Diadyczna wymiana wsparcia, dobrostan afektywny i stygmat HIV/AIDS: codzienne badanie dzienniczkowe par romantycznych współtworzonych przez osoby żyjące z HIV
Głównym celem projektu, którym z ramienia USWPS kieruje prof. Ewa Gruszczyńska, jest zbadanie relacji między codziennym udzielanym i otrzymywanym wsparciem społecznym, codziennym samopoczuciem emocjonalnym i codziennym doświadczeniem stygmatyzacji w związkach osób żyjących z HIV. Projekt realizowany jest przez konsorcjum, w którego skład wchodzą naukowcy z Uniwersytetu SWPS i Uniwersytetu Warszawskiego.
Numer projektu: 12023/51/B/HS6/00332
Założenia projektu
Każda przewlekła choroba somatyczna stanowi źródło stresu chronicznego nie tylko dla pacjentów, ale także dla ich bliskich. Stygmatyzacja związana z HIV/AIDS jest uważana za główne źródło dystresu psychologicznego i niskiego dobrostanu. W tak obciążającej sytuacji wzajemna wymiana wsparcia społecznego odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu par, jednak badania dotyczące codziennego otrzymywania i udzielania wsparcia w związkach intymnych w chorobie są wciąż rzadkie. Udzielanie (nie tylko otrzymywanie) wsparcia może być szczególnie istotne dla osób zakażonych, ponieważ może podnosić ich poczucie skuteczności i samoocenę mimo choroby. Projekt ma na celu zbadanie relacji między udzielanym i otrzymywanym każdego dnia wsparciem społecznym, samopoczuciem emocjonalnym i codziennym doświadczeniem stygmatyzacji HIV/AIDS w związkach osób żyjących z HIV.
Badanie diad staje się jednym z kluczowych paradygmatów badawczych w psychologii zdrowia. Pozwala bowiem na uwzględnienie perspektyw obu osób tworzących parę. W związkach osób żyjących z HIV/AIDS codziennym wyzwaniem jest zmaganie się nie tylko z chorobą przewlekłą, lecz także z potencjalnymi stygmatyzującymi reakcjami otoczenia. Wzajemna wymiana wsparcia może być zatem jedną z kluczowych dynamik dla dobrostanu psychologicznego zarówno osoby żyjącej z HIV/AIDS, jak i jej partnera czy partnerki.
Metodologia
Aby zbadać mechanizmy wymiany wsparcia społecznego w kontekście zmienności dzień po dniu samopoczucia i doświadczenia stygmatyzacji, wykorzystana zostanie metoda diadycznego intensywnego pomiaru podłużnego.
Codzienne pomiary u obu osób tworzących związek obejmować będą ocenę wsparcia społecznego, stygmatyzacji i samopoczucia emocjonalnego, z uwzględnieniem ich sero-niezgodnego (jeden z partnerów żyje z HIV) lub sero-zgodnego (obydwaj partnerzy żyją z HIV) statusu. Przez 3 tygodnie każdego wieczoru partnerzy w ramach danej diady niezależnie wypełniać będą online kwestionariusze otrzymane spersonalizowanym linkiem na swoje telefony komórkowe lub konta e-mail.
Zespół
- mgr Paula Domańska (Uniwersytet SWPS)
- mgr Magdalena Grabowska (Uniwersytet Warszawski)
- Magdalena Michałowska (Uniwersytet Warszawski)
- Barbara Sosińska (Uniwersytet Warszawski)
Projekt realizowany jest przez konsorcjum, w którego skład wchodzą naukowcy z Uniwersytetu SWPS i Uniwersytetu Warszawskiego (w ramach umowy o współpracy między Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego a Instytutem Psychologii Uniwersytetu SWPS w Warszawie).
Użyteczność wyników
Wyniki niniejszego projektu mają znaczenie epistemologiczne, jak i społeczne. Analiza istniejącej literatury wskazuje, że proponowane badanie będzie pierwszym, które zbada wymianę wsparcia społecznego, samopoczucie emocjonalne oraz stygmatyzację HIV/AIDS w codziennym diadycznym schemacie badawczym.
Projekt ma solidne podstawy teoretyczne i jako taki może dostarczyć nowej wiedzy w dziedzinie klinicznej psychologii zdrowia w zakresie mechanizmów wymiany wsparcia społecznego w chorobach przewlekłych. W ramach społecznej odpowiedzialności nauki zespół badawczy planuje współpracę z organizacją pozarządową pomagającą osobom żyjącym z HIV. Zespół badawczy zaangażowany w projekt liczy, że otrzymane wyniki będą mieć też wartość aplikacją w poradnictwie klinicznym.