Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych
naukowo-badawczy
realizowany

Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych

Jarosław Michałowski
kierownik projektu
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Jarosław Michałowski

psycholog, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, superwizor, bada neuronalne korelaty doświadczeń emocjonalnych oraz relacje między emocjami i procesami poznawczymi

zobacz biogram
wartość projektu: 2 102 807 PLN
instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
dyscyplina: psychologia
lokalizacja: Poznań
okres realizacji: 2019 2020 2021 2022 2023 2024

Terapia schematu należy do najbardziej popularnych i obiecujących kierunków psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Została opracowana, aby pomóc pacjentom zmienić dysfunkcjonalne myśli, uczucia i zachowania wynikające z awersyjnych doświadczeń z dzieciństwa. Jednym ze sposobów terapeutycznych uzyskania pożądanej zmiany jest użycie techniki wyobrażeniowej zwanej „wyobrażeniem ze zmianą scenariusza”. Zespół badawczy pod kierunkiem prof. Jarosława Michałowskiego porówna neuronalne i psychologiczne mechanizmy działania oraz skuteczność „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” i „ekspozycji w wyobraźni” u osób z wysokim poziomem lęku przed porażką.

projekt naukowy

Jak zwiększyć skuteczność działania psychoterapeutycznych technik wyobrażeniowych

 

 

 

 

Jednostka realizująca UNI SWPS
Kwota dofinansowania2 102 807 PLN
Jednostka finansująca NCN

Okres realizacji projektu: lipiec 2019 – czerwiec 2022

Terapia schematu należy do najbardziej popularnych i obiecujących kierunków psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Została opracowana, aby pomóc pacjentom zmienić dysfunkcjonalne myśli, uczucia i zachowania wynikające z awersyjnych doświadczeń z dzieciństwa. Jednym ze sposobów terapeutycznych uzyskania pożądanej zmiany jest użycie techniki wyobrażeniowej zwanej „wyobrażeniem ze zmianą scenariusza”. Zespół badawczy pod kierunkiem prof. Jarosława Michałowskiego porówna neuronalne i psychologiczne mechanizmy działania oraz skuteczność „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” i „ekspozycji w wyobraźni” u osób z wysokim poziomem lęku przed porażką.

Opis projektu

Założenia i metodologia

Ekspozycja w wyobraźni jest uważana za jedną z najskuteczniejszych technik terapii problemów lękowych. W ostatnich latach „ekspozycja w wyobraźni” zyskała jednak silną konkurencję – technikę zwaną „wyobrażenie ze zmianą scenariusza”. Zgodnie z najnowszymi badaniami technika ta pomaga zredukować nie tylko problemy lękowe, lecz także szereg problemów wynikających z awersyjnych doświadczeń z dzieciństwa. Wyobrażenie ze zmianą scenariusza jest stosowane przede wszystkim w terapii schematu, należącej do najbardziej popularnych i obiecujących kierunków psychoterapii poznawczo-behawioralnej. W ramach projektu porównane zostaną neuronalne i psychologiczne mechanizmy działania oraz skuteczność „ekspozycji w wyobraźni” i „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” u osób z wysokim poziomem lęku przed porażką. Uzyskane wyniki przyczynią się do uzyskania ważnych informacji w dziedzinie badań nad mechanizmami i skutecznością psychoterapii.

W technikach „ekspozycja w wyobraźni” i „wyobrażenie ze zmianą scenariusza” instruuje się pacjenta, aby wyobraził sobie negatywne doświadczenie ze swojej przeszłości (np. bycie uczestnikiem trzęsienia ziemi), które ma związek z doświadczanymi przez niego problemami psychicznymi (np. patologiczny lęk). Podczas „wyobrażeniowej ekspozycji” negatywne doświadczenie jest przedłużane, do czasu aż związane z nim emocje opadną. Podczas wyobrażenia ze zmianą scenariusza negatywne doświadczenie zostaje przerwane, a pacjent jest instruowany tak, aby zmienił jego zakończenie. Zmiana polega najczęściej na tym, że w wyobrażonej sytuacji pojawia się terapeuta pacjenta lub on sam jako dorosły i zapobiega negatywnemu zakończeniu (np. zabiera pacjenta w bezpieczne miejsce).

Naukowcy przypuszczają, że w przypadku „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” zwiększenie błędu predykcji (tj. wprowadzenia zaskakującego/niespodziewanego zakończeniu sytuacji) pozwala efektywniej modyfikować ślad pamięciowy związany z negatywnym zdarzeniem, powodując, że ta technika jest bardziej skuteczna. Ponadto z badań wynika również, że w celu dalszego zwiększenia efektów terapeutycznych technika ta wymagałaby wydłużenia czasu pomiędzy przywołaniem wspomnienia a wyobrażeniem wsparcia ze strony terapeuty, które wpłynęłoby na znaczące osłabienie śladu pamięciowego kodującego negatywne wspomnienie. W badaniu zostanie sprawdzone, która z wymienionych technik jest bardziej skuteczna oraz jakie czynniki mają wpływ na zwiększenie ich skuteczności. 

W ramach projektu osoby z wysokim poziomem lęku przed porażką będą losowo przydzielone do jednej z trzech podgrup, które zostaną poddane danym warunkom terapeutycznym: „ekspozycji wyobrażeniowej”, „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” oraz „wyobrażenia ze zmianą scenariusza” z 10 minutową przerwą.

Badacze przeprowadzą badania wykorzystując pomiar psychofizjologiczny (potliwość skóry) oraz neuroobrazowy, z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego (aktywność struktur mózgowych), dzięki czemu określą wzorce neuronalne odpowiedzialne za skuteczność technik wyobrażeniowych.

Zespół badawczy

Karkosz, Stanisław
Etatowy
Tak
Biogram
Nie
Tytuł
mgr
Imię i nazwisko
Stanisław Karkosz
Miasto
poznan
Dyscyplina
psychologia
Stanowisko
asystent
Specjalizacja
Kognitywista
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Laboratorium Neuronauki Emocji","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Zak\u0142ad Metodologii i Diagnozy Psychologicznej","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii i Prawa w Poznaniu","Nazwa odmieniona":""}}
Wydział
Array
Instytut
Array
mgr Stanisław Karkoszkognitywista
Bączek, Julia
Etatowy
Nie
Biogram
Nie
Tytuł
mgr
Imię i nazwisko
Julia Bączek
Miasto
poznan
Dyscyplina
psychologia
Stanowisko
asystent
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Laboratorium Neuronauki Emocji","Nazwa odmieniona":""}}
Instytut
Laboratorium Neuronauki Emocji
Funkcja w Instytucie
[]
Funkcja na Wydziale
[]
Funkcja w Katedrze
[]
mgr Julia Bączek 
Niklas, Anna
Etatowy
Nie
Specjalizacja
Psycholog
Biogram
Nie
Imię i nazwisko
Anna Niklas
Funkcja w Instytucie
[]
Funkcja w Centrum
[]
Funkcja na Wydziale
[]
Funkcja w Katedrze
[]
mgr Anna Niklaskierownik zespołu klinicznego, psychoterapeutka poznawczo-behawioralna
avatar female
 
Paulina Stodolna
Magdalena Pietruch
 
Magdalena Pietruch
Karol Dybowski
 
Karol Dybowski

Zachowanie obiektywności i metodologicznej poprawności badania, skuteczności/mechanizmów psychoterapii jest dużym wyzwaniem, ponieważ na proces zdrowienia ma wpływ wiele różnorodnych czynników, które w trakcie badań należy kontrolować (np. relacja terapeuta-pacjent). Badania takie są jednak bardzo potrzebne, gdyż tylko obiektywne dane na temat skuteczności i stabilności efektów psychoterapii umożliwią doskonalenie złożonego procesu zdrowienia.

Michałowski, Jarosław kierownik projektu
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Imię i nazwisko
Jarosław Michałowski
Miasto
poznan
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
psycholog, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, superwizor
Stanowisko
profesor uczelni
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii i Prawa w Poznaniu","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"kierownik","Nazwa w mianowniku":"Laboratorium Neuronauki Emocji","Nazwa odmieniona":"Laboratorium Neuronauki Emocji"}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Zak\u0142ad Psychologii Klinicznej i Zdrowia","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
psychologia
Wydział
Array
Instytut
Array
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS Jarosław Michałowskipsycholog, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, superwizor, bada neuronalne korelaty doświadczeń emocjonalnych oraz relacje między emocjami i procesami poznawczymi

Użyteczność wyników

Uzyskane w badaniach wyniki przyczynią się do uzyskania ważnych informacji w dziedzinie badań nad mechanizmami i skutecznością psychoterapii. W dłuższej perspektywie rezultaty projektu mogą poprawić skuteczność psychoterapeutycznego leczenia wyobrażeniowego w różnych problemach lękowych.