Zmiany społeczno-gospodarcze wymagają powstania nowych dziedzin prawa

Wraz ze zmieniającą się rzeczywistością społeczno-gospodarczą, pojawiają się nowe problemy, które stają się obszarem zainteresowań prawników. Nowe zjawiska jak zwiększone ryzyko utraty danych, działanie sztucznej inteligencji czy ekspansja platform internetowych może wymagać reakcji prawnej. Współcześnie, gdy zmiany w społeczeństwie zachodzą coraz bardziej dynamicznie, prawnicy muszą coraz sprawniej dostosowywać się do zmieniających się warunków.

W najbliższych latach prawnicy coraz częściej będą się zajmowali prawem nowych technologii, które jest obszerne i obejmuje: grupę zagadnień związanych z prawem własności intelektualnej, prawem ochrony informacji, ale także prawo sztucznej inteligencji, gaming, cyberbezpieczeństwo czy handel elektroniczny - mówi dr Piotr Kuźnicki, adwokat, koordynator kierunku Prawo nowych technologii na Uniwersytecie SWPS.

Prawo już ma zastosowanie

Choć prawo nie zawsze nadąża za szybkimi zmianami technologicznymi, nie oznacza to, że mamy pustkę systemową. Mamy ogólny system prawny, przepisy kodeksu cywilnego czy prawa autorskiego, z których możemy korzystać, póki nie wdrożymy do polskiego porządku prawnego np. szczególnych rozwiązań prawnych związanych z regulacją sztucznej inteligencji, które będą próbą lepszego dostosowania prawa do zmieniających się innowacji - wyjaśnia dr Piotr Kuźnicki.

Nowe technologie zmieniają również sposób pracy prawników

Nowe technologie już dziś zmieniają sposób, w jaki prawnicy pracują na co dzień w kancelariach.

Kiedyś wystarczył długopis, później zaczęliśmy pisać na komputerze. Wcześniej korzystaliśmy z drukowanych dzienników ustaw, dziś wszystko jest w programach Lex i Legalis. Niedługo powszechne będzie wykorzystanie narzędzi AI w pracy prawnika -tłumaczy ekspert.

W jaki sposób AI wspiera działania prawników?

Sztuczna inteligencja może nie tylko ułatwić procesy zarządcze w kancelarii (np. pomóc w fakturowaniu, konfiguracji kalendarzy czy też wyszukiwaniu dokumentów), ale także ułatwić pracę merytoryczną. Kancelaria może stworzyć własnego “czata GPT” na bazie dokumentów kancelarii, który będzie ułatwiał pracę prawników.

Mam uprawnienia do pracy w Nowym Jorku i tam korzystamy już z oprogramowania wykorzystującego sztuczną inteligencję, czyli program Lexis+AI. Dzięki temu research informacji jest bardzo szybki. Przykładowo mogę wpisać odpowiednie hasła do programu i w kilka chwil minut mogę wygenerować gotowy research wraz z memorandum. Na razie taki dokument nie jest jeszcze idealny, ale stanowi już dobrą podstawę do dalszych prac. Dzięki temu coś, co dotychczas zajęłoby mi kilka dni, mogę zrobić w kilka minut - opowiada dr Kuźnicki.

W takim programie można również zamieścić swoją umowę, a program zasugeruje zmiany i podpowie, na co jeszcze zwrócić uwagę. Można też zamieścić pismo procesowe przeciwnika, a AI będzie szukał kontrargumentów, które można wykorzystać w procesie. Takie narzędzie funkcjonuje już w Stanach, ale prędzej czy później zapewne będzie dostępne także w Polsce. Choć w tej chwili pojawia się temat wiarygodności sztucznej inteligencji, zagrożeń z nią związanych, to uważam, że w ciągu maksymalnie pięciu lat standardem w pracach kancelarii prawnych będzie korzystanie ze sztucznej inteligencji - opowiada dr Kuźnicki.

AI zabierze pracę prawnikom?

Choć często pojawiają się głosy, że sztuczna inteligencja zabierze pracę prawnikom, ekspert nie ma takich obaw.

Myślę, że prawnicy, także ci początkujący, mogą być spokojni o swoją pracę. AI nie zabierze im zatrudnienia, a jedynie zmieni charakter ich pracy. Przykładowo, od aplikanta będzie się oczekiwało tradycyjnej umiejętności korzystania z odpowiedniego oprogramowania AI do wykonywania researchu. Będzie to zdecydowanie tańsze i efektywniejsze. Co więcej, klienci będą oczekiwać stosowania przez kancelarię narzędzi AI. Nikt już nie zapłaci za 36 godzin researchu, skoro może zapłacić za 2, jeżeli kancelaria będzie miała wdrożone narzędzia AI - tłumaczy prawnik.

Jakie umiejętności powinien mieć dobry prawnik?

Poza wiedzą w danej dziedzinie prawa ważne są kompetencje technologiczne. Prawnik działający w obszarze nowych technologii musi nie tylko dobrze znać prawo z tego zakresu, ale również rozumieć specyfikę branży. Musi rozumieć AI, cloud computing, specyfikę działania firm technologicznych. Poza aspektami pozaprawnymi ważne będą również kwestie etyczne, zwłaszcza że współcześnie jest coraz więcej zagrożeń związanych z rozwojem nowych technologii. Duże znaczenie będzie odgrywała wykładnia prawa, zwłaszcza w gąszczu coraz bardziej rosnącej liczby przepisów prawa. Więc dobry prawnik musi być świetnym interpretatorem prawa. Tak było, jest i będzie.

Już 18 kwietnia startuje rekrutacja na studia pierwszego stopnia Prawo nowych technologii. Szczegóły na stronie internetowej projektu.