ULTRAGENWchodzenie w dorosłość w czasach ultra-niepewności: międzypokoleniowa teoria „rozedrganych” tranzycji

Główne pytanie badawcze w projekcie ULTRAGEN dotyczy trwałego wpływu społecznych kryzysów na relacje międzypokoleniowe, szczególnie solidarność, w procesach stawania się dorosłą osobą. Na bardziej szczegółowym poziomie rozważymy trzy kwestie:

1. Jakie są kluczowe czynniki determinujące proces wchodzenia w dorosłość w czasie ultra-niepewności?
2. Jakie typy społecznej i międzypokoleniowej solidarności wyłaniają się w kryzysie?
3. Jak młodsze i starsze kohorty wiekowe Polek i Polaków różnią się na poziomie postaw i praktyk w (nie)podporządkowaniu się destabilizującym zdarzeniom?

Przyjmujemy, że wiek/przynależność pokoleniowa znacząco różnicują reakcje i postawy związane z kryzysami społecznymi. W tym kontekście zestawiamy doświadczenia związane z pandemią wśród młodych dorosłych (18–35 lat) z doświadczeniem stanu wojennego (1981–1983), który był innym typem kryzysu tworzącego tożsamość pokolenia. W projekcie ULTRAGEN pokazujemy, że przełomowe okoliczności społeczno-historyczne doprowadzają do rozedrgania procesów osiągania dorosłości, które naznaczone są naprzemiennie występującymi przyspieszeniami i zastojami. Osiąganie życiowej niezależności zwykle wymaga wspólnego działania dwóch pokoleń rodziców i dzieci, w związku z czym ULTRAGEN ma na celu ukazanie relacji i solidarności międzypokoleniowych towarzyszącym tak zwanym tranzycjom/wchodzeniu do dorosłości.

W celu wypracowania międzypokoleniowej teorii „rozedrganych” tranzycji połączymy jakościowe i ilościowe metody badań internetowych. Po przeprowadzeniu kwerendy literatury i istniejących danych rozpoczniemy Jakościowe Badanie Podłużne, w ramach którego przeprowadzimy internetowo indywidualne wywiady z 35 młodymi dorosłymi i ich rodzicami, spotykając się z nimi dwukrotnie w trakcie trwania projektu (gromadząc w sumie około 120 wywiadów). Zbadamy, jak zmiany powodowane pandemią są odzwierciedlone w mediach społecznościowych. Przeprowadzimy także reprezentatywny dla Polski sondaż internetowy. Podejmiemy w nim liczne tematy dotyczące pandemii i jej wpływu na relacje międzypokoleniowe oraz procesy wchodzenia w dorosłość, następnie zintegrujemy dane ze wszystkich komponentów w końcowej fazie projektu ULTRAGEN.

Rzetelne dane i ciekawe wyniki o wpływie kryzysów społecznych na procesy wchodzenia w dorosłość pozwolą nam stworzyć szerzą teorię „rozedrganych” tranzycji. Fakt, że projekt uwzględnia zmienną wieku w kontekście historycznych niepokojów społecznych przełoży się na rekomendacje dla polityk publicznych. Zebrane dane pozwolą na prognozowanie społecznych reakcji Polaków na przyszłe kryzysy. Dodatkową ambicją projektu jest założenie i uruchomienie pierwszego w Polsce archiwum jakościowych danych podłużnych, które umożliwi długofalowe wykorzystywanie danych zgromadzonych w ośrodku badawczym Młodzi w Centrum Lab na Uniwersytecie SWPS.