Empatia i wizualne przyjmowanie perspektywy

Wyobrażenie sobie cudzej  perspektywy

Zdolność do wyobrażenia sobie cudzej  perspektywy to proces, który polega na częściowym zrezygnowaniu z własnej perspektywy na rzecz wyobrażenia sobie cudzej. Zjawisko to na podstawowym poziomie może odnosić się do perspektywy wzrokowej czyli wyobrażenia sobie jak dany obiekt wygląda z perspektywy osoby stojącej w innym miejscu. Dzieci do czwartego roku życia nie potrafią różnicować perspektyw, sądząc , że inni ludzie widzą, to samo co one, niezależnie  od miejsca, w którym się znajdują. Na bardziej zaawansowanym poziomie zjawisko to można odnosić do procesów poznawczych, a więc wyobrażenia sobie myśli i motywów działania innej osoby. Mamy wtedy do czynienia z poznawczym przyjmowaniem perspektywy.

Metodologia

Umiejętność wyobrażenia sobie perspektyw mierzyliśmy za pomocą specjalnej gry komputerowej: na ekranie wyświetlona jest wizualizacja szafy z 16-stoma otwartymi półkami, na których znajdują się różne przedmioty. Osoba badana siedzi przed komputerem i ma za zadanie przesuwanie obiektów pomiędzy półkami zgodnie z instrukcjami wydawanymi przez wirtualnego partnera,  który stoi po drugiej stronie szafy. Niektóre półki są z tyłu zaślepione, a więc są niewidoczne dla wirtualnego partnera. Żeby zatem poprawnie wykonać to zadanie, trzeba postawić się na miejscu osoby wydającej instrukcję - innymi słowy: przyjąć jej perspektywę.

Wyniki

Wyniki wskazują na ciekawą zależność. Tendencja do empatycznego współodczuwania (czyli zarażania się uczuciami innych) negatywnie wpływa na poprawność wykonania w zadaniach wymagających przyjęcia perspektywy innej osoby, jednak zależność ta się odwraca, kiedy poprawne wykonanie zadania nie wymaga przyjęcia cudzej perspektywy (półka nie jest zaślepiona) - wtedy empatyczne współodczuwanie sprzyja lepszemu wykonaniu.