Uczenie do starościEdukacja międzypokoleniowa w perspektywie relacyjnej
Naukowczynie z centrum badawczego Młodzi w Centrum Lab na Uniwersytecie SWPS podjęły się zbadania tematu różnic międzypokoleniowych. Różne doświadczenia młodzieży oraz osób starszych powodują narastające trudności w pogodzeniu ich punktów widzenia, skutkując konfliktami pokoleń, nasilających się szczególnie w okresach szybkich zmian społecznych. Celem projektu Magdaleny Romanowskiej oraz prof. Pauli Pustułki jest uwrażliwienie młodych ludzi na potrzeby seniorów, a także przybliżenie im, czym jest starość i jak można się do niej przygotować.
Projekt nr D00005562
Cele projektu
Celem projektu jest:
- Pogłębianie dialogu międzypokoleniowego poza rodziną, a pośrednio walkę z ageizmem (dyskryminacją ze względu na wiek);
- Wypracowanie narzędzi, które znajdą zastosowanie w inspirowaniu młodszych pokoleń do myślenia o starości własnej i ogólnej w perspektywie relacyjnej;
- Zidentyfikowanie platform, na których będzie możliwe rozwijanie praktyk pokoleniowych.
Projekt odpowiada na społeczny problem negatywnych postaw młodzieży wobec seniorów, które skutkują uogólnionym negatywnym postrzeganiem starości. Wiąże się to z osłabieniem więzi międzypokoleniowych w rodzinach (m.in. przez urbanizację, migrację), przez co młodzi Polacy mają mniejsze szanse poznania starości w bezpośredniej relacji.
Metodologia
Materiał badawczy zostanie zgromadzony w postępowaniu obejmującym cztery etapy (komponenty).
W celu odpowiedzi na pytania badawcze zaplanowano realizację jakościowego badania mieszanego składającego się z: wywiadów indywidualnych z młodzieżą (Komponent 1, K1) i seniorami (Komponent 2, K2), i wywiadów grupowych (Komponent 3, K3) z młodzieżą z wykorzystaniem symulatora odczuć starczych.
W kolejnym etapie zrealizowana zostanie badanie partycypacyjne (Komponent 4, K4a), w którym młodzi i seniorzy zostaną połączeni w pary, a techniki badawcze obejmują warsztatowe i wizualne badanie relacji.
Dzięki połączeniu wizualnych materiałów z analizą danych różnych typów wywiadów w podejściu mixed-methods (Creswell 2013), będzie możliwe zarówno przygotowanie opisu zjawiska, jak i pokazanie w jaki sposób „procesy społeczne są uprzedmiotawiane w obiektach materialnych” (MacDougall 2005) w relacjach międzypokoleniowych.
Wyniki badań zostaną omówione i przeanalizowane wspólnie z biorącą udział w badaniu młodzieżą i senior(k)ami. Warsztat poświęcony omówieniu doświadczeń z badania wizualnego w parach będzie stanowić ostatnią część (K4b) badania. Podczas wspólnej analizy stworzony zostanie obraz fotograficzny składający się ze zdjęć zrobionych przez biorące w badaniu pary.
Zespół badawczy
Użyteczność wyników
Program zostanie opracowany i wdrożony w Centrum Aktywności Międzypokoleniowej „Nowolipie” w Warszawie i przyczyni się do poszerzenia obszaru działań centrum poprzez stworzenie warunków międzypokoleniowej refleksji na temat starości i starzenia się. Pozyskane w procesie badawczym wyniki naświetlą obszary obarczone ryzykiem stereotypizacji i uproszczeń w rozumieniu starości, podobieństwa doświadczeń pokoleń wnuków i dziadków. Dzięki przeprowadzonym badaniom zespół badawczy zidentyfikuje platformy, na których będzie możliwe rozwijanie praktyk pokoleniowych. Zebrane dane umożliwią zweryfikowanie dotychczasowych sposobów uczenia do starości.