ULTRAGENWchodzenie w dorosłość w czasach ultra-niepewności: międzypokoleniowa teoria „rozedrganych” tranzycji
Socjolożka. Kierowniczka ośrodka badawczego Młodzi w Centrum Lab oraz Koordynatorka studiów I st. na kierunku Życie publiczne.
ULTRAGEN
Wchodzenie w dorosłość w czasach ultra-niepewności: międzypokoleniowa teoria „rozedrganych” tranzycji
Okres realizacji projektu: luty 2021 – luty 2024
Wydarzenia związane z globalną pandemią Covid-19 zmieniają charakter różnych procesów społecznych, w tym wpływają na sposoby myślenia o drogach do stawania się dorosłym wśród młodych ludzi i w ich rodzinach. Traktując globalny kryzys zdrowia publicznego jako tło przemian, w projekcie ULTRAGEN – realizowanym w ośrodku badawczym Młodzi w Centrum Lab – chcemy się dowiedzieć, jakie są długofalowe skutki kryzysów społecznych na dorosłość we współczesnej Polsce.
Opis projektu
Założenia i cele
Główne pytanie badawcze w projekcie ULTRAGEN dotyczy trwałego wpływu społecznych kryzysów na relacje międzypokoleniowe, szczególnie solidarność, w procesach stawania się dorosłą osobą. Na bardziej szczegółowym poziomie rozważymy trzy kwestie:
- Jakie są kluczowe czynniki determinujące proces wchodzenia w dorosłość w czasie ultra-niepewności?
- Jakie typy społecznej i międzypokoleniowej solidarności wyłaniają się w kryzysie?
- Jak młodsze i starsze kohorty wiekowe Polek i Polaków różnią się na poziomie postaw i praktyk w (nie)podporządkowaniu się destabilizującym zdarzeniom?
Przyjmujemy, że wiek/przynależność pokoleniowa znacząco różnicują reakcje i postawy związane z kryzysami społecznymi. W tym kontekście zestawiamy doświadczenia związane z pandemią wśród młodych dorosłych (18–35 lat) z doświadczeniem stanu wojennego (1981–1983), który był innym typem kryzysu tworzącego tożsamość pokolenia. W projekcie ULTRAGEN pokazujemy, że przełomowe okoliczności społeczno-historyczne doprowadzają do rozedrgania procesów osiągania dorosłości, które naznaczone są naprzemiennie występującymi przyspieszeniami i zastojami. Osiąganie życiowej niezależności zwykle wymaga wspólnego działania dwóch pokoleń rodziców i dzieci, w związku z czym ULTRAGEN ma na celu ukazanie relacji i solidarności międzypokoleniowych towarzyszącym tak zwanym tranzycjom/wchodzeniu do dorosłości.
Projekt ULTRAGEN koncentruje się na zbadaniu wpływu kryzysów społecznych na proces stawania się dorosłym. Poprzez połączenie jakościowych danych o ścieżkach biograficznych młodych Polaków w zestawieniu z drogami ich rodziców, jak również analizę mediów społecznościowych i badanie sondażowe, pozyskamy kompleksową wiedzę o długofalowym, społecznym wpływie COVID-19 na wartości, praktyki i relacje społeczne we współczesnej Polsce. Uwzględnienie perspektywy międzypokoleniowej – szczególnie w zakresie solidarności – pozwoli nam uchwycić zmianę społeczną dziejącą się na naszych oczach. Jest to wiedza niezbędna w kontekście przedłużającej się pandemii i nadchodzącej recesji, które to wpływają na wszechobecne poczucie ultra-niepewności.
Metodologia i użyteczność wyników
W celu wypracowania międzypokoleniowej teorii „rozedrganych” tranzycji połączymy jakościowe i ilościowe metody badań internetowych. Po przeprowadzeniu kwerendy literatury i istniejących danych rozpoczniemy Jakościowe Badanie Podłużne, w ramach którego przeprowadzimy internetowo indywidualne wywiady z 35 młodymi dorosłymi i ich rodzicami, spotykając się z nimi dwukrotnie w trakcie trwania projektu (gromadząc w sumie około 120 wywiadów). Zbadamy, jak zmiany powodowane pandemią są odzwierciedlone w mediach społecznościowych. Przeprowadzimy także reprezentatywny dla Polski sondaż internetowy. Podejmiemy w nim liczne tematy dotyczące pandemii i jej wpływu na relacje międzypokoleniowe oraz procesy wchodzenia w dorosłość, następnie zintegrujemy dane ze wszystkich komponentów w końcowej fazie projektu ULTRAGEN.
Rzetelne dane i ciekawe wyniki o wpływie kryzysów społecznych na procesy wchodzenia w dorosłość pozwolą nam stworzyć szerzą teorię „rozedrganych” tranzycji. Fakt, że projekt uwzględnia zmienną wieku w kontekście historycznych niepokojów społecznych przełoży się na rekomendacje dla polityk publicznych. Zebrane dane pozwolą na prognozowanie społecznych reakcji Polaków na przyszłe kryzysy. Dodatkową ambicją projektu jest założenie i uruchomienie pierwszego w Polsce archiwum jakościowych danych podłużnych, które umożliwi długofalowe wykorzystywanie danych zgromadzonych w ośrodku badawczym Młodzi w Centrum Lab na Uniwersytecie SWPS.
Zespół badawczy
