Katarzyny Byrki „Łańcuchowe zmiany zachowań″
Biegasz? To pomyśl nad zmianą diety? Rzuciłeś palenie? To może odstaw alkohol? Zachowania idą w parze – taką tezę wysuwa Katarzyna Byrka w swojej najnowszej publikacji pt. „Łańcuchowe zmiany zachowań″.
Życie to ciąg implikacji
„Łańcuchowe zmiany zachowań″ poruszają kwestie tego typu zmian, o których można mówić w sytuacjach, gdy zaangażowanie ludzi w jedno zachowanie prowadzi do podjęcia przez nich innego lub wielu innych specyficznych zachowań z tej samej klasy behawioralnej. Zatem np. osoba angażująca się w bieganie, zmienia styl życia i jednocześnie zaczyna zdrowo się odżywiać lub rzuca palenie. W dziedzinie zdrowia publicznego zrozumienie mechanizmów zachowań łańcuchowych pozwoliłoby zatem w jednej kampanii nakłonić ludzi do stosowania zdrowej diety, unikania używek czy korzystania z badań przesiewowych. W ochronie środowiska wykorzystanie tej prawidłowości pozwoliłoby przekonać ludzi w jednej akcji do oszczędzania energii, korzystania z transportu publicznego i np. segregowania śmieci. Zrozumienie mechanizmów występowania efektów łańcuchowych daje więc praktyczne możliwości stworzenia wydajnych programów promujących społecznie ważne zastosowania.
Autorskie badania zaprezentowane w tej książce powstały na podstawie założeń paradygmatu Campbella. Były one jednak inspirowane również klasyczną literaturą na temat efektów łańcuchowych. Dlatego mechanizmy efektów łańcuchowych są analizowane także w odniesieniu do tradycyjnych w psychologii społecznej teorii tłumaczących takie zmiany. Szeroka gama efektów łańcuchowych została przedstawiona na przykładzie badań empirycznych dotyczących dwóch dziedzin stosowanych, tj. ochrony środowiska i promocji zdrowia.
Książka powstała nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN przy współpracy z Uniwersytetem SWPS i jest kolejną z serii Psychologia – teoria – badania.
Autor
Dr Katarzyna Byrka jest psychologiem społecznym, pracownikiem Wydziału Zamiejscowego we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS. Doktorat uzyskała na Technische Universiteit Eindhoven w Holandii. Jest laureatką dwóch prestiżowych programów stypendialnych: Grant Iuventus Plus Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także stypendium Start oraz Pomost przyznawanych przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej. Jej zainteresowania naukowe dotyczą zagadnień wpływu społecznego, związku postawy z zachowaniem, niebezpośrednich metod pomiaru postaw, promocji i zmiany zachowań. Prowadzi badania z psychologii środowiskowej i psychologii zdrowia. Obecnie realizuje projekt dotyczący niebezpośrednich sposobów pomiaru stereotypów, określając poziom uprzedzeń wobec mniejszości żydowskiej. Planuje prace na temat wnioskowania o postawach w oparciu o obserwowane zachowania. Publikowała m.in. w „Personality and Social Psychology Review”.