Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
projekt naukowy, wdrożeniowy
Opracowanie
i upowszechnienie narzędzi diagnostycznych
do oceny zdolności poznawczych dzieci i młodzieży
Okres realizacji projektu: 2018 – 2022
Jak ocenić rozwój poznawczy dzieci i młodzieży? Jak podnieść efektywność kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami? Przez najbliższe trzy lata Instytut Badań Edukacyjnych (lider) wspólnie z Uniwersytetem SWPS (partner) będą realizować projekt nr POWR.02.10.00-00-9002/17, którego celem jest opracowanie nowatorskich narzędzi diagnostycznych do oceny rozwoju poznawczego dzieci i młodzieży w wieku od 3 miesięcy do 25 lat, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i z niepełnosprawnościami.
OPIS PROJEKTU
Projekt ma na celu opracowanie zestawu narzędzi przeznaczonych do specjalistycznej diagnozy dzieci i młodzieży w obszarze funkcjonowania poznawczego. W ramach projektu przeprowadzone zostaną badania oparte na nowatorskiej koncepcji teoretycznej z wykorzystaniem funkcji wykonawczych, takich jak: pamięć, uwaga, myślenie, w połączeniu ze sferą percepcji, języka i komunikacji.
Funkcje wykonawcze są niezbędne dla prawidłowego rozwoju umysłowego i fizycznego w różnych sferach życia, jak również mają istotne znaczenie dla funkcjonowania powiązanego z edukacją. Wymienione obszary determinują m.in. gotowość szkolną, sukces szkolny, a także w dalszej perspektywie – sukces zawodowy i jakość życia.
Nowatorskie narzędzie diagnostyczne
W skład zestawu narzędzi diagnostycznych będzie wchodzić Bateria Testów Poznawczych, które mierzą funkcje poznawcze, takie jak pamięć, myślenie, uwaga, język.
Badanie będzie prowadzone w formie atrakcyjnej dla dzieci i młodzieży, część testów zostanie przeprowadzona na komputerze. Taka forma badania zapewni pełną standaryzację jego przebiegu oraz przyspieszy proces diagnozy poprzez automatyczne obliczanie i tworzenie profili wyników. Bateria Testów Poznawczych nie tylko umożliwi łatwy dobór testów i przeprowadzenie badania, lecz także posłuży również diagnozie funkcjonalnej.
Testy zostaną znormalizowane na ogólnopolskiej próbie dzieci i młodzieży w wieku od 3 miesięcy do 25 lat, przy czym w zależności od wieku badanych będą miały różną formę i zawierały inne zadania. Według założeń projektowych na wszystkich etapach projektu przebadanych zostanie łącznie ok. 9 tys. osób. Opracowane testy oraz materiały postdiagnostyczne trafią do wszystkich poradni psychologiczno-pedagogicznych w Polsce.
Współpraca z przedszkolami i szkołami
Od listopada 2019 do października 2020 prowadzimy badania normalizacyjne tworzonych narzędzi, w placówkach (szkoły i przedszkola) na terenie całej Polski. Badania te prowadzone są na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie losowej, tak żeby zapewnić warunki do opracowania norm dla wszystkich dzieci i młodzieży w Polsce. W związku z zasadami realizacji badań normalizacyjnych, szczególnie ważne jest, żeby w badaniu wzięło udział jak najwięcej dzieci wylosowanych z wybranych oddziałów w konkretnych przedszkolach i szkołach. Badanie dziecka zawsze jest poprzedzone uzyskaniem pisemnej zgody opiekuna osoby niepełnoletniej.
Badania normalizacyjne w przedszkolach i szkołach
Zgodnie z informacją przekazywaną w szkołach i przedszkolach, do których uczęszczają Państwa dzieci, w październiku 2020 miały rozpocząć się badania normalizacyjne zaplanowane do realizacji w miesiącach marzec-czerwiec 2020, jednak z powodu epidemii i wyłączenia z pracy placówek, badania zostały przesunięte na obecny rok szkolny. Czas zaplanowany na realizacje badania to październik 2020 - czerwiec 2021 (wolniejsze tempo prac wynikające ze stanu epidemii i możliwość częstszych nieobecności dzieci w placówce zostały wzięte pod uwagę).
Z uwagi na zagrożenie epidemiczne wprowadzony został szereg modyfikacji w procedurze organizacji badań:
- zanim Państwa dziecko zostanie zaproszone do udziału w badaniu, zostaną Państwo poproszeni o podpisanie oświadczenia odnośnie sytuacji zagrożenia epidemicznego. Oświadczenie to jest rodzajem aneksu do zgody na udział dziecka w badaniu. Zgodę tę wyrazili Państwo w poprzednim roku szkolnym i tylko do tych z Państwa kierowane będą oświadczenia. Udział dziecka w badaniu jest dobrowolny;
- osoby, które będą prowadzić badania z dziećmi, to pracownicy danej placówki, z którymi Państwa dzieci mają kontakt niezależnie od badania.
Oprócz psychologów, za zgodą Ministerstwa Edukacji Narodowej, do grona badaczy włączyliśmy także pedagogów, logopedów oraz niektórych nauczycieli zatrudnionych w placówce edukacyjnej dziecka. Wszystkie te osoby przechodzą odpowiednie przeszkolenie, ich praca jest nadzorowana, a badania prowadzone są wg. jednolitej, określonej procedury:
- badacze będą składali oświadczenie o stanie swojego zdrowia (w każdym dniu, w którym realizowane będzie badanie);
- zakupione zostały środki ochrony osobistej (przyłbice dla badaczy oraz ewentualnie dla dziecka, jednorazowe nakładki na słuchawki) oraz środki czyszczące (blat stołu, komputer przy którym odbywa się badanie). Przed badaniem dzieci i młodzież będą poproszone o umycie rąk (wodą z mydłem), a sale w których będą odbywały się badania będą wietrzone pomiędzy sesjami;
- opracowane zostały szczegółowe wytyczne sanitarne, zgodnie z którymi prowadzone będą badania. Rekomendacje dotyczące organizacji badania »
Badanie będzie tym samym, które jest opisane w formularzu zgody (w załączeniu formularz zgód, które podpisywali Państwo w styczniu-marcu 2020 r.), jedyną zmianą są opisane powyżej modyfikacje, które mają na celu uczynić badania bardziej bezpiecznymi.
W załączeniu zamieszczamy także treść ulotek, które przekazywane są Państwu przez placówkę oraz, w przypadku niektórych z Państwa, również przez dziennik elektroniczny. Ulotka: strona 1 », strona 2 »
Serdecznie dziękujemy za Państwa pomoc i przychylność wobec naszych prac. Realizacja badań pozwoli na pełne opracowanie narzędzi do oceny zdolności poznawczych dzieci i młodzieży, które będą bezplatnie udostępnione wszystkim poradniom psychologicznym i pedagogicznym w Polsce. Pomogą wielu tysiącom dzieci i młodzieży w otrzymaniu kompetentnej diagnozy i w przypadku takiej potrzeby - zaplanowaniu właściwego wsparcia.
W razie pytań zapraszamy do kontaktu: biuro.ozp@swps.edu.pl
Warsztaty dla psychologów
W dniach 22 oraz 29 lutego na Uniwersytecie SWPS realizowane są warsztaty instruktażowe dla psychologów badaczy realizujących badanie w grupach dzieci z niepełnosprawnościami oraz o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Warsztaty mają charakter zamknięty, nie prowadzimy rekrutacji do udziału w nich.
Zachęcam Dyrekcję placówek, z którymi kontaktują się koordynatorzy badań terenowych do wyrażenia zgody na prowadzenie badań na terenie placówki. Dokładnych informacji udzieli Państwu koordynator badań terenowych przypisany do danej placówki: Jakub Iwański, Zuzanna Łopieńska, Sandra Łuczak, Karolina Łukasik, Karolina Malinowska, Szymon Medalion, Aleksandra Puszkiewicz oraz Justyna Rodzińska-Nair. Do Państwa placówek mogą także zgłaszać się inni członkowie naszego zespołu wymienieni na stronie.
dr Magdalena Kaczmarek
Skuteczniejsze wsparcie uczniów
Opracowane narzędzia diagnostyczne będą przeznaczone także do diagnozy uczniów z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), w tym dzieci z dysfunkcją wzroku i słuchu, uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, z zaburzeniami uczenia się, z niepełnosprawnością intelektualną, a także dzieci dwujęzycznych, pochodzących z innych kultur, dzieci imigrantów oraz uczniów zdolnych. Dla wszystkich grup zostaną opracowane profile funkcji poznawczych.
Dzięki takiemu ujęciu możliwe jest włączenie – a nie wykluczenie – uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz podniesienie efektywności kształcenia i wsparcia.
Ze strony IBE projektem kierują prof. dr hab. Grażyna Krasowicz-Kupis i dr Katarzyna Wiejak, a ze strony Uniwersytetu SWPS za powodzenie przedsięwzięcia odpowiadają prof. dr hab. Grzegorz Sędek i dr Magdalena Kaczmarek.
Finansowanie
Projekt jest realizowany w ramach Osi Priorytetowej II „Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji”, Działania 2.10 „Wysoka jakośc systemu oświaty” Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.
Klauzula informacyjna – do pobrania
Zespół badawczy Uniwersytetu SWPS
prof. dr hab.
Grzegorz Sędek
Kierownik projektu ze strony Uniwersytetu SWPS
Ekspert naukowy
dr
Magdalena Kaczmarek
Ekspert naukowy, opiekun etapów ze strony Uniwersytetu SWPS
dr hab., prof. Uniwersytetu
Izabela Krejtz
Specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznych
dr
Anna Orylska
Specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznych
dr
Klara Rydzewska
Specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznych
dr
Piotr Rycielski
Specjalista ds. psychometrii
dr
Radosław Kaczan
Specjalista ds. opracowania narzędzi diagnostycznych
dr
Maciej Kościelniak
Grafik
mgr
Krzysztof Rzeńca
Specjalista ds. opracowania badawczych systemów informatycznych
Jednostka koordynująca
Dział Badań Naukowych i Projektów
Dyrektor: Piotr Matejek
tel. 22 517 99 21
e-mail: badania@swps.edu.pl
poniedziałek-piatek: 9.00-16.00
Lokalizacja
ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
pokoje 408, 409, 410