Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Specyficzny dla mężczyzn model zaburzeń odżywiania oraz jego zastosowanie w psychoedukacji: badania podłużne i eksperymentalne
naukowo-badawczy
realizowany

Specyficzny dla mężczyzn model zaburzeń odżywiania oraz jego zastosowanie w psychoedukacji: badania podłużne i eksperymentalne

Karolina Zarychta-Zajączkowska
kierownik projektu
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Karolina Zarychta-Zajączkowska

psycholog i psychoterapeuta

zobacz biogram
wartość projektu: 809 348 PLN
instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
dyscyplina: nauki socjologiczne, psychologia
lokalizacja: Wrocław
okres realizacji: 2024 2025 2026

Projekt, którym kieruje dr hab. Karolina Zarychta-Zajączkowska, prof. Uniwersytetu SWPS, ma na celu pogłębienie oraz promocję wiedzy na temat przyczyn i secyfiki męskich zaburzeń odżywiania.

Numer projektu: 2022/47/D/HS6/00309, konkurs SONATA

O projekcie

Zaburzenia odżywiania są coraz częściej występującymi zaburzeniami psychicznymi, które mogą prowadzić do poważnych i zagrażających życiu konsekwencji zdrowotnych. Wskaźniki hospitalizacji i śmiertelności z powodu zaburzeń odżywiania są szczególnie wysokie u mężczyzn, pomimo powszechnego uznawania zaburzeń odżywiania za „kobiecy problem”. Prowadzi to do trudności w poszukiwaniu profesjonalnej pomocy przez mężczyzn, ponieważ oni sami, ich najbliżsi, a także personel medyczny mogą przeoczyć objawy lub uznać je za przejaw innego, mniej „kobiecego” zaburzenia.

Sprzyjają temu również badania dotyczące zaburzeń odżywiania, które są prowadzone głównie lub wyłącznie z udziałem kobiet, przy wykorzystaniu narzędzi przeznaczonych do pomiaru objawów charakterystycznych dla nich, a nie dla mężczyzn, którzy w odróżnieniu od kobiet chcą być bardziej muskularni, nie szczuplejsi.

Większość materiałów psychoedukacyjnych skierowana jest do kobiet, a placówki zajmujące się leczeniem zaburzeń odżywiania stawiają często na wystrój (np. kolorystykę) stereotypowo uznawany za kobiecy. Dlatego też pomiar specyfiki objawów zaburzeń odżywiania wśród mężczyzn oraz stworzenie dopasowanych dla mężczyzn metod profilaktycznych czy leczniczych (np. psychoedukacyjnych) mogą mieć duże znaczenie dla ułatwienia mężczyznom prawidłowego rozpoznania swoich objawów oraz poszukiwania leczenia.

Mężczyźni byli dotychczas niemal zupełnie pomijani w badaniach dotyczących zaburzeń odżywiania, a same zaburzenia odżywiania uznawane są do tej pory za „kobiecą sprawę”. Narzędzia przesiewowe zawierają pytania typowe dla przebiegu zaburzeń u kobiet, zaniżając tym samym prawidłowe i szybkie rozpoznanie u mężczyzn. Materiały psychoedukacyjne, programy prewencyjne i terapeutyczne są skierowane niemal zawsze tylko do kobiet, co często podkreślane jest typowo kobiecymi elementami wystroju gabinetów w centrach leczenia czy szatą graficzną stron internetowych dotyczących zaburzeń odżywiania. W konsekwencji sami mężczyźni, ich bliscy, a nawet specjaliści mogą nie zauważyć pierwszych objawów, szukając ich wyjaśnienia w innych chorobach czy zaburzeniach. To z kolei często wiąże się z koniecznością hospitalizacji, gdyż przebieg późno rozpoznanego zaburzenia odżywiania jest gwałtowniejszy, objawy trudniejsze do leczenia i w większym stopniu zagrażające życiu.

Dlatego też potrzebne są działania, które zwrócą uwagę mężczyzn na zaburzeń odżywiania i umożliwią im szybkie zauważenie objawów i skierowanie się po pomoc. W projekcie planujemy nie tylko odnaleźć specyficzny dla mężczyzn model zaburzeń odżywiania, ale też wykorzystać go w psychoedukacji mężczyzn z podwyższonym ryzykiem występowania tych zaburzeń. Naszym celem jest też sprawdzenie czy przeprowadzenie psychoedukacji skierowanej do mężczyzn z uwzględnieniem specyficznych dla nich objawów zaburzeń odżywiania, ich mechanizmów wywołujących i podtrzymujących, będzie zwiększało intencję mężczyzn do poszukiwania pomocy. W ramach projektu powstanie również strona internetowa, na której mężczyźni będą mogli zapoznać się m.in. z informacjami dotyczącymi projektu, specyfiką zaburzeń odżywiania u mężczyzn, materiałami psychoedukacyjnymi. Zaburzenia odżywiania to również męska sprawa.

Zarychta-Zajączkowska, Karolina kierowniczka projektu
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Imię i nazwisko
Karolina Zarychta-Zajączkowska
Miasto
wroclaw
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog, psychoterapeuta
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii we Wroc\u0142awiu","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"kierownik","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Klinicznej i Zdrowia","Nazwa odmieniona":"Katedry Psychologii Klinicznej i Zdrowia"}}
Stanowisko
profesor uczelni
Obszar zainteresowania
psychologia-zdrowia
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Instytut
Instytut Psychologii
Wydział
Array
Funkcja w Centrum
[]
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS Karolina Zarychta-Zajączkowskapsycholog i psychoterapeuta

Metodologia

Projekt ma na celu stworzenie specyficznego dla mężczyzn modelu zaburzeń odżywiania (ze specyficznymi objawami, kolejnością występowania objawów oraz punktami startowymi). Cel badawczy będzie realizowany poprzez podłużne badanie (nr 1), które zakłada udział 500 mężczyzn z populacji ogólnej i dokonanie trzykrotnego pomiaru na przestrzeni 12 miesięcy.

Kolejnym celem projektu jest stworzenie krótkiej interwencji psychoedukacyjnej, która będzie oparta o model wytworzony w pierwszym badaniu oraz sprawdzenie jej skuteczności w zwiększaniu intencji mężczyzn do poszukiwania pomocy. Cel ten będzie realizowany w eksperymentalnym badaniu (nr 2) z trzema pomiarami na przestrzeni 3 miesięcy, w którym 200 mężczyzn o podwyższonym ryzyku zaburzeń odżywiania będzie uczestniczyć w standardowej psychoedukacji dotyczącej zaburzeń odżywiania lub w psychoedukacji dotyczącej męskiej specyfiki zaburzeń odżywiania.

Projekt będzie się również wiązał z utworzeniem strony internetowej na temat zaburzeń odżywiania mężczyzn oraz ich zdrowia psychicznego.

Użyteczność wyników

Proponowany projekt dostarczy nie tylko nowej wiedzy na temat specyficznych dla mężczyzn czynników ryzyka zaburzeń odżywiania, lecz także narzędzi ułatwiających mężczyznom poprawne rozpoznanie swoich objawów oraz podjęcie decyzji o poszukiwaniu pomocy.