Zwycięstwo naszych studentów na sesji posterowej
Nasi studenci już w czasie studiów prowadzą profesjonalne badania, a co więcej – dzięki swoim badaniom zdobywają również nagrody. Badaniem „Uprzedzenia w zagrożonym świecie. Wpływ lęku na uprzedzenia Polaków wobec imigrantów i uchodźców” studenci z Uniwersytetu SWPS w Sopocie zajęli 1. miejsce w konkursie na najlepszy plakat naukowy XVI Zjazdu Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej w Poznaniu. Grupę młodych psychologów w składzie: Tomasz Borowski, Zofia Nawrot i Daria Kubiak wiedzą naukową wspierała psycholog dr Róża Bazińska. Gratulujemy!
Jak lęk wpływa na uprzedzenia? Jak działamy w obliczu globalnego zagrożenia?
Żyjemy w świecie spolaryzowanym przez polityczne ideologie, religie, narodowości, etniczność i wiele innych podziałów. Wokół nich kształtują się tożsamości społeczne, powiązane z przynależnościami do różnych grup społecznych. Grupy, szczególnie te oparte na silnej więzi (tribal) zapewniają jednostkom poczucie przynależności, akceptację i wsparcie, a także oferują wspólne normy, grupowe wartości i jednolitą wizję świata. W relacjach międzygrupowych może pojawić poczucie zagrożenia i wrogość, szczególnie w okresach nasilonej konkurencji i antagonizmów. Zjawiska te obserwujemy w wielu krajach europejskich, w których w ostatniej dekadzie nastąpił napływ imigrantów i uchodźców z krajów afrykańskich i azjatyckich.
Badanie koncentrowało się na postawach Polaków wobec kilku grup narodowych imigrantów i uchodźców (m.in. Syryjczyków, Turków czy Ukraińców). Celem badania było sprawdzenie:
- Czy chwilowy lęk wywołany globalnym zagrożeniem wpływa na realistyczne i symboliczne poczucie zagrożenia ze strony imigrantów?
- Czy chwilowy lęk wywołany globalnym zagrożeniem nasila uprzedzenia Polaków wobec obcych grup imigrantów i uchodźców?
- Czy wpływ aktywizacji zagrożenia globalnego na uprzedzenia Polaków jest mediowany przez zagrożenie międzygrupowe (realistyczne i symboliczne) związane z obecnością imigrantów i uchodźców?
Wyniki potwierdziły, że lęk wywołany globalnymi zagrożeniami łączy się z wyższym poziomem uprzedzeń. Konkluzją praktyczną tego badania jest zaś to, że w wyniku aktywizacji globalnego zagrożenia nie wytwarza się wystarczająco inkluzyjna kategoria „My ludzie”, co sugeruje, że tak łatwo nie poszerzamy definicji grupy własnej i nie integrujemy się nawet w obliczu grożących nam i naszej planecie poważnych niebezpieczeństw.
– Przekazy medialne o globalnym zagrożeniu klimatycznym mogą wzbudzać w nas silny lęk, w tym lęk przed śmiercią, unicestwieniem, budzić poczucie totalnej bezradności, niepewność co do przyszłości. Na poziomie psychologicznym można przewidywać występowanie różnych reakcji obronnych i kompensujących poczucie utraty kontroli zachowań społecznych. Pytanie więc dla nauki (i świata): czy da się i w jaki sposób można przełożyć indywidualny, jednostkowo doświadczany lęk i trwogę na współpracę ludzi i grup na rzecz ratowania planety, ratowania „nas ludzi”? Na razie nasz wynik pokazuje, że lęk przerodzi się we wrogość do obcych, silniejszą afiliację z własną grupą narodową. To mało optymistyczna konkluzja... – mówi opiekun projektu, dr Róża Bazińska.
Bardzo cieszymy się z naszego sukcesu, już sam nasz udział w zjeździe PSPS był dla nas niemałym wyróżnieniem. Sesję posterową potraktowaliśmy bardzo poważnie i pracowaliśmy nad nim przez prawie pięć miesięcy, zarówno starannie dobierając treści, ukazujące wnioski z prowadzonych przez nas badań, jak i projektując i udoskonalając (kilkanaście razy od nowa!) jego szatę graficzną. Dodatkowo opracowaliśmy również foldery informacyjne na temat naszych badań, które – jak się później okazało – podbiły serca uczestników zjazdu. Nasz sukces nie byłby możliwy bez wysiłku i zaangażowania całego zespołu, a także roli spiritus movens całego projektu, czyli dr Róży Bazińskiej. Bardzo dziękujemy Pani Doktor za inspirację, wszechstronne wsparcie i wiarę w nas.
Tomasz Borowski, jeden z współautorów projektu
