Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna

Pierwsza polska analogowa misja na Marsa

float_intro: images-old/2015/Aktualnosci/mars_2000_1316.jpg

W ramach Misji EXO.17 przez ponad dwa tygodnie Polacy będą testować sprzęt i rozwiązania technologiczne z uwzględnieniem czynnika ludzkiego oraz przeprowadzą badania psychologiczne w habitacie Mars Desert Research Station w amerykańskim Utah. A to dopiero początek wspólnych działań Uniwersytetu SWPS i Fundacji EXORiON, której współzałożycielem jest absolwent naszej uczelni Jakub Falaciński, psycholog i wynalazca. Czego Polacy szukają na Marsie? Jak zamierzają połączyć badania kosmiczne ze światem biznesu i start-upów?

Pierwsza całkowicie polska misja analogowa

Misja EXO.17 jest jak dotąd pierwszą, całkowicie polską symulacją analogowych astronautów. Amerykański ośrodek badawczy Mars Desert Research Station (MDSR) na czas jej prowadzenia zostanie oddany do dyspozycji interdyscyplinarnego zespołu z Warszawy.

Misja analogowa to symulacja maksymalnie zbliżona do załogowej wyprawy na Marsa. Badacze będą więc używać analogicznego sprzętu, wykonywać analogiczne czynności i korzystać z analogicznych procedur. I co ważne, pracować w terenie, którego krajobraz do złudzenia przypomina marsjański, niewiele różniąc się także pod względem geologicznym.

A wszystko po to, by w trakcie testów wykryć usterki w sprzęcie i błędy w rozwiązaniach technologicznych oraz procedurach i poprawić je przed misją właściwą.

Działania załogi będą koordynowane przez Centrum Kontroli Misji EXO.17, mieszczące się w Instytucie Lotnictwa w Warszawie. 

Warto podkreślić, że o ile większość misji analogowych skupia się wyłącznie na realizacji celów naukowych, o tyle w EXO.17 nacisk kładzie się także na zwiększenie użyteczności prototypów, aby potem mogły zaistnieć na rynku komercyjnym. To, co testowane w kosmosie, doskonale sprawdza się tu, na ziemi, choćby w medycynie czy obronności.

Fundacja EXORiON

 

Testy w marsjańskim habitacie

– Jako pierwsi w Polsce stworzyliśmy we współpracy ze School of Form modułówy analog kombinezonu kosmonautycznego, który pozwala na dostosowanie części skafandra do wykonywanych zadań. Na przykład, geolog potrzebuje innych kieszeni niż operator łazika, musi więc rekonfigurować kombinezon w zależności od swoich aktualnych potrzeb – tłumaczy Falaciński.

Badacze przetestują nową wersję holtera, który ma analizować pracę serca podczas wykonywania rutynowych zadań oraz… porannych ćwiczeń gimnastycznych. Sprawdzą również system filtrowania powietrza w habitacie – marsjański pył wnika głęboko w strukturę płuc, stąd takie środki ochrony są niezbędne. Wypróbują nowe, wielofunkcyjne narzędzie geologiczne.

Nie od dziś wiadomo, że brak higieny może fatalnie wpłynąć na morale załogi. Dlatego do MDSR badacze zabiorą także autorski wynalazek Jakuba Falacińskiego – prysznic mgłowy FOG. To sprytne urządzenie umożliwia kąpiel w dwóch szklankach wody, a jego konstrukcja zadziwia minimalizmem: niewielka skrzynka, w niej zamknięta przenośna „kabina prysznicowa”, czyli rurka, w której znajdują się atomizery rozpylające mgłę wodną.

– Analogowe symulacje są w dużej mierze poszukiwaniem potencjalnych problemów. Sprawdzamy, co działa, a co wymaga ulepszenia. Nie skupiamy się jednak wyłącznie na testowaniu sprzętu. Przede wszystkim interesuje nas tzw. czynnik ludzki w warunkach izolowanych – podkreśla Falaciński.

mars2

mars1

Psychologia na Marsie

To właśnie „czynnik ludzki” jest przedmiotem badań dr hab. Hanny Bednarek z Uniwersytetu SWPS. Uczestnicy tworzący zespół będą musieli sobie poradzić w nietypowych warunkach z trudnymi zadaniami. Dlatego zaplanowano badania obejmujące zarówno aspekty różnic indywidualnych jak i funkcji poznawczych, w tym subiektywnie odczuwany stres oraz style radzenia sobie ze stresem oraz badania nad funkcjonowaniem pamięci roboczej. Uwzględniając nietypowe warunki w jakich odbywać się będzie misja, przed jej rozpoczęciem postanowiono także określić poranny vs wieczorny chronotyp uczestników wyprawy czyli indiwidualny rytm aktywności w cyklu dobowym. W trakcie misji zadaniem załogi będzie codzienny pomiar nastroju oraz wykonanie dwóch sesji badań pamięci roboczej: zgodnie i niezgodnie z własnym chronotypem, czyli rano i wieczorem.

Na przykładzie grupy uczestników wyprawy testowana będzie hipoteza, że chronotyp poranny vs wieczorny różnicuje sprawność funkcji wykonawczych pamięci roboczej. Zagadnienie to jest szczególnie ważne, bowiem sprawne funkcjonowanie pamięci roboczej leży u podstaw bardziej złożonych procesów poznawczych, takich jak myślenie, planowanie czy podejmowanie decyzji. Naukowcy spodziewają się uzyskać informacje, które umożliwią w przyszłości sporządzanie zindywidualizowanych, optymalnych harmonogramów pracy badawczej uczestników tego typu wypraw.

Załoga weźmie także udział w eksperymencie NASA dotyczącym stylu przywództwa, budowania zespołu i roli, jaką odgrywają w tym procesie różnice międzykulturowe. Z kolei dr Karolina Zawieska przyjrzy się relacjom między analogowymi astronautami a robotem Aresem: w jaki sytuacjach jest traktowany jako narzędzie, a kiedy nadaje mu się ludzkie cechy i traktuje niemal jak członka załogi.

Wszystkie te badania wpisują się w szerszy nurt psychologii kosmicznej, w Polsce dziedziny dotąd mało znanej, a przez to niedocenianej.

– Panuje błędne przekonanie, że pieniądze wydane na badania kosmiczne, to pieniądze wystrzelone w kosmos. Tymczasem wiele sprzętów, materiałów czy procedur, z których korzystamy na co dzień, powstało na potrzeby lotów kosmicznych. Poprzez Misję EXO.17 chcemy udowodnić, że nasze pomysły i badania nie są oderwane od rzeczywistości, lecz mają konkretne zastosowanie w biznesie i przemyśle. Według niektórych obliczeń 1 dolar włożony w program Apollo przyniósł 10 dolarów zwrotu. To jedne z najbardziej opłacalnych kierunków badań – przekonuje Falaciński.

Misja EXO – ciąg dalszy nastąpi

Podbój kosmosu nie kończy się na Misji EXO.17. Wręcz przeciwnie, procedury podczas niej wypracowane i zdobyte doświadczenie mają posłużyć do realizacji cyklicznych misji EXO (Experimental Objectives), które będą odbywać się co dwa lata. W 2019 r. załoga wyjedzie na Islandię, gdzie będzie prowadzić, prawdopodobnie pierwsze na świecie, eksperymenty we własnym mobilnym habitacie.

Studenci, naukowcy, start-upy oraz firmy mogą zgłaszać swoje prototypy czy rozwiązania do przetestowania w niecodziennych warunkach, również takich, jakie panują na Spitsbergenie, dokąd załoga wybierze się w 2021 r.

Załoga EXO.17

dr Natalia Zalewska – Crew Commander

Geolog, pracuje w Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz w Instytucie Lotnictwa w Warszawie. Specjalizuje się w interpretacji widm w podczerwieni i geologii analogów marsjańskich oraz zajmuje się zagadnieniami pochodzenia i występowania wody na planetach w naszym Układzie Słonecznym. W 2005 roku brała udział w misji Mars Desert Research Station MDRS w Utah w USA jako geolog załogi nr 33, organizowanej przez Mars Society.

Jakub Falacinski – Executive Officer

Współzałożyciel Fundacji Exorion, psycholog społeczny i wynalazca, absolwent Uniwersytetu SWPS; gdzie w latach 2011–2015 kierował Kołem Naukowym Psychologii Lotniczej i Kosmicznej – w ten sposób realizował swoje marzenie o podboju kosmosu. W 2015 r. uczestniczył w symulacji marsjańskiej AMADEE-15, organizowanej przez Austrian Space Forum (OeWF), podczas której testował swój wynalazek – prysznic mgłowy FOGF dla astronautów.

dr Karolina Zawieska – Green Hub Officer, Human-Robot Interaction Officer

Specjalista w dziedzinie robotyki społecznej, z której doktoryzowała się na University College Dublin. Od 2010 r. związana z Przemysłowym Instytutem Automatyki i Pomiarów PIAP. Jej główne zainteresowania badawcze to: antropomorfizacja robotów oraz interakcję dźwięk-człowiek. Prowadzi także działania w obszarze roboetyki, m.in. w ramach debaty ONZ poświęconej autonomicznym systemom uzbrojenia (tzw. Lethal Autonomous Weapon Systems – LAWS).

Krzysztof Jędrzejak – Media, Account Executive, Partnership Developer, Press Officer

Podczas misji będzie dokumentować prace załogi. Jest również odpowiedzialny za kontakt z mediami. Jak podkreśla: „Możliwość dokumentowania i publikacji poczynań pierwszej, w pełni polskiej załogi biorącej udział w symulacji EXO.17, jest niezwykle ekscytującym przedsięwzięciem. Tego rodzaju wyprawa jest ogromnie ważnym projektem, nie tylko dla samych uczestników ale też na młodych, polskich projektów, jak ich twórców.

Michał Kazaniecki – Crew Engineer

Student automatyki i robotyki. Jako członek Studenckiego Koła Astronautycznego na Politechnice Warszawskiej współtworzył łazika marsjańskiego Ares. Wielokrotnie brał udział w zawodach łazików (European Rover Challenge 2015 i 2016 i University Rover Challenge 2016).

Piotr Szetelnicki – Health Officer

Lekarz medycyny ratunkowej. Przeszedł wszystkie szczeble kariery zawodowej w medycynie ratunkowej – od lekarza zespołu wyjazdowego „W” po kierownika oddziałów pogotowia ratunkowego i lekarza koordynatora Ratownictwa Medycznego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Obecnie lekarz HEMS (ang. Helicopter Emergency Medical Service) w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym – połączenie marzeń o lataniu z możliwością praktykowania medycyny ratunkowej i katastrof.

logoEXO17

Organizator

  • Fundacja EXORiON

Partner strategiczny

  • Uniwersytet SWPS

Patronat

  • Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Partnerzy

  • Politechnika Warszawska
  • Centrum Zarządzania Innowacyjnością i Transferu Technologii
  • Wojskowa Akademia Techniczna
  • Instytut Lotnictwa
  • Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów
  • Lotnicze Pogotowie Ratunkowe
  • Medicalgorithmics
  • PROXiM
  • Łódzki Dystrykt Zbrojeniowy 
  • Heimdall