Kreowanie wizerunku a psychologiczny autoportret

Sposób przedstawienia modela na zamawianym portrecie zależy od panujących konwencji i wizji malarza, ale jest również rodzajem autoprezentacji malowanej osoby. Portretowanie się było jednym z elementów zarządzania swoim wizerunkiem w takim sensie, w jakim rozumiemy to słowo współcześnie. Kiedyś w końcu najczęściej to portretowany płacił za obraz, więc artysta starał się sprostać jego oczekiwaniom. Na tle biblioteki malowano naukowca, broń i władcza mina sugerowały wodza, zaś droga biżuteria i ozdobny strój były atrybutami elegantki. Oczywiście, psychologiczne portrety przedstawionych osób są dużo bardziej skomplikowane, ale niuanse trudniej uchwycić niż stereotypy. 

Z psychologicznego punktu widzenia autoprezentacja to sposób, w jaki każdy człowiek poprzez swoje wypowiedzi, zachowania i sygnały niewerbalne komunikuje na zewnątrz to, kim jest albo za kogo chciałby być uważany. Trudno jednak wskazać granicę pomiędzy tym, kim się jest naprawdę, a tym, kim chciałoby się być, bo „ja realne" to nieuchwytny konstrukt teoretyczny. To, jak się czujemy sami ze sobą, jest bardzo mocno związane z tym, jak odbierają nas inni ludzie. Nic więc dziwnego, że pragniemy, by ta ocena była pozytywna.

Podczas wykładu zastanowimy się nad tym, czy autoprezentacja to zawsze świadomy proces. Dlaczego przysłowiowe „zakładanie masek” to bardzo adaptacyjne zachowanie? Co zrobić, żeby inni dostrzegali nasze dobre strony? I jakie mogą być psychiczne konsekwencje nadmiernej koncentracji na swoim wizerunku? Na te inne pytania postara się odpowiedzieć psycholog Zofia Szynal. 

„Współcześni romantycy” to cykl spotkań wokół sztuki, literatury i psychologii organizowany przez Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich wspólnie z Uniwersytetem SWPS.

Sztuka jest narzędziem poznawania siebie i świata. Muzeum to nie tylko miejsce, w którym prezentowane są historyczne eksponaty, jest ono również przestrzenią dialogu, inspiracji i rozwoju. Punktem odniesienia dla cyklu Współcześni romantycy jest szeroko rozumiana postawa romantyczna i stereotypy z nią związane. Romantyczny bohater bywa buntownikiem, cierpiętnikiem, melancholikiem, samotnikiem, szaleńcem, ale także bojownikiem, szpiegiem i przywódcą. Czy w naszych pragmatycznych, cyfrowych czasach jest miejsce na romantyzm? Czy romantyk to tylko miłośnik kolacji przy świecach i długich spacerów? A może zbanalizowaliśmy ten termin i pozbawiliśmy go należnych mu znaczeń?