznawca. Zajmuje się wpływem mediów cyfrowych na uczestnictwo w kulturze. Bada internet, gry komputerowe, przemiany telewizji oraz nieformalny obieg treści i kulturę współczesną. Od lat współpracuje z publicznymi instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi i biznesem. Jest współtwórcą techno-kulturowego projektu Kultura 2.0, współtworzył też pierwszy polski Medialab – inicjatywę samokształceniową z pogranicza aktywizmu społecznego, sztuki i technologii. Kierował licznymi projektami badawczymi, takimi jak „Młodzi i media” , „Tajni kulturalni” czy „Obiegi kultury”. Autor książek: „Wirtualny plac zabaw. Gry sieciowe i przemiany kultury współczesnej” (2006), „Media, wersja beta” (2014) oraz wspólnie z Alkiem Tarkowskim „Dwa zero. Alfabet nowej kultury i inne teksty” (2015). Zastępca redaktora naczelnego kwartalnika „Kultura Popularna”.

Sen o wolności – bezwarunkowej i ostatecznej – śni ludzkość od zarania dziejów. Bywa pięknym marzeniem. Czasem jednak bliżej mu do nocnego koszmaru, podczas którego nie możemy dosięgnąć czegoś, co wydaje się być na wyciągnięcie ręki. Uczucie to jest bliskie twórcom, którzy jak nikt inny mierzą się z paradoksem wolności: pragnąc wyrazić siebie, nadają własnemu doświadczeniu formę, a forma natychmiast owo JA zniewala. Forma dąży bowiem do stałości, niezmienności, pozostaje w konflikcie z płynnością charakteryzującą życie. Vincent van Gogh, Kazimierz Malewicz, Jackson Pollock to jedni z wielu bohaterów ekspresjonistycznego zwrotu w sztuce, którzy ponieśli piękne klęski w walce o przerzucenie siebie na białe prostokątne płótno.
dr Mateusz Skrzeczkowski – kulturoznawca, pełnomocnik dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych ds. jakości kształcenia na Uniwersytecie SWPS. Naukowo pracuje nad takimi zagadnieniami, jak: (est)etyczny wymiar świadectw Zagłady, nie-rzeczy-wisty język obrazów, ożywione-nie-ożywione jako posthumanistyczny motyw w literaturze i sztuce. Prowadzi m. in. zajęcia z estetyki, teorii i praktyk interpretacji, sztuki w przestrzeni publicznej czy transformacji nowoczesności. Współredaktor trzech książek oraz autor licznych artykułów naukowych i popularnonaukowych. Uczestnik badań poświęconych m.in. interwencjom artystycznym w przestrzeni publicznej.

Mózg mężczyzny składa się z pudełek z napisami: praca, pieniądze, samochód, rodzina, seks. Mózg kobiety to podobno zwój przewodów pod wysokim napięciem. Różnice w budowie mózgu kobiety i mężczyzny z humorem opisuje Mark Gungor, amerykański guru terapii par. Podczas wykładu będziemy do niego nawiązywać, choć przede wszystkim skupimy się na komunikacji. Uczestnicy poznają uniwersalne narzędzia do tłumaczenia języka pudełek na język przewodów, i na odwrót. Dowiedzą się, jak rozmawiać bez przemocy. Poznają sekret uważnego słuchania drugiej osoby. Wraz z prowadzącymi zastanowią się, jak uniknąć w związku nieprozumień wynikających z nieumiejętnej komunikacji.

mgr Piotr Maślak – trener biznesu, trener komunikacji, wystąpień publicznych i medialnych. Szkolił m.in. naukowców, prezesów i menedżerów najwyższego szczebla w sektorze prywatnym i publicznym, NGO, radców prawnych i sędziów, społeczników oraz osoby publiczne. Jest także doradcą ds. komunikacji, autorem wielu strategii komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, komunikacji medialnej i kryzysowej. Pasjonuje się najnowszymi trendami w komunikacji (mobile journalism, social media, brand journalism.). Jest wykładowcą Uniwersytetu SWPS, autorem pierwszego w Polsce kursu Mobile Journalism, realizowanych na Uniwersytecie SWPS. Wykładowcą Warszawskiej Szkoły Filmowej. Dziennikarz z 27-letnim doświadczeniem w mediach elektronicznych (m.in. TVP1, TVP2, TVP INFO, Polsat, Radio ZET), autor i gospodarz Pierwszego Śniadania w TOK-u (TOK FM), uczestnik szkoleń w Telewizji CNN w Atlancie (program IPP), oraz w telewizjach FOX News i FOX 5 w Nowym Jorku.

mgr Katarzyna Maślak – dyplomowany coach, absolwentka Laboratorium Psychoedukacji, magister zarządzania zasobami ludzkimi, z wieloletnim doświadczeniem w HR, którym zawodowo zajmuje się w ramach działu kadr Uniwersytetu SWPS. Jako coach specjalizuje się w zmianie, wsparciu rozwoju osobistego i zawodowego. Jest autorką warsztatów radzenia sobie z wypaleniem zawodowym, rutyną i zarządzania czasem.

„Wolność w systemie zniewolenia” – to nie tylko tytuł znanej książki o kontrkulturze, lecz także wspólna nazwa dla taktyk i strategii ucieczki od realiów życia w PRL w latach 60. i 70. To czas kiedy wiele osób chciało uwolnić świadomość od ograniczeń, jakie narzucał panujący system. To ucieczka z przaśnego orbis interior w mityczną krainę wolnego Zachodu – orbis exterior. Podczas wykładu przeanalizowane zostaną różne elementy ówczesnego życia: muzyka młodzieżowa, moda, organizowanie przestrzeni prywatnej i budowanie wspólnot buntu i sprzeciwu – od hipisowskich komun do działalności klubowej.

prof. dr hab. Wojciech Burszta – wybitny antropolog i kulturoznawca, eseista i krytyk kultury. Interesuje się teorią i praktyką współczesnej kultury, w tym popkultury i popnacjonalizmu. Zajmuje się badaniami z kręgu antropologii współczesności i kulturoznawstwa, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki mitu i symbolu, a także zjawiskami kontestacji i anarchii w społeczeństwach liberalnych.Autor kilkunastu książek i ponad 300 artykułów poświęconych kulturze współczesnej. Zasiada w radach naukowych wielu czasopism krajowych i międzynarodowych, m.in. „Kultura i Historia”, „Autoportret” i „Contradictions”. Jest przewodniczącym rady naukowej „Przeglądu Kulturoznawczego”. Redaguje półrocznik „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa”. Jest członkiem-założycielem Polskiego Instytutu Antropologii oraz Fundacji Instytut im. Jerzego Kmity, a także członkiem Komitetu Nauk o Kulturze PAN i Komitetu Nauk Etnologicznych PAN. W roku 2014 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Glora Artis”, przyznany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Złoty Krzyż Zasługi, nadany przez Prezydenta RP.

Protesty społeczne mają w Polsce bogatą tradycję. PRL znacząco odróżniała się od pozostałych państwa bloku wschodniego: społeczeństwo miało realny wpływ na władzę, protesty doprowadzały do zmiany ekip rządzących i polityki władz. Umiejętność mobilizacji, samoorganizacji została w społeczeństwie. W czasie transformacji ustrojowej były to często działania chaotyczne – mimo to protestujący wiele zmienili w przebiegu reform. Później punkt ciężkości przeniósł się na sprawy pozaekonomiczne – wolność, rządy prawa, prawa różnych grup społecznych (Czarny Protest, marsze KOD, protesty pod sądami). Wtedy i teraz – społeczeństwo nie jest bierne. Protesty zawsze są kontrowersyjne – ale nie pozwalają przejść obojętnie wobec zła.

dr hab. Michał Wenzel – jest socjologiem specjalizującym się w sondażach opinii publicznej i metodologii badań społecznych. Poprzednio był zatrudniony w CBOS, na Uniwersytecie Oksfordzkim oraz w administracji europejskiej. Odbył staże badawcze w Instytucie Maksa Plancka w Kolonii i w University of Michigan. Członek zespołu badawczego Demokratycznego Audytu Polski, działającego przy Centrum Studiów nad Demokracją Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Interesuje się protestami społecznymi i ich rolą w kształtowaniu polityki państwa. Wykładowca Uniwersytetu SWPS.

Od dziecka uczymy się posłuszeństwa. Jako dorośli sami wymagamy uległości od innych. Posłuszny ma być uczeń, pracownik, każdy, kto od nas zależy. A co jeśli ten wyżej w hierarchii jest tylko pozornym autorytetem? Co jeśli jego polecenia i zasady służą tylko jego interesom? Lubimy myśleć, że do nieludzkich zachowań zdolni są tylko inni; że polecenia tyranów wykonywali sadyści, a okrucieństwa na rozkaz to domena przeszłości. A gdyby dziś ktoś z tytułem naukowym kazał Ci porazić inną osobę prądem, zrobiłbyś to? Gdybyś dostał władzę np. w obozie uchodźców i mógł wymierzać kary, jesteś pewien że byłbyś sprawiedliwy? I w końcu gdybyś w pewnym momencie miał inne zdanie niż grupa Twoich znajomych, postawiłbyś się bez mrugnięcia okiem? Wykład to symboliczna podróż w czasie: cofniemy się do roku 1955, 1963 i 1971. Wychodząc od eksperymentów, które zmieniły oblicze psychologii, porozmawiamy o naszym prawdziwym „ja”: posłuszeństwie do bólu, efekcie Lucyfera i „niepodległości” myślenia.

dr Milena Drzewiecka – psycholog. Zajmuje się przywództwem, komunikacją i formowaniem wrażeń w polityce. Na politykę patrzy przez „szkiełko” psychologa (doktor nauk społecznych w dyscyplinie psychologii) i okiem dziennikarza (przez wiele lat reporterka telewizyjnych newsów). Jednocześnie obserwuje, bada i analizuje „czucie i wiarę”, które „silniej mówi” do wyborców. W pracy naukowej podejmuje kwestie preferencji i percepcji przywództwa oraz metod kreacji wizerunku w polityce. Interesuje się zastosowaniem psychologii społecznej w kampaniach wyborczych; prototypem „idealnego polityka” oraz konstruowaniem przekazów medialnych. Trener i ekspert konsultant podmiotów życia publicznego w zakresie przywództwa, wizerunku i komunikacji. Absolwentka Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, psychologii i Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie i Studium Polityki Zagranicznej w Akademii Dyplomatycznej Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Laureatka wielu stypendiów zagranicznych (m.in. Universitaet Bern w Szwajcarii, University of Winchester w Anglii, Berliner Journalisten-Schule w Niemczech). Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia z psychologii marketingu politycznego oraz warsztaty z psychologii mediów.

Identyfikacja kategorii wolności, buntu i niezależności w edukacji i rozwoju człowieka z pozoru wydaje się łatwa. Pierwsza trudność pojawia się, gdy pada pytanie: jak kształtować/rozwijać w człowieku postawę niezależności, jego wewnętrzną suwerenność, nie ograniczając praw i wolności innych ludzi? Czym jest bunt, wolność i niezależność człowieka we współczesnym społeczeństwie „będącym w permanentnej zmianie”? Ile wolności i niezależności rodzice powinni uwzględniać w rozwoju i wychowaniu dziecka? Kiedy bunt jest przejawem zachodzących i ważnych dla rozwoju zmian, a kiedy traktowany jest negatywnie i wymaga interwencji specjalisty od rozwoju i edukacji? Co to znaczy edukacja/wychowanie ku wolności i w wolności? Poszukując odpowiedzi na te pytania, próbując rozstrzygać dylematy edukacyjne, prelegentka sięgnie po wiedzę z różnych dziedzin zajmujących się człowiekiem i jego kulturą.

dr Marta Majorczyk – badacz i nauczyciel akademicki, praktyk, edukator, animator rozwoju, pedagog, doradca rodzinny, trener, szkoleniowiec. Adiunkt w Katedrze Edukacji i Nowych Mediów w Collegium Da Vinci w Poznaniu, pracownik niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej przy Uniwersytecie SWPS. Autorka ponad czterdziestu prac naukowych, w tym trzech monografii i blisko kilkudziesięciu tekstów popularno-naukowych, analiz i opracowań. Uczestniczka kilkudziesięciu konferencji. Stały współpracownik pism takich jak „OMatko! Magazyn świadomych rodziców”, „Wczesna Edukacja”, „Dyrektor Szkoły”, „Sygnały. Miesięcznik Wychowawcy”, „Bliżej Przedszkola” i wielu innych. Komentator przemian w edukacji, wychowaniu i rodziny w dziennikach („Gazeta Wyborcza”, „Polityka”, „Newsweek”, „Wprost”, „Gazeta Prawna”) i czasopismach (np. „Ja My Oni”) i in. Ekspert medialny występujący często w radiu, telewizji oraz internetowych portalach informacyjnych.

Wpisywanie polskiego kina popularnego przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych w obszar niepodległości może wydać się lekkim nadużyciem. Powstało ono przecież w warunkach zależności od systemu politycznego, mimo że na horyzoncie coraz wyraźniej majaczyło już widmo wolnej Polski. Realizowane wtedy filmy, coraz śmielej sięgające po „zachodnie” tematy i kody kulturowe, nieustająco poszerzały jednak zakres tego-co-widzalne w polskiej kulturze (popularnej). Jednym z tych zagadnień była erotyka i seks na ekranie. Podczas wystąpienia wspólnie zastanowimy się zatem, w jaki sposób (nie tylko) filmowa nagość doprowadziła do obnażenia PRL.

dr Karol Jachymek – kulturoznawca. Zajmuje się społeczną i kulturową historią codzienności oraz kinematografii (w szczególności polskim kinem popularnym i kinem okresu PRL-u), a także zagadnieniem filmu i innych przekazów (audio)wizualnych jako świadectw historycznych oraz problematyką ciała, płci i seksualności. Naukowo interesuje się nowymi perspektywami w prowadzeniu badań historycznych z wykorzystywaniem materiałów audiowizualnych, wpływem filmu na pamięć indywidualną i zbiorową, a także wszelkimi przejawami kultury popularnej (m.in. społeczno-kulturowymi kontekstami mediów społecznościowych, blogo- i vlogosferą czy tematyką lifestyle'u). Stypendysta Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (2013). Od 2011 roku związany z Instytutem Kulturoznawstwa Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Członek kadry, współtwórca i koordynator School of Ideas, nowoczesnego kierunku służącego projektowaniu innowacji społecznych i społeczno-biznesowych. Współpracuje m.in. z Filmoteką Narodową, Filmoteką Szkolną, Nowymi Horyzontami Edukacji Filmowej i Narodowym Instytutem Audiowizualnym. Prowadzi warsztaty i szkolenia dla młodzieży i dorosłych z zakresu edukacji filmowej, medialnej i (pop)kulturowej oraz myślenia projektowego i tworzenia innowacji społecznych. Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia poświęcone problematyce seksu w kinie polskim, analizie i interpretacji filmu, organizacji wydarzeń kulturalnych oraz szeroko definiowanej kulturze audiowizualnej.