Centrum prowadzi badania naukowe w zakresie ekonomicznych, finansowych i zarządczych prawidłowości powstawania, zachowania, upamiętniania i funkcjonowania miejsc pamięci na świecie, gromadzi i analizuje najlepsze praktyki zarządzania, diagnozuje potrzeby finansowo-organizacyjne, opracowuje mierniki efektywności funkcjonowania różnorodnych miejsc pamięci na świecie, buduje międzysektorowy networking branży organizując seminaria i konferencje, bada i upowszechnia standardy zarządzania i upamiętniania wypracowane w Polsce zgodnie z postanowieniami Memorandum z Wannsee.
IDEA
Miejsca pamięci służą nam wszystkim jako ostrzeżenie i lekcja przed strasznymi zbrodniami totalitaryzmów. Jednak, żeby to ostrzeżenie było słyszalne i czytelne, miejsca te muszą być zachowane, muszą funkcjonować i edukować. Dla zabezpieczenia tych ogromnych wartości społecznych potrzebne są znaczące nakłady. Większość miejsc pamięci boryka się z poważnymi problemami natury organizacyjno-finansowej, choć niektóre coraz efektywniej realizują swoją misję społeczną wytyczając standardy w zakresie zarządzania, fundrisingu i upamiętniania. Ekonomiczne, finansowe i zarządcze aspekty zachowania miejsc pamięci nie zostały dotychczas przebadane, pomimo ich kluczowego znaczenia dla społeczeństw. Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci dąży do zapełnienia tej luki.
Zadaniem Centrum jest stworzenie naukowej doktryny ekonomiki miejsc pamięci, która będzie zestawem najlepszych praktyk i mierników efektywności w zakresie ekonomicznych, finansowych i zarządczych aspektów powstawania, zachowania, upamiętniania i funkcjonowania miejsc pamięci.
dr hab. Adam Szpaderski, prof. Uniwersytetu SWPS
Kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci
Kadra oraz stali współpracownicy

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Adam Szpaderski
kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci

dr
Piotr M. A. Cywiński
historyk, główny ekspert Centrum, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu

prof. dr hab.
Klaus Bachmann
politolog, historyk, specjalizuje się w problematyce z zakresu integracji europejskiej, sprawiedliwości w czasach transformacji, a także ruchów totalitarnych
biogram »

Jacek Kastelaniec
senior advisor Światowego Kongresu Żydów, współtwórca i wieloletni dyrektor generalny Fundacji Auschwitz-Birkenau

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Mirosław Filiciak
medioznawca, zajmuje się wpływem mediów cyfrowych na uczestnictwo w kulturze
biogram »

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Mikołaj Cześnik
socjolog i politolog, zajmuje się badaniami opinii społecznej i wyborów politycznych, specjalizuje się w analizie systemów politycznych, w szczególności demokracji
biogram »

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Krzysztof Jaskułowski
socjolog, historyk, zajmuje się pamięcią zbiorową, teorią narodu i nacjonalizmu
biogram »

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Piotr Kwiatkowski
socjolog, specjalizuje się w badaniach pamięci zbiorowej polskiego społeczeństwa
biogram »

dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Igor Lyubashenko
politolog, specjalizuje się w problematyce sprawiedliwości tranzycyjnej, transformacji w krajach postkomunistycznych
biogram »

dr hab., prof. Universytetu SWPS
Radomir Miński
socjolog, zajmuje się badaniami nad srebrną gospodarką, specjalizuje się w problematyce teorii elit oraz w badaniach jakościowych trajektorii życia

dr
Katarzyna Wojtkiewicz
prawnik, ekonomista, ekspert w dziedzinie zarządzania strategicznego i zarządzania technologiami informacyjnymi
biogram »

dr
Robert Kunczt
prawnik, wykładowca na University of the Incarnate Word (USA), specjalizuje się m.in. w zakresie problematyki praw człowieka, systemu sprawiedliwości, organizacji międzynarodowych i praworządności

prof.
Christopher P. Neck
profesor zarządzania na Arizona State University (USA), specjalizuje się m.in. w problematyce przywództwa, zachowaniach organizacyjnych, procesach decyzyjnych w zespołach

Andrzej Goworski
asystent Centrum, zajmuje się badaniem historii medycyny, analizą kultury i historii krajów Europy Środkowo-Wschodniej oraz Rosji
Program badawczy
Głównym zadaniem Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci jest stworzenie naukowej doktryny ekonomiki miejsc pamięci, która dzięki współpracy z liderami środowiska – instytucjami państwowymi, dyrektorami, fundraiserami, donatorami i kustoszami – będzie zestawem najlepszych praktyk i mierników efektywności w zakresie ekonomicznych, finansowych i zarządczych aspektów powstawania, zachowania, upamiętniania i funkcjonowania miejsc pamięci.
W tym celu planujemy przeprowadzenie międzynarodowych badań porównawczych w miejscach pamięci po byłych, niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych, ośrodkach zagłady i największych miejscach masowych egzekucji w takich krajach jak Austria, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Holandia, Litwa, Łotwa, Macedonia, Niemcy, Norwegia, Polska, Rosja, Serbia, Słowacja, Słowenia, Ukraina, Węgry i Włochy. W dalszej kolejności badania będą etapami rozszerzane na inne miejsca pamięci na całym świecie.
Badania naukowe
Projekt badawczy: Kluczowe czynniki warunkujące realizację celów strategicznych muzeów i miejsc pamięci byłych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady ze szczególnym uwzględnieniem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu
Projekt zakłada identyfikację i analizę kluczowych czynników warunkujących realizację celów strategicznych muzeów i miejsc pamięci byłych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady ze szczególnym uwzględnieniem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu oraz opracowanie strategii rozwoju z wykorzystaniem metody analizy SWOT/TOWS ze szczególnym uwzględnieniem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Rezultaty projektu zostaną ponadto wykorzystane do skonstruowania narzędzi międzynarodowych badań porównawczych nad determinantami i strategiami efektywności zinstytucjonalizowanych miejsc pamięci związanych z niemieckim nazistowskim systemem obozowym w Europie.
Strona projektu »
Dofinansowanie Projektu
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partnerzy
- Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu
- Fundacja Auschwitz-Birkenau
- Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy
- Państwowe Muzeum na Majdanku. Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1941-1944)
- Muzeum i Miejsce Pamięci w Bełżcu. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady (1942-1943)
- Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady (1942-1943)
- Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
- Muzeum Stutthof w Sztutowie. Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1939-1945)
- Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie
- Muzeum Byłego Niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
- Muzeum Treblinka. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady i Obóz Pracy (1941-1944)
- Muzeum Dulag 121
- Muzeum Więzienia Pawiak
- Mauzoleum Walki i Męczeństwa
- Centralne Muzeum Jeńców Wojennych
Komitet Programowy
- dr Piotr M. A. Cywiński - przewodniczący Komitetu Programowego
Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, Prezes Zarządu Fundacji Auschwitz-Birkenau oraz Główny Ekspert Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS - Janusz Barszcz
Dyrektor Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy - dr Edward Kopówka
Dyrektor Muzeum Treblinka. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady i Obóz Pracy (1941-1944) - dr Tomasz Kranz
Dyrektor Państwowego Muzeum na Majdanku. Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1941-1944), Muzeum i Miejsca Pamięci w Bełżcu. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady (1942-1943), oraz Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady (1942-1943)
- Michał Niezabitowski
Dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (organizator: Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow) - Piotr Tarnowski
Dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie. Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1939-1945) - dr Anna Ziółkowska
Dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie, Muzeum Byłego Niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem - dr hab. Adam Szpaderski, prof. Uniwersytetu SWPS - sekretarz Komitetu Programowego, Kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS Uniwersytetu SWPS
Networking
Seminarium: Ekonomika Miejsc Pamięci. Program Badań Muzeów i Miejsc Pamięci Byłych Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Zagłady

W dniu 26 marca 2019 r. w murach Uniwersytetu SWPS odbyło się Seminarium: Ekonomika miejsc pamięci. Program badań muzeów i miejsc pamięci byłych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady, zorganizowane przez Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS, Fundację Auschwitz-Birkenau, oraz Instytut Nauk Społecznych Uniwersytetu SWPS. Podczas seminarium zostały przedstawione założenia i program ekonomiki miejsc pamięci, stan realizowanych badań pilotażowych dotyczących kluczowych czynników warunkujących realizację celów strategicznych głównych muzeów i miejsc pamięci byłych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady oraz perspektywa paneuropejskich badań porównawczych nad determinantami i strategiami efektywności zinstytucjonalizowanych miejsc pamięci związanych z niemieckim nazistowskim systemem obozowym. Strona wydarzenia »
Porozumienie z Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych

W dniu 28 września 2018 roku, prof. Adam Szpaderski, kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS, zawarł porozumienie o współpracy z Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych, reprezentowanym przez Panią Dyrektor dr Violettę Rezler-Wasielewską. Przedmiotem porozumienia jest współpraca obu instytucji na rzecz rozwoju badań nad ekonomiką miejsc pamięci obejmującą zestawy najlepszych praktyk i mierników efektywności w zakresie ekonomicznych, finansowych i zarządczych aspektów powstawania, zachowania, upamiętniania i funkcjonowania miejsc pamięci.
Porozumienie z Muzeum Więzienia Pawiak oraz Mauzoleum Walki i Męczeństwa
W dniu 26 września 2018 roku, prof. Adam Szpaderski, kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS, zawarł porozumienie o współpracy z Muzeum Więzienia Pawiak oraz Mauzoleum Walki i Męczeństwa w Warszawie, reprezentowanymi przez Pana dr. Tadeusza Skoczka, Dyrektora Muzeum Niepodległości w Warszawie i Panią Małgorzatę Łusiak, Główną Księgową. Przedmiotem porozumienia jest współpraca wymienionych instytucji na rzecz rozwoju badań nad ekonomiką miejsc pamięci obejmującą zestawy najlepszych praktyk i mierników efektywności w zakresie ekonomicznych, finansowych i zarządczych aspektów powstawania, zachowania, upamiętniania i funkcjonowania miejsc pamięci.

Porozumienie z Muzeum Treblinka. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady i Obóz Pracy (1941-1944)

W dniu 21 września 2018 roku, prof. Adam Szpaderski, kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS, zawarł porozumienie o współpracy z Muzeum Treblinka. Niemiecki Nazistowski Obóz Zagłady i Obóz Pracy (1941-1944), reprezentowanym przez Pana Dyrektora dr. Edwarda Kopówkę. Przedmiotem porozumienia jest współpraca obu instytucji na rzecz rozwoju badań nad ekonomiką miejsc pamięci obejmującą zestawy najlepszych praktyk i mierników efektywności w zakresie ekonomicznych, finansowych i zarządczych aspektów powstawania, zachowania, upamiętniania i funkcjonowania miejsc pamięci.
Dni Pamięci Ofiar Gestapo
W dniach 13-15 września 2018 roku w Krakowie odbyły się Dni Pamięci Ofiar Gestapo, które zostały zorganizowane przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Jednym z głównych zaproszonych panelistów w dyskusji otwierającej konferencję Miejsca (nie)Pamięci. Teraźniejszość – Przyszłość, był prof. Adam Szpaderski, kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS, który omówił ekonomiczne i zarządcze uwarunkowania instytucjonalizacji miejsc pamięci związanych z niemieckim nazistowskim systemem obozowym w Polsce i Europie. Gospodarzem Dni Pamięci Ofiar Gestapo był Prezydent Miasta Krakowa, wydarzenie zostało objęte patronatem Wojewody Małopolskiego oraz Dyrektora krakowskiego oddziału IPN.

Badanie roli dziedzictwa kulturowego w budowaniu (narodowej) tożsamości w sytuacjach pokonfliktowych

W dniach 10-12 września 2018 roku w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma (ŻIH) w Warszawie odbyła się prestiżowa międzynarodowa konferencja naukowa Badanie roli dziedzictwa kulturowego w budowaniu (narodowej) tożsamości w sytuacjach pokonfliktowych. Konferencję otworzył Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wydarzenie zorganizowano w ramach projektu JHEP2 (Joint Heritage European Programme) dotyczącego koordynacji i działań wspierających Inicjatywy Wspólnego Planowania w zakresie dziedzictwa kulturowego i zmian globalnych; beneficjentem projektu jest m.in. MKiDN. Jednym z zaproszonych gości był prof. Adam Szpaderski, który jako kierownik reprezentował Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS i nawiązywał nowe kontakty z przedstawicielami środowiska. Organizatorami wydarzenia byli: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz ŻIH.
Forum Pamięci: Seminarium Polskich Muzeów Martyrologicznych
W dniach 5-6 września 2018 roku w Muzeum Stutthof obyło się 9. Forum Pamięci: Seminarium Polskich Muzeów Martyrologicznych, na którym prof. Adam Szpaderski, kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS, przedstawił referat pt. Ekonomika miejsc pamięci: założenia badawcze i korzyści dla branży. Forum Pamięci to opiniotwórcza platforma spotkań skupiająca dorocznie głównych ekspertów krajowych i zagranicznych organizacji sektora muzeów i miejsc pamięci, w tym muzealników, naukowców i przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Organizatorami wydarzenia były Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu oraz Muzeum Stutthof w Sztutowie reprezentowane przez gospodarzy, dyrektorów: dr. Piotra M. A. Cywińskiego oraz Piotra Tarnowskiego.

Porozumienie z Muzeum Dulag 121
W dniu 17 lipca 2018 roku, prof. Adam Szpaderski, kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci Uniwersytetu SWPS, zawarł porozumienie o współpracy z Muzeum Dulag 121, reprezentowanym przez Panią Dyrektor Małgorzatę Bojanowską. Przedmiotem porozumienia jest współpraca obu instytucji na rzecz rozwoju badań nad ekonomiką miejsc pamięci obejmującą zestawy najlepszych praktyk i mierników efektywności w zakresie ekonomicznych, finansowych i zarządczych aspektów powstawania, zachowania, upamiętniania i funkcjonowania miejsc pamięci. Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie upamiętnia i dokumentuje historię niemieckiego nazistowskiego obozu przejściowego Dulag 121 oraz losy wypędzonych mieszkańców Warszawy i okolic w czasie i po zakończeniu Powstania Warszawskiego.

I Panel Ekspercki Ekonomiki Miejsc Pamięci
16 kwietnia 2018 r. w murach Uniwersytetu SWPS odbył się I Panel Ekspercki Ekonomiki Miejsc Pamięci
Centrum w mediach
- Center for Research on the Economics of Memorial Sites.
Interview with Adam Szpaderski by Paweł Sawicki. Memoria. 2018, no 5, pp. 24-27:
https://joom.ag/30eY/p24
- Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci.
Wywiad z Adamem Szpaderskim przeprowadził Paweł Sawicki. Memoria. 2018, nr 5, s. 24-27:
https://joom.ag/rCCY/p24
Lokalizacja
Uniwersytet SWPS
ul. Chodakowska 19/31
03-815 Warszawa
pok. N235 (II piętro)
Kontakt
Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci
Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
tel. 691 780 930
e-mail: aszpaderski@swps.edu.pl