
CEEYouthBadanie porównawcze młodych migrantów z Polski i Litwy w kontekście Brexitu
socjolog i ekonomistka, specjalizuje się w badaniach kapitału ludzkiego, rynku pracy, migracji i karier zawodowych
Od momentu rozszerzenia Unii Europejskiej w 2004 roku mobilność młodych Polaków i Litwinów znacząco wzrosła, a Wielka Brytania stała się nowym domem dla wielu z nich. Sytuacja zmieniła się w czerwcu 2016 roku kiedy ogłoszone zostały wyniki referendum w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii ze Wspólnoty. Międzynarodowy projekt pod kierownictwem dr hab. Izabeli Grabowskiej, prof. Uniwersytetu SWPS i dr Dovilė Jonavičienė z Public Policy and Management Institute z Litwy ma na celu zbadanie rodzajów ryzyka, na które narażeni są młodzi migranci z Polski i Litwy w kontekście Brexitu.
Opis projektu
Założenia i cele
Projekt CEEYouth ma na celu zidentyfikować różne rodzaje ryzyka, których doświadczają młodzi migranci z Polski i Litwy w kontekście Brexitu oraz przeanalizować wpływ kolejnych konsekwencji Brexitu na trajektorie życia Polaków i Litwinów, ze szczególnym naciskiem na zmiany w zakresie wzorców wchodzenia w dorosłość. W czasie projektu przeprowadzone zostaną analizy porównawcze procesu społecznego zakotwiczenia (social anchoring) młodych Polaków i Litwinów w Wielkiej Brytanii jak również porównana zostanie mobilna populacja migrantów z Polski i Litwy (movers) z ich rówieśnikami, którzy pozostali w krajach pochodzenia (stayers). Ponad to celami projektu jest też analiza i porównanie trendów w zakresie migracji powrotnych młodych Polaków i Litwinów oraz zróżnicowanie zachowań migracyjnych etnicznych Polaków i Litwinów oraz etnicznych Litwinów z Polski przebywających w Wielkiej Brytanii.
Projekt CEEYouth zakłada, że efektem toczącego się procesu Brexitu będzie mocniejsze odczucie ryzyka przez młodych migrantów z Polski i Litwy, co spowoduje wepchnięcie ludzi w instytucjonalną próżnię, wywoła niepewność i napięcia odczuwalne nie tylko przez samych migrantów, ale również przez ich rodziny i przyjaciół w Polsce i na Litwie, a w dalszej kolejności wpłynie na procesy ich społecznego zakotwiczenia. Kolejnymi możliwymi efektami Brexitu będzie zrewidowanie prawa własności w Wielkiej Brytanii oraz zmniejszenie zaufania migrantów wobec edukacji, opieki zdrowotnej oraz państwa opiekuńczego jako systemów gwarantujących bezpieczną realizacje podstawowych potrzeb. W projekcie założono również zachwianie procesu akumulacji kapitału ludzkiego (jako kompensacja dla społeczeństw postkomunistycznych), obniżenie poczucia własnej wartości i wiary w siebie oraz zamknięcie drogi powrotu do kraju pochodzenie Litwinom, którym nadano brytyjskie obywatelstwo.
Badacze sformułowali również kilka praktycznych założeń, według których młodzi migranci będą wykorzystywali wszystkie instrumenty instytucjonalne, w tym aplikowanie o status rezydenta i obywatelstwo, aby zostać w Wielkiej Brytanii jak najdłużej. Migranci zwiększą swoje wysiłki w sferze ekonomicznej, aby unikać „dryfowania” na rynku pracy oraz będą w szybkim tempie dążyli do nabywania i formalizowania nabytych kompetencji i kwalifikacji. Ponad to, migranci zaczną formalizować związki mieszane lub podejmą decyzje o powrocie do kraju pochodzenia lub wyjazdu do innego kraju niż kraj wysyłający.
CEEYouth [gra słów: see you] to wyjątkowy projekt porównawczy na temat młodych migrantów z Polski i Litwy – dwóch najbardziej mobilnych społeczeństw Europie Środkowo-Wschodniej po rozszerzeniu UE w maju 2004 roku. Ten projekt jest filmem społecznym, który „nakręcimy” przy użyciu różnych technik badawczych, w tym wywiadu asynchronicznego oraz szerokich analiz ilościowych, w kontekście wydarzenia społeczno-historycznego, jakim jest Brexit. Będziemy mogli opowiedzieć, co jest ukryte w liczbach. Projekt jest prezentem na 15 rocznicę (w 2019 roku) obecności Polski i Litwy w UE..
Metodologia i użyteczność wyników
Badanie będzie prowadzone w ujęciu mieszanym (mix-methods). Badacze przeprowadzą analizę porównawczą danych z Labor Force Survey i innych dostępnych źródeł. Podczas trwania projektu przeprowadzone zostaną innowacyjne badania jakościowe oparte na wywiadach asynchronicznych przeprowadzonych z 50 migrantami przez okres dwóch lat. Wywiady pozwolą na zebranie danych w ujęciu dynamicznym i w perspektywie podłużnej. Kolejną metodą badawczą będzie CAWI, (ang. Computer-Assisted Web Interview) wspomagany komputerowo wywiad w języku ojczystym migrantów, dzięki któremu badacze będą chcieli dotrzeć do młodych migrantów z Polski i Litwy przebywających w Wielkiej Brytanii oraz niedawnych migrantów powrotnych. Badanie zakłada przeprowadzenie 600 wywiadów, po 300 wywiadów z migrantami z Polski i z Litwy, z czego w próbie uwzględnionych ma być od 50 do 100 migrantów powrotnych.
Badanie dotyczy zmiany społecznej dziejącej się „na naszych oczach”. Konsekwencje Brexity nie są do tej pory znane, a badania oddziaływania wyniku Referendum na trajektorie życiowe młodych Polaków i Litwinów pojawiają się po raz pierwszy. Projekt przyczyni się do rozwoju kompleksowej interdyscyplinarności na przecięciu dwóch dyscyplin: studiów nad młodymi i studiów migracyjnych.
Publikacje
Pełna lista publikacji i wystąpień na konferencjach
Zespół badawczy






Zespół litewski
- dr Egidijus Barcevičius, badacz
- Irma Budginaitė-Mačkinė, badacz
- Luka Klimavičiūtė, członek zespołu badawczego
- Justė Vežikauskaitė, członek zespołu badawczego
Eksperci zewnętrzni
- Dd Violetta Parutis, University of Essex
- prof. Louise Ryan, University of Sheffield
- prof. Aleksandra Grzymala-Kazłowska, Uniwersytet Warszawski