IO 2016 - kontuzja przed Igrzyskami Olimijskimi

Poczucie straty, niepokój, strach, frustracja, wściekłość, niedowierzanie – wszystko to czują kontuzjowani sportowcy. I pomimo, że medycyna sportowa jest bardzo rozwinięta, a lekarze i fizjoterapeuci potrafią niemal czynić cuda, nie zawsze udaje się doprowadzić zawodnika do pełnej sprawności. 

Najważniejsze to wsparcie – emocjonalne, ale i profesjonalna opieka medyczna. Ponadto plan działania, rozpisane małe kroki, bo proces zdrowienia przebiega etapowo. Rozżaleni sportowcy często podkreślają, że w sytuacji kontuzji odwracają się od nich Związki Sportowe. Stawiają przysłowiową „kreskę”. W psychologii bardzo mocno akcentuje się niezwykłą rolę wsparcia i pozytywnego nastawienia pacjenta w skutecznym i szybkim dochodzeniu do zdrowia i sprawności. Ta sama reguła dotyczy sportowców. W sytuacji, gdy zawodnik będzie czuł obecność i pomoc życzliwych mu osób, nie załamie się, nie podda, nie „odpuści sobie” – istnieje zdecydowanie większa szansa na wyleczenie. Wtedy zaangażowanie zawodnika w proces rehabilitacji jest zdecydowanie większe, a wiara w sukces – mocniejsza.

Niestety w przypadku kontuzji – bywają różne scenariusze. Najbardziej optymistyczne to takie, że zawodnik wraca do pełnej sprawności i gotowości startowej. Może być również tak, że jedzie na Igrzyska, ale jest niedoleczony. Nie ma przysłowiowej „formy”. Dodatkowo odczuwa strach przed odnowieniem się urazu. Pamiętamy wszyscy start Justyny Kowalczyk podczas zimowych Igrzysk Olimpijskich – startowała z mocno kontuzjowaną stopą. Najgorszy scenariusz to taki, że nie ma podbitej zdolności – czyli zgody od lekarza i jest wyeliminowany z olimpijskiej rywalizacji. Bywa i tak, co jest dla sportowców równie dramatyczne, co ostatni scenariusz, że kontuzji ulegają podczas Igrzysk i nie są w stanie bić się o medale. Zdecydowanie najgorszym scenariuszem jest…trwały uszczerbek na zdrowiu, kalectwo, niepełnosprawność. Doskonale wszyscy znamy historię Karola Bieleckiego, naszego szczypiornisty, który podczas meczu w Kielcach stracił jedno oko.

Z pewnością trzeba wiedzieć, w jaki sposób pracować z zawodnikiem, który nagle traci sprawność, a jego dalsza kariera stoi pod dużym znakiem zapytania, i być do tej pracy dobrze przygotowanym – podkreślają Martyna i Wojtek Tadzik, wykładowcy na studiach podyplomowych Psychologia sportu – w nurcie sportu pozytywnego, Uniwersytet SWPS.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że niekwestionowanym autorytetem w obszarze pracy z zawodnikiem po kontuzji – jest psycholog sportowy dr hab. Jan Blecharz (wykładowca na studiach podyplomowych Psychologia sportu – w nurcie Sportu Pozytywnego, Uniwersytet SWPS). Wspiera on na co dzień sportowców w tych najtrudniejszych dla nich momentach, ale prowadzi również badania naukowe w tym zakresie.

Psychologowie sportowi to osoby, które mogą, a wręcz powinny wspierać zawodników podczas leczenia kontuzji, ale przede wszystkim pracować ze sportowcami, którym kontuzja uniemożliwiła start podczas najważniejszych zawodów.

Pomoc psychologów sportu powinna obejmować m.in. pogodzenie się ze stratą, akceptację obecnej sytuacji, a przede wszystkim zbudowanie wizji na przyszłość i ułożenie planu, krok po kroku, dalszego działania. Rolą psychologów sportu jest również współpraca z innymi specjalistami wspierającymi zawodnika – jego lekarzem sportowym, fizjoterapeutą, dietetykiem.

Warto również przeanalizować z zawodnikiem i jego trenerem, jaka jest przyczyna ulegnięcia kontuzji. Niedotrenowanie, przetrenowanie, zmęczenie, niedopatrzenie sztabu szkoleniowego, wada sprzętu, zwykły pech? To bardzo ważne informacje na przyszłość. A wiemy, że sportowcy to niezwykle „twardzi ludzie” i podejmują kolejne wyzwania, nawet w obliczu najgorszych kryzysów.

Najważniejsze to działać świadomie, podejmować mądre decyzje, nie ulegać negatywnym emocjom i nie popełniać tych samych błędów. Czego bardzo życzy naszych polskim reprezentantom podczas Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro!

Przed nami ostatnie kwalifikacje olimpijskie i rywalizacja o ostatnie wolne miejsca na Igrzyska w Rio, potem zacznie się już okres bezpośrednich przygotowań do Igrzysk, wyjazd do Rio i aklimatyzacja oraz oczekiwanie na swój start na Igrzyskach. 

Rozpoczynamy cykl artykułów i doniesień z Igrzysk Olimpijskich przygotowanych przez zespół psychologów sportu ze studiów podyplomowych na Uniwersytecie SWPS pt. Psychologia sportu – w nurcie sportu pozytywnego. Nasi eksperci przybliżą z czym będą mierzyli się nasi sportowcy i w jaki sposób psychologia wspomaga rywalizację o najwyższe laury sportowe.