Debata: Chiny – kierunki nowych przemian

Problem biedy w Chinach jest wręcz symboliczny. Zgodnie z wykreślonymi wcześniej planami Chiny chciały do 2020 r. zlikwidować ostatnie wyspy biedy w swoim kraju (około 1% ludności), by wszystkim swoim obywatelom zapewnić choćby minimalny dostatek. Być może pandemia spowolni nieco te wysiłki, ale sukcesy już teraz są ogromne. Skromny dobytek w ostatnich latach zagwarantowano około 800 mln ludzi, a ponadto uformowała się tam najliczniejsza na świecie klasa średnia oceniana na około 400 mln, która – zgodnie z nowymi wytycznymi – ma być jeszcze umacniana. Prof. Grzegorz Kołodko wylicza, że od 1978 r., kiedy zainicjowano reformy Deng Xiaopinga, do 2019 r. produkt krajowy brutto Chin powiększył się aż 40 razy, a dochód na osobę liczony według realnej siły nabywczej wzrósł aż 27 razy. Dodajmy, że w Polsce w tym czasie powiększył się on tylko 2,4 razy, zaś w USA 1,9 razy (patrz jego studium: Wielka chińska transformacja: ze świata trzeciego do pierwszego, „Gospodarka Narodowa”, t. 4, 2020). Liczba chińskich miliarderów liczonych w dolarach jest już prawdopodobnie większa niż tych w USA, a Chiny stały się największym partnerem handlowym dla 130 państw.

W Stanach Zjednoczonych natomiast obszary biedy rozszerzały się w ostatnich latach, co jeszcze bardziej przyspieszyła pandemia, z którą ten kraj słabo sobie radzi. W rezultacie już 19% dzieci żyje tam w biedzie, w samym Nowym Jorku dotyczy to co trzeciego dziecka, co dziesiąte zaś nie ma nawet stałego adresu w związku z narastającą skalą bezdomności (Eliza Sarmaka-Mahoney, Wielka śmierć wielkich miast, „Przegląd Tygodniowy”, 21.12.2020). Klasa średnia ubożeje tam systematycznie i ulega ekonomicznej degradacji. W 1965 r. stosunek płac menedżerów firm do szeregowych pracowników wynosił 21:1, zaś w 2020 r. – 320:1, co ma wielorakie następstwa, gdyż tworzy przepaść między coraz węższymi elitami a społeczeństwem. Oto jak zaskakująco zmienia się nasz świat i ukazują się jego zadziwiające oblicza.

Na Zachodzie trwają fundamentalne debaty o konieczności zasadniczych zmian w praktykowanym tam od ponad 100 lat modelu rozwoju gospodarczego i kapitalizmu, o przejściu do gospodarki dbającej o ekologię i rozwój zrównoważony, ograniczającej produkcję i konsumpcję, od kapitalizmu neoliberalnego dbającego wyłącznie o zyski akcjonariuszy do „kapitalizmu interesariuszy”, czyli dbającego o interesy społeczne, ze zdecydowanie większą rolą państwa i rozwojem służb publicznych w warunkach nowej rewolucji informatycznej. Także podział na bogatą Północ i biedne Południe wymaga zasadniczych korekt w polityce gospodarczej, gdyż staje się coraz większym zagrożeniem dla wszystkich. Do takich zmian nawołują m.in. prof. Klaus Schwab – organizator Światowego Forum Gospodarczego w Davos, a z drugiej strony – papież Franciszek. Obserwując kierunki decyzji polityczno-gospodarczych i społecznych podejmowanych w Chinach, wydaje się, że w wielu aspektach wkraczają już na tę drogę i są do tego lepiej przygotowane niż Zachód. Nie są więc one tylko konkurentem Zachodu w krótkoterminowym wymiarze konkurencji rynkowej i geostrategicznej, lecz historycznej, co będzie miało wielorakie implikacje krótko i długoterminowe.

Pan Radca Yao Dongye, zastępca ambasadora ChRL – przedstawi kluczowe decyzje polityczne władz ChRL podjęte w poprzednim roku i wytyczające kierunki zmian dla kraju.

Pani Marta Tomczak, sinolożka i kierowniczka Biblioteki Orientalnej Uniwersytetu SWPS – omówi podłoże historyczne i polityczne rozwoju nauki w Chinach, wskaże na ogromny nacisk na technologiczny awans kraju, a także na obecność nowych technologii w życiu codziennym oraz najważniejsze kierunki inwestycji technologicznych.

Amb. Krzysztof Szumski, były ambasador w Chinach oraz innych krajach regionu i znany ekspert polityki azjatyckiej – podsumuje zmiany zachodzące w polityce zagranicznej Chin i wskaże główne ich kierunki, uwarunkowane w znacznym stopniu przemianami wewnętrznymi.

Dr hab. Józef Pawłowski, sinolog z Uniwersytetu Warszawskiego – przedstawi najważniejsze procesy, jakie w ciągu ostatnich kilku lat zachodziły w globalnym otoczeniu Chin oraz ich wpływ na pozycję tego kraju na arenie międzynarodowej. W kontekście obecnej sytuacji pandemicznej omówione zostaną także perspektywy zmian w globalnym układzie gospodarczym i politycznym, którego Chiny są jednym z najważniejszych elementów.

W trakcie debaty można przesyłać pytania za pośrednictwem czatu na Youtube. Transmisja debaty dostępna będzie na stronie Biblioteki »

Spotkanie będzie również dostępne w archiwum na kanale YouTube Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.

Opracowanie tekstu: prof. dr hab. Krzysztof Gawlikowski

„Jest to pierwsza od wielu lat prezentacja publiczna różnych problemów współczesnej Azji, jej relacji z Polską i światem. Cały kurs może dać zupełnie niezłą orientację osobom interesującym się tym kontynentem, studentom sinologii oraz stosunków międzynarodowych” - mówi prof. dr hab. Krzysztof Gawlikowski, kierownik Katedry Studiów Azjatyckich Uniwersytetu SWPS.

Formuła spotkań

Na zaproszenie Biblioteki Publicznej przy ul. Koszykowej w Warszawie, popularnego miejsca spotkań i debat, Katedra Cywilizacji Azji Wschodniej Uniwersytetu SWPS przygotowała cykl publicznych debat panelowych i prelekcji o Azji Wschodniej „Azjatyckie dylematy”. Spotkania dotyczą stosunków międzynarodowych, spraw wewnętrznych oraz stosunków krajów azjatyckich z Polską.

Począwszy od stycznia 2014 roku, w każdy ostatni czwartek miesiąca odbywały się spotkania „Chiny – nowa potęga”. Nowy cykl. „Azjatyckie dylematy” przybliży problemy Azji we współczesnym świecie.

W roli prelegentów i panelistów wystąpią najlepsi specjaliści z kraju i zagranicy, w tym praktycy z polskich instytucji państwowych. Spotkania organizowane są we współpracy z innymi instytucjami, w tym Warszawską Szkołą Reklamy, dzięki której nagrania debat dostępne są na stronach internetowych Uniwersytetu SWPS i Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.

• Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy

Współpraca

• Centrum Badań Azji i Pacyfiku ISP PAN
• Katedra Cywilizacji Azji Wschodniej Uniwersytetu SWPS
• Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Chińskiej
• Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego

Kierunek Studia azjatyckie: Chiny i Azja Wschodnia oferowany na Uniwersytecie SWPS w Warszawie to studia unikatowe w Polsce i Europie.

Program kształcenia kładzie nacisk na praktyczna naukę języka chińskiego i umiejętność wykorzystywania go w realnych sytuacjach życiowych i biznesowych (720 godzin nauki). Studenci studiów azjatyckich poznają także kultury regionu, ich współczesne problemy i tradycje określające dzisiejszą rzeczywistość. Dowiadują się, jak działają służby dyplomatyczne, organizacje międzynarodowe czy biznes azjatycki. Zdobywają elementarne kompetencje do współpracy z Azjatami ze wszystkich kręgów cywilizacyjnych Azji, ze szczególnym uwzględnieniem Chin jako największego i najbardziej znaczącego kraju regionu.

Uczelnia oferuje dodatkowy semestr nauki języka chińskiego na uczelniach w Chinach oraz pomaga w uzyskaniu stypendiów na naukę w Azji.

więcej o kierunku »