Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Poczucie winy sprzyja pozytywnemu klimatowi społeczno-emocjonalnemu w klasie szkolnej
naukowo-badawczy
zakończony

Poczucie winysprzyja pozytywnemu klimatowi społeczno-emocjonalnemu w klasie szkolnej

Łukasz Tanaś
kierownik projektu
dr
Łukasz Tanaś

psycholog, zajmuje się psychologią rozwoju, w szczególności rozwoju moralnego oraz psychologią pracy i organizacji

zobacz biogram
wartość projektu: 13 800 PLN
instytucja finansująca: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
dyscyplina: psychologia
jednostka:
lokalizacja:
okres realizacji: 2015

 

projekt naukowy

Poczucie winy

 sprzyja pozytywnemu klimatowi społeczno-emocjonalnemu w klasie szkolnej

 

 

 

Jednostka realizującaUNI SWPS warszawa
Kwota dofinansowania13 800 PLN
Jednostka finansującalogo MNISW

Okres realizacji projektu: sierpień-październik 2015


Wiele organizacji edukacyjnych dąży do wytworzenia lub podtrzymania pozytywnego klimatu społeczno-emocjonalnego. Bardzo często oddziaływania takie odnoszą się do tzw. „emocji moralnych”, czyli poczucia winy, wstydu lub ogólnej empatii uczniów. Nie zawsze jednak dochodzi do odróżnienia wstydu od winy, często są to nazwy stosowane zamiennie. W obecnym badaniu udało się pokazać, w jak odmienny sposób poczucie wstydu i poczucie winy wiążą się z pozytywnym klimatem społeczno-emocjonalnym klasy szkolnej.

Wnioski z badania

Klimat społeczno-emocjonalny

Klimat społeczno-emocjonalny klasy szkolnej to pojęcie wywodzące się z badań nad kulturą organizacji. Rozumie się przez to percepcję:

  • relacji nauczyciel-uczeń (życzliwość, zaufanie, szacunek)
  • sprawiedliwości reguł i zasad (spójność, konsekwencja)
  • orientacji na osiągnięcia (etyka pracy)
  • relacji między uczniami (spójność, wsparcie społeczne)
  • podmiotowego traktowania ucznia (współodpowiedzialność, zaangażowanie w organizację szkoły)

Poczucie winy

Badanie zrealizowano z udziałem 80 osobowej grupy 18 latków z różnych szkół licealnych. Analizy statystyczne wykazały, że tendencja do odczuwania winy jest mediatorem związku między empatią afektywną, a pozytywnym klimatem klasy. Oznacza to, że tendencja do odczuwania winy występuje częściej u nastolatków, którzy „zarażają” się emocjami innych, a także tam, gdzie występuje pozytywny klimat klasy szkolnej.

Poczucie winy rozumiane było jako uznanie zachowania za złe i odpowiedzialna chęć zadość uczynienia za wyrządzoną komuś krzywdę. Najważniejszym wnioskiem z badań jest ten, że „pozytywny klimat szkoły” nie oznacza, że w danym środowisku nie ma negatywnych emocji, a konflikty interpersonalne się nie zdarzają. Jest raczej tak, że „pozytywność” wiąże się ze sprawną regulacją „negatywnych” emocji, takich jak poczucie winy.

Poczucie wstydu

Tendencja do odczuwania wstydu okazała się nie być w żaden sposób związana z klimatem klasy szkolnej. Co więcej, odczuwanie wstydu – czyli krytyka samego siebie po wyrządzeniu komuś krzywdy – wiązała się z niższym poziomem empatii poznawczej. Innymi słowy, nastolatki, które gorzej rozumieją przyczyny i skutki emocji innych osób, mają tendencję do tego, by krytycznie skupiać się na sobie, zamiast na zachowaniu i naprawie relacji z inną osobą.

 

Publikacje

  • Vilnus, Conference: The 24th Biennial Meeting of the International Society for the Study of Behavioural Development, Affiliation: SWPS University, DOI: 10.13140/RG.2.1.4940.9524