Sprawdź nasze rozbudowane narzędzie do wyszukiwania.

Szukaj po kategoriach – oszczędzaj swój czas.

Uniwersytet SWPS - Strona główna
Neurobiologiczne i poznawcze korelaty różnic indywidualnych w instruowanym i nieinstruowanym kłamaniu
naukowo-badawczy
studencki
zakończony

Neurobiologiczne i poznawczekorelaty różnic indywidualnych w instruowanym i nieinstruowanym kłamaniu

Justyna Sarzyńska
kierownik projektu
Justyna Sarzyńska

wartość projektu: 149 200 PLN
instytucja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
dyscyplina: psychologia
lokalizacja: Warszawa
okres realizacji: 2014 2015 2016 2017

 

Neurobiologiczne i poznawcze korelaty różnic indywidualnych w instruowanym i nieinstruowanym kłamaniu

 

 

Jednostka realizująca UNI SWPS warszawa
Kwota dofinansowania149 200 PLN
Jednostka finansująca NCN

Okres realizacji projektu: kwiecień 2014 – kwiecień 2017

 

Życie często zmusza nas do manipulowania prawdą, a kłamstwo jest zazwyczaj wypadkową wielu czynników. Inaczej zachowujemy się, gdy ktoś zmusza nas do tego, inaczej, gdy sami chcemy kogoś oszukać. Dr Justyna Sarzyńska sprawdzi, jak różne sytuacje, podczas których fałszujemy rzeczywistość, wpływają na pracę naszego układu nerwowego. Wyniki badań pozwolą zweryfikować zadania stosowane dotychczas w badaniach nad kłamaniem oraz rozszerzą wiedzę na temat procesów zachodzących w mózgu podczas mówienia nieprawdy. Wiedza ta może zwiększyć skuteczność wykrywania kłamstwa za pomocą rezonansu magnetycznego.

Założenia projektu

Nowe podejście do kłamstwa

W większości badań dotyczących poznawczych oraz neurobiologicznych korelatów kłamstwa używa się paradygmatu „instruowanego kłamania”. Polega on na podaniu osobie badanej informacji o tym, jakiego typu odpowiedzi (prawdziwej czy nie) ma udzielić w danym momencie. Podejście to jest dalekie od ekologicznej trafności a instruowane kłamanie znacząco różni się od kłamania w codziennym życiu, kiedy to sami podejmujemy decyzję o tym, czy skłamać, biorąc pod uwagę bardzo wiele czynników (takich jak: moralna ocena kłamstwa, możliwe zyski, potencjalne straty w razie wykrycia kłamstwa czy waga sytuacji). Celem naukowym projektu jest więc udowodnienie różnic, zarówno na poziomie poznawczym, jak i neurobiologicznym, pomiędzy instruowanym i nieinstruowanym kłamaniem.

Na czym będzie polegać badanie?

W skanerze wykorzystane zostanie autorskie zadanie Speed Dating Task, w którym badany bierze udział w serii wirtualnych randek. W trakcie każdej z nich odpowie na zadawane przez aktualnego rozmówcę pytania dotyczące jego postaw i poglądów. Po udzieleniu odpowiedzi na ekranie pojawi się informacja zwrotna mówiąca o tym, czy odpowiedź jest zgodna z poglądami rozmówcy. Na tej podstawie osoba badana jest w stanie odgadnąć jego postawę i przewidzieć, za jakie odpowiedzi uzyska pozytywną ocenę.

Zadaniem badanego jest zdobycie sympatii i jak największej liczby rozmówców, jednak sam decyduje, która strategia: bycie szczerym czy też dostosowywanie swoich odpowiedzi do poglądów drugiej osoby, przyniesie mu najwięcej korzyści. Zadanie to umożliwia samodzielne podejmowanie decyzji i to nas interesuje najbardziej – podsumowuje dr Justyna Sarzyńska, kierownik projektu.

– Mamy nadzieję, że nasze badania rozszerzą wiedzę o kłamaniu i sprawdzimy, jak w momencie, w którym dana osoba sama decyduje o tym, czy skłamać w sytuacji społecznej, reaguje mózg. Będziemy obserwować aktywność sieci związanej z teorią umysłu i odpowiadającej m.in. za odczytywanie i manipulowanie przekonaniami i intencjami innych osób – dodaje autorka badania.

Identyfikacja różnic między instruowanym i nieinstruowanym kłamaniem jest niezwykle istotna, choćby ze względu na próby praktycznego zastosowania dotychczasowych wyników badań do wykrywania kłamania. Wyniki niniejszego projektu pozwolą na weryfikację użyteczności zadań stosowanych dotychczas w badaniach nad kłamaniem oraz rozszerzą wiedzę na temat kłamania i zaangażowanych w nie procesów w zależności od kontekstu. Mam nadzieję, że wiedza ta zwiększy skuteczność wykrywania kłamstwa za pomocą MRI, co ma niebagatelne znaczenie nie tylko dla psychologów, lecz także innych dziedzin nauki i przedsiębiorców.

Sarzyńska, Justyna kierownik projektu
Etatowy
Nie
Biogram
Nie
Imię i nazwisko
Justyna Sarzyńska
Justyna Sarzyńska

Zespół badawczy

Nęcka, Edward opiekun naukowy
Etatowy
Tak
Biogram
Tak
Imię i nazwisko
Edward Nęcka
Tytuł
prof. dr hab.
Instytut
Instytut Psychologii
Dyscyplina
psychologia
Stanowisko
profesor uczelni
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"dziekan","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Psychologii w Krakowie","Nazwa odmieniona":"Wydzia\u0142u Psychologii w Krakowie"}}
Funkcja w Instytucie
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Specjalizacja
psycholog specjalizujący się w psychologii poznawczej, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, rektor Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera
Wydział
Wydział Psychologii w Krakowie
Miasto
krakow
Funkcja w Centrum
[]
Funkcja w Katedrze
[]
prof. dr hab. Edward Nęckapsycholog specjalizujący się w psychologii poznawczej, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk
mgr Marcel Falkiewicz
wykonawca