Jak ułatwić dzieciom z Ukrainy odnalezienie się w szkole?
Pierwsza część bajki Ola, Borys i nowi przyjaciele, czyli historia Oli i jej brata Borysa, którzy właśnie przyjechali do Polski z pogrążonej w wojnie Ukrainy i oswajają się z nową rzeczywistością, spotkała się z ogromnym zainteresowaniem instytucji, organizacji i osób prywatnych. We wrześniu dzieci z Ukrainy pójdą do polskich szkół i staną przed nowymi wyzwaniami. Naukowcy z Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu i Uniwersytetu Wrocławskiego stworzyli drugi tom bajki Ola i Borys idą do szkoły, w którym zwracają się nie tylko do dzieci i ich rodziców, ale również do nauczycieli, którym proponują scenariusze lekcji. Motto, jakie przyświeca projektowi, to „popatrzmy na świat oczyma drugiego”.
Bajka opowiada historię ukraińskiego rodzeństwa, które po wybuchu wojny w Ukrainie rozpoczyna naukę w szkole i przedszkolu. Chcieliśmy podjąć temat trudnych sytuacji, które mogą zaistnieć w związku z pojawieniem się dzieci z Ukrainy w szkołach i przedszkolach. W szczególności mogą to być trudności komunikacyjne, wzajemna zazdrość czy poczucie niesprawiedliwości oraz poczucie osamotnienia. W bajce przedstawiamy te sytuacje zarówno z perspektywy dzieci polskich, jak i ukraińskich – opowiada prof. Justyna Ziółkowska, psycholożka z Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu, jedna z pomysłodawczyń projektu.
Bajka jako narzędzie terapeutyczne
Bajka pełni funkcję terapeutyczną. Jej celem jest pomoc dzieciom polskim i ukraińskim w zrozumieniu sytuacji, w której się znajdują oraz nauka empatii. Historia bohaterów rozbudza zaciekawienie innymi uczniami, normalizuje także uczucia, których doświadczają, takie jak zazdrość i złość wśród dzieci z Polski oraz lęk i poczucie osamotnienia wśród dzieci z Ukrainy. W ten sposób publikacja pomaga w dostrzeżeniu użytecznych zachowań, jak np. dawanie wsparcia przez przyjaźń. Przez obserwowanie bohaterów dzieci uczą się innego sposobu myślenia o umiejętnościach językowych oraz poznają różne sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Scenariusze lekcji – wsparcie dla nauczycieli
Drugi tom bajki zawiera cztery scenariusze lekcji, które stworzyli: Sławomir Prusakowski, psycholog z Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu i Julia Odelga, studentka trzeciego roku psychologii. Scenariusze są adresowane do dwóch grup wiekowych: klas 1-3 i klas 4-6 szkoły podstawowej. Mogą być przeprowadzane zarówno w klasach, do których uczęszczają dzieci z Ukrainy, jak i w tych, w których uczniowie są z Polski. W jednej i drugiej sytuacji będą pomagały najmłodszym zrozumieć emocje i zaakceptować różnorodność jako coś prawdziwego i normalnego. Tematy, jakie będą poruszane w scenariuszach, to: różnice i podobieństwa, dlaczego płaczemy, czy wszyscy jesteśmy tacy sami i po co są emocje.
Wszystkie ręce na pokład
Pomysłodawcami bajki są prof. Justyna Ziółkowska i prof. Tomasz Grzyb z Uniwersytetu SWPS z Wrocławia oraz prof. Dariusz Galasiński z Uniwersytetu Wrocławskiego. Nadzór kliniczny nad tworzonymi treściami sprawowała Karolina Matczak. Projekt otrzymał także wsparcie Urzędu Miasta Wrocławia oraz międzynarodowej organizacji Rotary.
Pomysł zrodził się w wyniku wielu rozmów z nauczycielami, psychologami i rodzicami, którzy obserwują codzienność uczniów w polskich szkołach. W tej książce chcemy pokazać dalsze przygody Oli i Borysa – także te, które nie są miłe. Robimy to dlatego, by powiedzieć, że one mogą się zdarzyć, są naturalne dla dzieci i niektórych dorosłych. Chcemy też pokazać, że nie powinniśmy wobec takich zdarzeń być obojętni – że naszą, dorosłych, rolą jest przez takie sytuacje dzieci przeprowadzić. Mamy nadzieję, że zarówno ukraińskim, jak i polskim dzieciom ta książeczka pomoże oswoić te mniej przyjemne wydarzenia. Ale przede wszystkim chcemy, by pomogła nam wszystkim uwierzyć, że przy odrobinie dobrej woli i dobrych chęci ze wszystkimi problemami jesteśmy sobie w stanie poradzić – mówią pomysłodawcy.
Ważną rolę w projekcie odegrali studenci, członkowie Koła Psychologii Klinicznej z Wydziału Psychologii we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS, którzy tworzyli treść bajki: Aleksandra Cieloch, Marta Emirsajłow, Oliwia Malińska, Michalina Mazurek, Jakub Michalik, Julia Odelga, Małgorzata Skrońska, Gabriela Sorsa, Anna Stachowiak, Anna Szołomycka i Paulina Woźny.
Ilustracje do książki wykonała Elizabeth Bristow, a za opracowanie graficzne odpowiedzialna była projektantka Rebecca Scambler. Tłumaczenie na język ukraiński wykonała Olga Makarowa, a na język angielski Anna Galasińska.
Bajka pełni funkcję terapeutyczną. Jej celem jest pomoc dzieciom polskim i ukraińskim w zrozumieniu sytuacji, w której się znajdują oraz nauka empatii.
prof. Justyna Ziółkowska, psycholożka, Uniwersytet SWPS we Wrocławiu
Darmowe egzemplarze bajki
Wydawcą bajki jest Instytut Heweliusza, który nie tylko znalazł donatorów i pozyskał środki na jej wydrukowanie, ale zajął się także kwestiami organizacyjnymi związanymi m.in. z drukiem, dystrybucją i promocją.
Bajka to wynik charytatywnej pracy międzynarodowego zespołu, który ją napisał, zredagował, zilustrował, przetłumaczył na język ukraiński i angielski wydrukował i zdobył na wszystko fundusze.To już druga bajka dla ukraińskich dzieci, w której wydanie się zaangażowaliśmy, ale nie mamy wątpliwości, że warto. Cały ten projekt jest jak bajka. Bajkowi są ludzie, którzy się w niego zaangażowali i nadal angażują. Jest dowodem na to, że w życiu tak, jak w bajce – dobrych ludzi jest zawsze więcej – podkreśla Ilona Byra, założycielka i prezeska zarządu Instytutu Heweliusza.
Dzięki wsparciu organizacji Rotary District 6250 Foundation Inc., Fort Atkinson Rotary Club i Rotary Club of La Crosse już 5 września bajka Ola i Borys idą do szkoły będzie dostępna w ok. 22 000 darmowych egzemplarzach.
To dla nas ogromny zaszczyt, że mogliśmy współpracować przy realizacji tej bardzo ważnej książki dla dzieci. Rotarianie na całym świecie natychmiast zdali sobie sprawę z powagi sytuacji ukraińskich uchodźców i zaangażowali się w pomoc. W Wisconsin, nasz Rotary Dystrykt zbierał fundusze na działania dla uchodźców w Szczecinie, Bydgoszczy i Olsztynie. W trakcie realizacji tych projektów, mieliśmy okazję przeczytać bajkę „Ola i Borys idą do szkoły". Bardzo nam ten projekt przypadł do serca i wiedzieliśmy, że musimy się w niego zaangażować – wyjaśnia Edwin Bos z Dystryktu Rotary 6250 (Wisconsin, USA).
I dodaje: Rotarianie uważają się za „ludzi czynu”. Łączy nas wyjątkowa pasja do podejmowania działań na rzecz poprawy naszych lokalnych społeczności, a także świata. W przypadku projektu „Ola i Borys idą do szkoły" jest to ewidentne, że wszyscy zaangażowani w koncept, pisanie, ilustrowanie, publikowanie i drukowanie tych książek, to „ludzie czynu”! Serdeczne gratulacje dla wszystkich współpracowników!
Przy współpracy z Rotary warto podkreślić rolę, jaką odegrało biuro Unika, współpracujące z Instytutem Heweliusza.
W projekcie bajki terapeutycznej zajęłam się tym, co robię najlepiej we własnej działalności – pozyskałam środki finansowe na jej publikację. Pomysł bajki terapeutycznej bardzo zainteresował Amerykanów. W niespełna miesiąc członkowie klubu zebrali pieniądze i poprzez włączenie w projekt wrocławskiego klubu Rotarian pomysł został zrealizowany. Tego rodzaju przedsięwzięcia jak widać łączą ludzi z całego świata! Cieszę się, że mogłam pomóc – dodaje Anna Jasinowska-Czarny z UNIKA Doradztwo Unijne i Public Relations.
W wydanie bajki w wersji fizycznej zaangażowały się także władze Wrocławia. Stolica Dolnego Śląska jest drugim po Warszawie miastem z największą liczbą osób z Ukrainy.
Cieszę się, że Wrocław jest częścią tego ważnego projektu i dziękuję pomysłodawcom i twórcom – zaznacza Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia. – W naszym mieście od zawsze szczególną troską otaczamy dzieci. Z podobną podchodzimy do naszych najmłodszych przyjaciół z Ukrainy. Chcemy, aby Wrocław był dla nich miastem ukojenia, w którym zapomną o traumie wojny, ucieczki i rozstania z najbliższymi. Chętnie podzielimy się projektem z każdą zainteresowaną jednostką czy samorządem – zapowiada.
Sukces pierwszego tomu bajki
Zapotrzebowanie na pierwszą część bajki Ola, Borys i nowi przyjaciele było bardzo duże. Dzięki darczyńcom udało się wydrukować egzemplarze, które były darmowo dystrybuowane wśród potrzebujących – przede wszystkim dzieci z Ukrainy. Wśród instytucji, które zaangażowały się w projekt i przekazały fundusze na wydruk bajki są Fundacja Zaczytani.org oraz firma Amazon. Fundacja spełniła rolę „łącznika” – usłyszawszy o projekcie Uniwersytetu SWPS, Zaczytani.org zwrócili się do swojego wieloletniego partnera – firmy Amazon – z pytaniem, czy jest możliwość wydrukowania pro publico bono niewielkiej puli książek. Zaangażowanie firmy Amazon przerosło oczekiwania fundacji. Dzięki ich wsparciu wydrukowano 32 000 egzemplarzy bajki, które z ramienia fundacji zostały przekazane m.in. do Centrum Pomocy Humanitarnej PTAK w Nadarzynie, Centrum Wielokulturowego, Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej oraz Domu Ukraińskiego w Warszawie.
Misją Fundacji Zaczytani.org jest promocja czytelnictwa oraz edukacja społeczna, dlatego bez wahania zaangażowaliśmy się w akcję Uniwersytetu SWPS. Książka „Ola, Borys i nowi przyjaciele" stosując metaforę bajki, pomaga budować szczere relacje międzykulturowe, a także zachęca do empatii i uważnego słuchania drugiej osoby. To dziś bardzo potrzebne zarówno Polakom, jak i naszym ukraińskim przyjaciołom – mówi Michał Jakub Stępień, Dyrektor Zarządzający Fundacji Zaczytani.org.
Amazon w sposób ciągły działa na rzecz integracji lokalnych społeczności oraz wspiera edukacyjną aktywność dzieci i młodzieży. Przekazanie książek i materiałów edukacyjnych jest częścią większego, długofalowego projektu edukacyjnego dla dzieci z Polski i Ukrainy, który koordynujemy w całym regionie. Jest nam niezwykle miło, że mogliśmy wesprzeć inicjatywę Uniwersytetu SWPS oraz fundacji Zaczytani.org – mówi Barbara Krystosiak, kierowniczka ds. relacji ze społecznościami w firmie Amazon.
Pliki do pobrania
Te artykuły mogą
cię zainteresować
