Rola ukierunkowania regulacyjnego osoby i kultury organizacyjnejoraz przekształcenia pracy w reagowaniu na zmianę organizacyjną

Problemem badawczym w projekcie jest ustalenie, w jaki sposób kultura organizacyjna (poprzez sposób formułowania komunikatów o zmianie), ukierunkowanie regulacyjne pracownika (poprzez nastawienie motywacyjne wobec zmiany) oraz obrana przez pracownika strategia przekształcenia pracy wpływają na reagowanie na zmiany organizacyjne. Projekt zakłada, że kultura organizacyjna nastawiona na rozwój (promocyjna) w kontrze do kultury organizacyjnej nastawionej na unikanie strat (prewencyjna) wpływa na sposób, w jaki zmiana jest komunikowana pracownikom. W konsekwencji, pracownicy postrzegają zmianę jako wyzwanie (szansę) lub zagrożenie, a to wpływa na ich funkcjonowanie – zaangażowanie w pracę oraz wyczerpanie emocjonalne.

Zespół chce również sprawdzić hipotezę o moderującym wpływie ukierunkowania regulacyjnego pracownika na odebranie komunikatu dotyczącego zmiany – zgodnie z hipotezą dopasowania regulacyjnego komunikat dostosowany do motywacji jednostki będzie mieć buforujący wpływ na negatywne konsekwencje zmiany dla funkcjonowania jednostki. Celem projektu jest również przygotowanie polskiej adaptacji skali przekształcena pracy. Zespół planuje sprawdzić, w jaki sposób ukierunkowanie regulacyjne pracownika wpływa na sposób radzenie sobie ze zmianą poprzez strategię przekształcenia pracy obraną w reakcji na zmianę.

Zaplanowano realizację 6 badań: pięć z nich będzie przeprowadzonych wśród dorosłych osób pracujących, których organizacje są w trakcie zmian, natomiast jedno z badań ma charakter eksperymentalny. Celem pierwszego badania jest sprawdzenie, jak promocyjna versus prewencyjna kultura organizacji wpływa na sposób komunikowania zmiany (zmiana jako szansa na zysk i rozwój versus zmiana w celu uniknięcia strat i eliminacji błędów) oraz w jaki sposób osobowościowe ukierunkowanie pracowników moderuje wpływ tego komunikatu na zaangażowanie w pracę i wyczerpanie emocjonalne. Analizy przeprowadzone zostaną w modelu moderowanej mediacji.

W badaniu drugim zaplanowane jest manipulowaniem komunikatem na temat zmiany i sprawdzenie zaangażowania w realizowane zadanie (model powtarzanych pomiarów – przed komunikatem i po nim na temat zmiany). Seria trzech kolejnych badań ma posłużyć opracowaniu polskiej adaptacji skali do pomiaru przekształcenia pracy – Job Crafting Scale (Tims, Bakker i Derks, 2012). W ostatnim badaniu zespół chce zweryfikować hipotezę jak ukierunkowanie regulacyjne wpływa na adaptację do zmiany poprzez strategię przekształcenia pracy. Te analizy przeprowadzone zostaną w modelu mediacji.

Przedmiotem badania będzie zgłębienie psychologicznych mechanizmów odpowiedzialnych za reagowanie na zmianę w środowisku pracy. Zdecydowana większość publikacji z tego zakresu opisuje zmiany z makroperspektywy, analizując procesy strategicznego zarządzania zmianą. Planowane badania wpiszą się w postulowaną w ostatnim czasie perspektywę eksploracji tego zjawiska, gdzie podkreśla się duże znaczenie motywacji samego pracownika w reagowaniu na zmianę.

W niniejszym projekcie przyjęto perspektywę interakcji, dotyczącą dopasowania komunikatu tworzonego przez organizację na temat zmiany do motywacji pracowników. Nowatorskim elementem projektu jest pokazanie kultury organizacyjnej z perspektywy teorii ukierunkowań regulacyjnych Higginsa oraz zbadanie wpływu tego ukierunkowania na sposób komunikowania zmiany, a także moderującego wpływu nastawienia pracownika na reagowanie na zmianę. W ten sposób wyniki badań pozwolą zintegrować przewidywania wywiedzione z psychologii ogólnej z tymi z dziedziny psychologii organizacji. Dodatkowo, w toku realizacji projektu badawczego zaadaptowana zostanie metoda do badania zjawiska przekształcenia pracy, które jest stosunkowo nowym polem badawczym. W niniejszym projekcie zespół chce badać je jako strategię obraną przez pracowników w reakcji na zmianę organizacyjną, co nie było do tej pory eksplorowane przez innych badaczy. Wyniki badań własnych mają na celu poszerzenie wiedzy z zakresu obszaru przekształcenia pracy.