Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Jak zwiększyć sprawność umysłu seniora: trening poznawczy czy ćwiczenia fizyczne
naukowo-badawczy
realizowany

Jak zwiększyć sprawność umysłu senioratrening poznawczy czy ćwiczenia fizyczne

Hanna Bednarek
kierownik projektu
dr hab., prof. Uniwersytetu SWPS
Hanna Bednarek

Psycholog, jej główne obszary zainteresowań naukowych ogniskują się wokół psychologii procesów poznawczych, psychologii lotniczej i public relations.

zobacz biogram
wartość projektu: 459 140 PLN
instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
dyscyplina: psychologia
lokalizacja: Warszawa
okres realizacji: 2016 2017 2018 2019 2020

 

Jak zwiększyć sprawność umysłu seniora


trening poznawczy czy ćwiczenia fizyczne

 

 

 

 

Partner konsorcjum UNI SWPS warszawa
Kwota dofinansowania1 029 640 PLN
Skład konsorcjumInstytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, Uniwersytet SWPS
Jednostka finansująca MNiSW

Okres realizacji projektu: kwiecień 2016 - kwiecień 2020

 

Każdy chciałby poznać tajemnicę długowieczności i dostać receptę, jak, mimo wieku, cieszyć się sprawnością i pełnią życia. Czy deficyty poznawcze, pamięci i codziennego radzenia sobie w życiu u seniorów, związane ze starzeniem się umysłu, można łagodzić poprzez odpowiedni trening psychiczny lub fizyczny? Na to pytanie stara się znaleźć odpowiedź zespół badaczy pod kierunkiem dr hab. Hanny Bednarek, prof. Uniwersytetu SWPS.

Opis projektu

Założenia projektu

Starzenie poznawcze znajduje się w centrum zainteresowania neuronauki. Wiele dotychczasowych badań wykazało związane z wiekiem deficyty funkcjonowania poznawczego u seniorów, dotyczące m.in. procesów percepcji, pamięci, uwagi, uczenia się i funkcji zarządczych. Ogromnym osiągnieciem jest wykazanie, że deficyty te można łagodzić poprzez odpowiedni trening. W nauce nie ma jednak jednoznacznego stanowiska, jaki rodzaj treningu (poznawczy czy aktywności fizycznej) oraz jaki zestaw ćwiczeń daje największe benefity poznawcze oraz transferowalność uzyskanej poprawy na szerokie spektrum działania umysłu. Dotychczasowe badania rzadko podejmują bezpośrednie porównania efektywności obu tych rodzajów treningu, a wyniki nie pozwalają na uogólnione wnioskowanie.

W związku z tym celem projektu jest:

  1. porównanie efektywności treningu poznawczego, treningu aktywności fizycznej i treningu placebo wobec braku treningu w usprawnianiu funkcjonowania umysłu seniora,
  2. przy pomocy metod neuroobrazowych poznanie neuronalnych korelatów zmian funkcjonowania poznawczego w wyniku terapii.

W efekcie realizacji projektu oczekujemy weryfikacji następujących hipotez badawczych:

  1. zastosowanie treningu poznawczego lub treningu fizycznego zaowocuje stabilną poprawą funkcjonowania poznawczego, co przekładać się będzie na jakość życia seniora,
  2. poprawie towarzyszyć będą zmiany neuroplastyczne w sieci nerwowej, co zostanie wykazane w badaniach neuroobrazowych,
  3. wieloaspektowa stymulacja neuronalnych mechanizmów leżących u podłoża funkcjonowania umysłu zaowocuje podczas treningu poznawczego większą poprawą i jej transferowalnością na niećwiczone funkcje poznawcze, a także wyraźniejszymi zmianami neuroplastycznymi w porównaniu do treningu aktywności fizycznej,
  4. po treningu placebo i w przypadku braku treningu nie oczekujemy zmian funkcjonowania.

Metody badawcze

Osobami badanymi będzie ok. 96 osób (kobiet i mężczyzn) w wieku 65-69 lat, o stosunkowo dobrym stanie zdrowia, bez oznak demencji (diagnoza geriatryczna). Osoby te zostaną losowo przydzielone do jednej z czterech grup, które zostaną poddane treningowi eksperymentalnemu: poznawczemu lub aktywności fizycznej (grupy A i B) oraz dwóch grup kontrolnych poddanych treningowi placebo (grupa C) lub niepoddanych żadnej formie treningu (grupa D). Grupa D będzie testowana dwukrotnie w odstępie czasu odpowiadającemu trwaniu treningu. Weryfikacja skuteczności zastosowanej terapii przeprowadzona zostanie na podstawie kompleksowej interdyscyplinarnej diagnostyki, obejmującej badanie geriatryczne, psychologiczne, sprawności fizycznej, neuropsychologiczne i neuroobrazowe.

Ocena funkcjonowania poznawczego nastąpi na podstawie 15 testów neuropsychologicznych, badających procesy uwagi, uczenia się, pamięci krótkotrwałej i funkcji zarządczych. Zostanie ona wzbogacona unikalną diagnozą w zakresie percepcji czasu, która stanowi matrycę neuronalną dla działania umysłu.

Badania neuroobrazowe obejmują badania elektrofizjologiczne, strukturalne badania MRI (MRS i DTI) oraz badania funkcjonalne (rsfMRI i fMRI). Procedury terapeutyczne obejmą trening poznawczy, aktywności fizycznej i placebo, wykonywane według komplementarnych protokołów. Zasadniczym atutem projektu jest skoncentrowanie treningu poznawczego nie na ćwiczeniu poszczególnych funkcji poznawczych (tzw. closed skill training), ale neuronalnych mechanizmów leżących u ich podłoża (tzw. open skill training), co zapewnia transferowalność benefitów na szerokie spektrum działania umysłu. Trening poznawczy składa się z dwóch części: (1) modułów z programu terapeutycznego „Dr Neuronowski” autorstwa autorów projektu i (2) komputerowych gier akcji. Trening aktywności fizycznej obejmuje ćwiczenia siłowe i rozciągające, a trening placebo oglądanie filmów edukacyjnych.

Użyteczność wyników

Weryfikacja postawionych hipotez zaowocuje nową wiedzą na temat możliwości usprawniania umysłu seniora oraz porównania efektywności i neuronalnych korelatów obu rodzajów terapii. Ta nowa wiedza może w przyszłości być użyteczna do badań nad usprawnianiem poznawczym osób z zaburzeniami neurodegeneracyjnymi. Inspiracją do podjęcia tego typu badań jest możliwość lepszego zrozumienia działania ludzkiego umysłu. W ostatecznym rozrachunku celem autorów projektu jest podniesienie jakości życia ludzi.

Zespół badawczy

Wawrzyniak, Małgorzata
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Tytuł
dr
Imię i nazwisko
Małgorzata Wawrzyniak
Miasto
warszawa
Dyscyplina
psychologia
Specjalizacja
Psycholog, certyfikowany psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, psychoonkolog
Stanowisko
adiunkt
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"pe\u0142nomocnik dziekana \u2013 opiekun I roku","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii w Warszawie","Nazwa odmieniona":"Wydzia\u0142u Psychologii w Warszawie"}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Psychologii Osobowo\u015bci","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
psychologia
Wydział
Array
Funkcja w Instytucie
[]
Funkcja w Centrum
[]
dr Małgorzata Wawrzyniakpsycholog, certyfikowany psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, psychoonkolog
Katarzyna Jabłońska