Jak każdy z nas może radzić sobie ze złością? Rola różnic indywidualnych w efektywności funkcjonalnych strategii regulacji złości

Efektywność regulacji złości polega na zmniejszeniu nieprzyjemnych odczuć z powodu doświadczania złości oraz powrocie do równowagi psychicznej sprzed jej pojawienia się. Celem projektu było sprawdzenie efektywności różnych strategii regulacji złości oraz znaczenia cech człowieka dla tej efektywności. Projekt podjął próbę odpowiedzi na pytanie czy istnieją uniwersalne pod względem skuteczności strategie radzenia sobie ze złością czy raczej skuteczność jest uzależniona od cech posiadanych przez człowieka. Pośród psychologicznych właściwości, które zostały wzięte pod uwagę w tej kwestii, znalazł się temperament, inteligencja emocjonalna oraz skłonność do odczuwania złości bez konkretnego powodu.

Badania polegały na przeprowadzeniu eksperymentu, w jakim uczestnicy grali w grę, podczas której odczuwali złość. Następnie zostali oni poproszeni o wykonanie zadania, które pozwoli zastosować im jedną ze strategii regulacji złości. Efektywność radzenia sobie ze złością byla mierzona na podstawie różnicy nasilenia złości po zagraniu w grę oraz wykonania zadania.

Złość jest jedną z emocji, która może być doświadczana w każdym obszarze życia człowieka. Powoduje często zachowanie agresywne. Zgodnie ze stanem wiedzy na temat emocji agresja jest jednak tylko jedną z form radzenia sobie ze złością. Ponadto sposób przeżywania złości jest bardzo ważny przy problemach związanych z lękiem, nastrojem czy urazami psychicznymi. Złość jest związana również z chorobami fizycznymi, zwłaszcza z chorobami układu krążenia.

Wyniki projektu wykazały, że osoby o silnej reakcji na bodźce skutecznie obniżają poziom odczuwanej złości zarówno przez dawanie jej upustu, jak i odwracanie uwagi od jej przyczyny. Pozwala to sądzić, że powyższe strategie stanowią efektywny sposób regulacji złości dla tej grupy osób.

Otrzymane wyniki pozwalają przypuszczać, że odwracanie uwagi od źródła złości może stanowić akceptowalną społecznie alternatywę dla agresji werbalnej jako formy radzenia sobie ze złością dla osób, które są bardziej podatne na jej odczuwanie. Należy jednak pamiętać, że odwracanie uwagi może stanowić jedynie strategię krótkoterminową, ponieważ nie przyczynia się do rozwiązywania konfliktów międzyludzkich, będących jedną z głównych przyczyn złości. W takiej sytuacji odwracanie uwagi może być stosowane jako działanie wstępne, służące obniżeniu pobudzenia związanego z odczuwaną złością, które potem zostanie zastąpione zmianą oceny sytuacji czy przekazaniem zwrotnej informacji osobie, która jest powodem złości.

Badanie tła stosowania poszczególnych strategii radzenia sobie ze złością pozwoliło lepiej poznać specyfikę odczuwania tej emocji. Wyniki przyczyniają się do odkrywania sposobów przeżywania złości, które są bardziej przyjazne dla otoczenia, a jednocześnie odpowiadają cechom każdego człowieka. Z pewnością pozwoli to podnieść jakość relacji między ludźmi oraz jakość życia każdego człowieka.

Wyniki przeprowadzonych badań mogą stanowić istotny wkład w rozwój usług związanych z tematyką zarządzania złością (ang. anger management). Usługi te mogą obejmować programy profilaktyczne, psychoterapeutyczne, a także stanowić element rozwoju osobistego.