Terapia poznawczo-behawioralna 2007-2022. Integracja

Rejestracja uczestników konferencji oraz wspólne śniadanie i kawa

Rozpoczęcie konferencji

Rozdanie dyplomów

Ukończenie Szkoły Psychoterapii to ogromny wysiłek czterech lat zdobywania wiedzy i praktykowania psychoterapii. Słuchacze prowadzą terapię co najmniej 10 pacjentów, sporządzają opisy przypadków i nagrania, przygotowują pracę pisemną, a na końcu zdają egzamin komisyjny. Studia podyplomowe umożliwiają ubieganie się o certyfikat PTTPB, lecz ich formalnym ukończeniem na Uniwersytecie SWPS jest uzyskanie określonego ustawą świadectwa ukończenia studiów. Zakończenie jubileuszowej konferencji to znakomita okazja na osobiste wręczenie dyplomów tegorocznym Absolwentom. W ciągu 15 lat istnienia Szkoły Psychoterapii-Poznawczo Behawioralnej Uniwersytetu SWPS ukończyło ją 702 absolwentów – specjalistów w obszarze psychoterapii. Łatwo wyliczyć, jak wiele osób – dorosłych, dzieci i młodzieży – dzięki Ich pracy w całej Polsce uzyskało dostęp do profesjonalnej psychoterapii opartej na badaniach naukowych i zyskało szansę na poprawę jakości życia.

Terapia poznawczo-behawioralna oparta na procesach

Psychologia kliniczna przeżywa kryzys. Mimo pewnych postępów, które poczyniliśmy, skuteczność naszych terapii i modele, z których korzystamy, nadal mają swoje ograniczenia. Aby przezwyciężyć ten kryzys, powinniśmy radykalnie odejść od modelu utajonej choroby obowiązującego w aktualnej nozologii psychiatrycznej DSM i ICD. Musimy też skończyć z absurdalnie wręcz rozpowszechnionym podejściem do terapii, które polega na zastosowaniu szczegółowych protokołów terapeutycznych dla konkretnych zaburzeń. Terapia oparta na procesach (process-based therapy; PBT) oferuje nową perspektywę. Skupia się na podstawowych procesach biopsychospołecznych zachodzących w konkretnej sytuacji, aby osiągnąć określone cele z danym klientem. Zgodnie z założeniami PBT psychoterapia zazwyczaj obejmuje nieliniowe (w przeciwieństwie do liniowych), dwukierunkowe (a nie jednokierunkowe) i dynamiczne zmiany wielu (nie zaś tylko kilku) powiązanych ze sobą zmiennych. Skuteczna terapia sprawia, że cały system dąży do osiągnięcia stabilnego stanu adaptacyjnego. Aby osiągnąć ten efekt, musimy przyjąć metodyczne, ukierunkowane na analizę i oparte na teorii podejście do zrozumienia zależności pomiędzy różnymi problemami danego klienta. PBT grupuje psychologiczne procesy zmiany w odniesieniu do sześciu aspektów: poznanie, afekt, uwaga, ja, motywacja i obserwowalne zachowanie. Szereg procesów łączy w sobie dwa lub więcej z tych aspektów. Dostosowanie strategii interwencji do odpowiednich procesów zachodzących u danej osoby byłoby dużym postępem w psychiatrii i ważnym krokiem w kierunku medycyny precyzyjnej. Analiza funkcjonalna, będąca podstawą terapii behawioralnej, daje podstawy do zrozumienia tych zależności. PBT uznaje złożoność, wzajemne powiązania i wielowymiarowość problemów występujących u danego klienta. Co do zasady oferuje nowy paradygmat w nauce klinicznej – gromadzenie podłużnych danych idiograficznych o dużej gęstości w celu uchwycenia złożoności psychopatologii przy użyciu dynamicznego podejścia sieciowego w ogólnych ramach nauki ewolucyjnej.

Związek między ruminacjami, perfekcjonizmem i prokrastynacją. Jakie podejście terapeutyczne wobec nich zastosować?

Ruminacja i perfekcjonizm to procesy transdiagnostyczne, które w ostatnich dwóch dekadach wzbudziły znaczne zainteresowanie kliniczne i badawcze. Prokrastynacja jest powszechnym zachowaniem problemowym, które często skłania klientów do podjęcia terapii, a które nasiliło się w ostatnich latach. Ruminacje i dysfunkcjonalny perfekcjonizm są zarówno czynnikami ryzyka, jak i czynnikami podtrzymującymi depresję, myśli samobójcze i inne formy psychopatologii. Terapia zorientowana na proces wymaga większej liczby badań nad czynnikami wpływającymi na zmianę terapeutyczną. W tym wykładzie przeanalizuję związki między ruminacją, dysfunkcjonalnym perfekcjonizmem i prokrastynacją, z uwzględnieniem podejścia klinicznego, zwłaszcza w kontekście zaburzeń depresyjnych.

Przerwa na lunch oraz czas na rozmowy i wspomnienia

Terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu bólu i chorób somatycznych

Podczas wykładu krótko omówię historię rozwoju psychosomatyki i modelu biopsychosocjalnego. Przybliżę również następujące tematy: definicje i teorie bólu, ocena pacjenta z przewlekłym bólem, leczenie pacjenta z perspektywy terapii poznawczo- behawioralnej (TPB), uczenie się umiarkowanej aktywności, planowanie rozrywek z pacjentem, radzenie sobie z lękiem przed bólem, uświadomienie reakcji pacjenta na ból (takich jak złość lub zaprzeczenie), zidentyfikowanie tych reakcji oraz ich konsekwencji (np. ucieczka).

Kiedy porno przestaje być sexy – czego dowiedzieliśmy się o kompulsywnych zachowaniach seksualnych i ich leczeniu

Kompulsywne zaburzenie zachowania seksualnego (Compulsive Sexual Behavior Disorder; CSBD) dotyczą od około 2 do 6% światowej populacji. CBSD zostało uwzględnione w jedenastej rewizji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (International Classification of Diseaes; ICD-11) opracowanej przez ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia. Badania przeprowadzone w ciągu ostatniej dekady umożliwiły poznanie charakterystyki klinicznej CSBD oraz mechanizmy psychologiczne, kulturowe i neuronalne związane z tym zaburzeniem. Pozwoliły także na wyciągnięcie pierwszych wniosków na temat skuteczności konkretnych podejść terapeutycznych. Podczas wykładu profesor Gola w przystępny sposób przedstawi ramy konceptualizacji CSBD oraz wskazówki dotyczące skutecznych interwencji klinicznych.

Młodzież w XXI wieku: życie w zgodzie z tym, co ważne, jako alternatywna miara sukcesu

Każdy z nas chce być szczęśliwy, ale osiągnięcie tego stanu wcale nie jest łatwe. Wyjątkowo trudnym etapem może być okres dorastania, który obfituje w różnego rodzaju wyzwania i oczekiwania związane z odnoszeniem sukcesów. Jak przejść przez życie z poczuciem celu, stawiając czoła wszystkim wymagającym sytuacjom? Dużym wsparciem dla nastolatków w radzeniu sobie z wyzwaniami życiowymi i trudnościami emocjonalnymi może być Terapia Akceptacji i Zaangażowania (ACT). Młodzi ludzi są bardziej wrażliwi na zranienie i odrzucenie i z tego powodu częściej starają się unikać trudnych uczuć i/lub dążyć do perfekcji, tracąc z oczu to, co jest w życiu naprawdę ważne. W tym samym czasie próbują określić, kim są, jakimi ludźmi chcą być i jak ma wyglądać ich życie. ACT może pomóc nastolatkom podjąć te wyzwania z naturalną ciekawością oraz zwiększyć poziom ich elastyczności psychologicznej i w ten sposób ułatwić młodym ludziom działanie zgodnie z własnymi celami i wartościami.

Rozmowa: Terapeuta w czasach wojny i kryzysów

Prowadzenie psychoterapii w niespokojnych czasach stanowi dodatkowe wyzwanie dla obu stron – terapeuty i pacjenta. W tej sytuacji warto poddać refleksji kwestie granic, elastyczności i wierności metodzie, wyzwań związanych z różnicami kulturowymi, przekonaniami, a czasem uprzedzeniami obu stron.

Integracja uczestników konferencji

Noc z gwiazdami: Wspólna konceptualizacja przypadku

Podczas warsztatu zademonstruję dwie proste metody konceptualizacji przypadku, które mogą być opracowane podczas sesji, z wykorzystaniem języka, jakim posługuje się klient. Wspólna konceptualizacja pomaga klientowi lepiej zrozumieć zasady leczenia i w konsekwencji ściśle ich przestrzegać. Model pięcioczęściowy może być być stosowany w przypadku dowolnej kombinacji problemów klienta w celu szerokiego opisania bieżących trudności w kontekście powiązań myśli, zachowań, reakcji fizycznych, nastroju oraz czynników środowiskowych lub sytuacyjnych. Drugi model – „Box/Arrow In/Arrow Out” – pomaga klientom zidentyfikować czynniki wyzwalające i czynniki podtrzymujące konkretne problemy. Omówię szczegółowo etapy obu podejść i zwrócę uwagę na standardowe pytania i stwierdzenia terapeuty, które mogą być wykorzystane do zachęcenia klienta do zaangażowania się we współtworzenie tych modeli. Zalecana lektura: Padesky C.A., Collaborative Case Conceptualization: Client Knows Best, „Cognitive and Behavioral Practice”, listopad 2020. Artykuł jest dostępny również na stronie internetowej autorki.