Dni Mózgu to cykliczne, otwarte wydarzenie popularnonaukowe organizowane przez Koło Naukowe NeuroPsyche w ramach Światowego Tygodnia Mózgu. Tegoroczne Dni Mózgu, po przerwie spowodowanej pandemią COVID-19, ponownie odbędą się na warszawskim kampusie Uniwersytetu SWPS. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny i nie obowiązują zapisy. W weekend 11–12 marca zapraszamy już na osiemnastą edycję!
Impreza ma na celu rozpowszechnianie wiedzy o mózgu. Dzięki przystępnym wykładom wysokiej klasy polskich naukowców i naukowczyń oraz atrakcjom przygotowanych przez laboratoria, firmy, organizacje i studenckie koła naukowe każdy może dowiedzieć się czegoś ciekawego i doświadczyć nauki na własnej skórze. To również fantastyczna okazja, aby porozmawiać ze specjalistami, którzy na co dzień badają najważniejsze 1300 gramów naszego ciała – mózg!
W tym roku dowiemy się, czy za pomocą najnowszych technologii możemy czytać w myślach, poznamy nowoczesne metody terapii lekoopornej depresji i stwardnienia bocznego zanikowego, będziemy też mogli wziąć udział w pokazach sterowania dronem za pomocą fal mózgowych i zobaczyć na własne oczy działanie prymitywnych układów nerwowych.
Co roku wydarzenie odwiedzają całe rodziny, ponieważ w każdym wieku można odkrywać sekrety funkcjonowania mózgu. Zobacz nagrania z Dni Mózgu 2022: 1. dzień, 2. dzień.
Światowy Tydzień Mózgu (Brain Awareness Week) to międzynarodowe święto popularyzujące aktualny stan wiedzy o budowie i działaniu mózgu. Na świecie obchodzone jest od 1996 r., w Polsce po raz pierwszy zorganizowano je w roku 1999. Różnorodne popularnonaukowe wydarzenia przygotowuje z tej okazji wiele jednostek naukowych działających w całym kraju, a nasze Dni Mózgu są jednym z największych z nich.
Stwardnienie boczne zanikowe – choroba neurodegeneracyjna, którą można leczyć?
S306
Wykład dotyczy stwardnienia bocznego zanikowego (SLA), które jest jedną z najcięższych chorób neurozwyrodnieniowych. Omówione zostaną objawy i przebieg SLA, patogeneza tej choroby, a także aktualne i przyszłe możliwości leczenia.
prof. dr hab. n. med. Magdalena Kuźma-Kozakiewicz
Przerwa
Co wyleczy, gdy zawiodą leki? Nieinwazyjna stymulacja mózgu w leczeniu zaburzeń psychicznych
S306
Depresja, zaburzenie afektywne dwubiegunowe, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne... Lekooporne zaburzenia psychiczne są zmorą współczesnej psychiatrii. Tam, gdzie kończą się możliwości farmakologii, współczesna nauka pozwala zastosować inne, mniej popularne metody lecznicze. Zalicza się do nich m.in. przezczaszkową stymulację magnetyczną (TMS), czyli nieinwazyjną i całkowicie bezpieczną metodę stymulacji mózgu przy pomocy impulsów elektromagnetycznych. W jaki sposób działa TMS? Jaka jest skuteczność tej metody? Czy każdy może poddać się stymulacji? Na wykładzie będzie można poznać odpowiedzi na te i wiele innych pytań.
dr Weronika Dębowska
Przerwa
Komórki macierzyste: czym są i co robią?
S306
Chociaż medycyna regeneracyjna oparta na stosowaniu komórek macierzystych rozwija się szybko, komercjalizacja takiego leczenia nie zawsze jest poparta wystarczającą wiedzą i przeprowadzana zgodnie z zasadami medycyny opartej na faktach (ang. evidence based medicine, EBM). Terapia komórkowa w znacznej mierze znajduje się w fazie eksperymentalnej, a stosowana jest ze względu na brak innych rekomendowanych opcji leczenia. Jej powodzenie zależy od wielu czynników, m.in. doboru komórek macierzystych i sposobu podania przeszczepu. W terapii komórkowej często stosowane są mezenchymalne komórki macierzyste/stromalne (MSC). Ludzkie MSC dekadę temu znalazły się w gronie najbardziej obiecujących kandydatów do zastosowań w inżynierii tkankowej i medycynie regeneracyjnej. Obecnie nasza wiedza o nich wciąż jest ograniczona, a doświadczenia w zakresie zastępowania otrzymanymi komórkami uszkodzonych organów i tkanek nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Mimo to w niektórych chorobach ich działanie wydzielnicze i immunomodulujące jest udowodnione, są więc stosowane. Dzięki przełomowemu odkryciu – uhonorowanemu Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny – w 2006 r. opracowano molekularne metody cofania zróżnicowanych komórek somatycznych do ich pierwotnego stanu pluripotencjalności. Indukowane macierzyste komórki pluripotencjalne (iPS) wykazują potencjał rozwojowy równy embrionalnym komórkom macierzystym. Niestety możliwość nieograniczonego namnożenia komórek i dowolnego ich ukierunkowania może wiązać się z podwyższonym ryzykiem rozwoju tkanek niepożądanych, w tym nowotworowych. Mimo braku jednoznacznych dowodów skuteczności terapii komórkowej kolejne lata badań prawdopodobnie doprowadzą do opracowania wskazań do terapii i szczegółowych protokołów terapii.
dr hab. n. med. Anna Sarnowska, prof. IMDiK
Zakończenie pierwszego dnia
BCI, EEG... czyli wszystko, co chcieliście wiedzieć o interfejsach mózg-komputer, ale wstydziliście się spytać
S306
Po krótkim przypomnieniu zasad działania elektroencefalogramu (EEG) i interfejsów mózg-komputer (BCI) prof. Durka opowie o tym, jak Facebook i Neuralink wciskają nam kit na temat odczytywania myśli i przenoszenia mózgu do cyberprzestrzeni. Prelegent odpowie również na pytania słuchaczy. Jako wstęp do wykładu warto obejrzeć 5-minutowy filmik o EEG i BCI, można również zapoznać się z materiałami na stronach: (1), (2) i – dla ambitnych – (3).
prof. Piotr Durka
Przerwa
Czego o rozwoju nie powie nam mózg, a powiedzą ręce?
S306
Badania rozwoju procesów poznawczych z oczywistych względów skupiają się na aktywności kory mózgowej. Prawie każda aktywność poznawcza angażuje jednak nasze ciało, a sygnały mózgowe służą uruchamianiu konkretnych działań, takich jak mowa czy gestykulacja. Zależność między ruchem a pracą mózgu widać szczególnie dobrze w przypadku niemowląt i małych dzieci, u których aktywność ruchowa jest istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój neuropoznawczy. Analizując ruchy kończyn i ciała niemowląt, możemy wiele wywnioskować o sposobie, w jaki się uczą, przetwarzają informacje i komunikują z otoczeniem. Pojawienie się w ostatnich latach ubieralnych czujników ruchu otworzyło nowe możliwości w badaniach rozwojowych, umożliwiając śledzenie spontanicznych zachowań niemowląt w interakcjach z opiekunami i przedmiotami. Dzięki temu można analizować, jak nowe umiejętności ruchowe zmieniają sposób patrzenia niemowląt na świat oraz ułatwiają dzieciom opanowanie umiejętności mówienia. Na wykładzie zaprezentowane zostaną możliwości związane z zastosowaniem innowacyjnych, ubieralnych czujników ruchu w badaniach rozwoju człowieka. To niesamowite, jak wiele można się dowiedzieć o rozwoju neuropoznawczym z analizy ruchu ciała, a nawet samych rąk!
prof. Przemysław Tomalski, Agata Kozioł
Przerwa
Oficjalne zakończenie Dni Mózgu
S306
Człowiek w świecie ekranów. Spotkanie z cyklu „HumanTech Meetings”
S306
Spotkania z cyklu „HumanTech Meetings” popularyzują najnowszą wiedzę na styku nauk technicznych i społecznych. Są organizowane przez Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych „HumanTech”, którego kierownikiem jest dr Konrad Maj. Podczas spotkania prof. Christian Montag wygłosi prelekcję „Restart mediów społecznościowych – jak to zrobić?”, zaś Anna Borkowska wykład zatytułowany „Pompa dopaminowa w kieszeni, czyli co robią z nami smartfony i dlaczego tak trudno oprzeć się mediom społecznościowym?”. Obowiązują zapisy przez formularz zgłoszeniowy.Dowiedz się więcej
prof. Christian Montag, Anna Borkowska
Prelegenci
Anna Borkowska
Psycholożka, ekspertka ds. edukacji cyfrowej w Państwowym Instytucie Badawczym NASK. Specjalistka w zakresie wczesnej profilaktyki zachowań problemowych dzieci i młodzieży, m.in. agresji i przemocy rówieśniczej, zagrożeń związanych z korzystaniem z internetu i urządzeń ekranowych, zaburzeń wieku adolescencji. Autorka licznych programów szkoleniowych dla pedagogów, psychologów i nauczycieli oraz publikacji dotyczących bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni. Współautorka badania „Pozytywny internet i jego młodzi twórcy. Dobre i złe wiadomości z badań jakościowych” oraz raportu „FOMO 2022. Polacy a lęk przed odłączeniem”. Współpracuje m.in. z Uniwersytetem Warszawskim, Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji, Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz Instytutem Matki i Dziecka.
dr
Weronika Dębowska
Ukończyła studia psychologiczne na Uniwersytecie SWPS, a następnie uzyskała tytuł doktora, broniąc z wyróżnieniem pracę doktorską z zakresu neurobiologii w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Jest stypendystką programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Pracuje jako asystent w Klinice Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jest współzałożycielką TMS Clinic, centrum terapii TMS. Jej zainteresowania naukowe obejmują neuroplastyczność mózgu, neuroobrazowanie oraz techniczne i praktyczne aspekty nieinwazyjnych technik neurostymulacji. Jest autorką licznych publikacji i opracowań naukowych z dziedziny neurobiologii i psychiatrii. Członkini Sekcji Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz Clinical TMS Society.
prof. dr hab.
Piotr J. Durka
Studiował i pracuje na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Przyczynił się do zorganizowania pierwszego w Polsce pokazu działania interfejsu mózg-komputer (2008 r.) oraz utworzenia pierwszych na świecie pełnych studiów neuroinformatyki (2009 r.). Studenci zawdzięczają mu otwarty dostęp do materiałów dydaktycznych na platformie brain.fuw.edu.pl/edu. Założyciel firmy BrainTech i twórca systemu PISAK. Autor licznych książek i artykułów naukowych. Bardziej ufa inteligencji naturalnej niż sztucznej. Odwiedź stronę prelegenta
Agata Kozioł
Absolwentka Cognitive Science na Uniwersytecie Warszawskim, a aktualnie doktorantka w Pracowni Neurokognitywistyki Rozwojowej Instytutu Psychologii PAN (Babylab PAN). W swojej pracy skupia się na rozwoju motorycznym niemowląt z zastosowaniem najnowszych technologii z uwzględnieniem ubieralnych czujników ruchu. Interesuje się rozwojem neuronalnym i zastosowaniem metod ilościowych w psychologii.
prof. dr hab.
Magdalena Kuźma-Kozakiewicz
Neurolog, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jest zaangażowana w badania naukowe i kliniczne nad chorobami neuronu ruchowego (MND) i stwardnieniem bocznym zanikowym (SLA). Pracuje w Klinice Neurologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Prowadzi pierwszą w Polsce poradnię dla osób z SLA. W 2003 r. we współpracy Uniwersytetem w Ulm założyła warszawski biobank i rejestr pacjentów z chorobą neuronu ruchowego. W ramach projektu JPND-SOPHIA prowadziła badania nad zastosowaniem ilościowej metody elektrofizjologicznej (MUNIX) w ocenie liczby neuronów ruchowych u pacjentów z różnymi podtypami MND. Opracowała polską wersję skali ECAS. Jest członkiem konsorcjum Europejskiej Akademii Neurologii (EAN), opracowującego zalecenia terapii SLA. Od 2018 r. pełni funkcję przewodniczącej Komisji Bioetycznej przy Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Prowadzi zajęcia z neurologii dla studentów Wydziału Lekarskiego oraz English Division na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.
prof.
Christian Montag
Pracuje na pograniczu psychologii, neuronauki, ekonomii behawioralnej i informatyki. Szczególnie interesuje się fenotypowaniem cyfrowym, sensorami instalowanymi w smartfonach oraz cyfrowymi biomarkerami. Ponadto bada zaburzenia związane z używaniem technologii i stara się zrozumieć, w jaki sposób możemy ulepszyć media społecznościowe. Autor i współautor ponad 330 recenzowanych artykułów międzynarodowych. Zasiada w radzie redakcyjnej czasopism „Personality Neuroscience”, „Molecular Psychology”, „Digital Psychology” i „Addictive Behaviors”. Współredaktor serii książek „Studies in Neuroscience, Psychology and Behavioral Economics” (Springer). W 2020 r. ukazała się jego książka „Animal Emotions: How They Drive Human Behavior” (Punctum Books), a rok później „Du gehörst uns!” – książka popularnonaukowa o modelu biznesowym firm technologicznych tworzących platformy społecznościowe. Badania i komentarze Montaga są często przytaczane w mediach (m.in. w czasopismach „The New York Times”, „The Economist” i „Forbes” oraz w telewizji CNN).
dr hab. n. med., prof. IMDiK
Anna Sarnowska
Neurolog i neurobiolog, przewodniczący International Association of Neurorestoratology (IANR), członek Komitetu Nauk Neurologicznych PAN, członek zarządu Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Neurlogicznego. Ukończyła studia na Wydziale Biologii UW oraz II Wydziale Lekarskim WUM. Od 2000 r. pracuje w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN, początkowo w Zakładzie Neurobiologii Naprawczej, następnie w Pracowni Bioinżynierii Komórek Macierzystych, a obecnie jako kierownik Platformy Translacyjnej Medycyny Regeneracyjnej. Po doktoracie odbyła roczny staż w ramach stypendium im. Marii Curie-Skłodowskiej w Leibniz Institute for Neurobiology w Magdeburgu. Prowadziła badania w ramach 11 polskich projektów badawczych (finansowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Agencję Badań Medycznych) i trzech projektów międzynarodowych. Równocześnie z prowadzeniem badań podstawowych pracuje jako neurolog w jednej z warszawskich klinik.
Fot. M. Szczepański
dr hab., prof. IP PAN
Przemysław Tomalski
Profesor w Instytucie Psychologii PAN i kierownik Pracowni Neurokognitywistyki Rozwojowej (Babylab PAN). Absolwent psychologii na Uniwersytecie Warszawskim. Stopień doktora uzyskał na Uniwersytecie Londyńskim, badając mózgowe mechanizmy kierowania uwagi na twarze. W latach 2009–2012 na University of East London badał wpływ doświadczenia ubóstwa na rozwój neuropoznawczy niemowląt. W latach 2012–2022 pracował na Wydziale Psychologii UW, gdzie kierował licznymi projektami finansowanymi przez Narodowe Centrum Nauki i Programy Ramowe Unii Europejskiej. Dotyczyły m.in. mózgowych podstaw rozwoju percepcji mowy i uwagi wzrokowej. Aktualnie bada rolę aktywności motorycznej w rozwoju mowy i dialogowania u niemowląt.
Inne atrakcje
BrainTech – sterowanie dronem za pomocą fal mózgowych
Uczestnicy Dni Mózgu będą mogli wziąć udział w wyjątkowym eksperymencie. Na ich oczach (a może również mózgu!) zostanie zaprezentowane sterowanie dronem za pomocą fal mózgowych. Wszystko za sprawą technologii BCI (Brain-Computer Interface), pozwalającej odczytywać aktywność neuronalną i przekształcać ją w konkretne polecenia – w tym wypadku kierujące lotem drona. Eksperyment trwa pół godziny: 10 minut zajmie przygotowanie headsetu, kolejne 10 minut – kalibracja urządzenia, a ostatnie 10 minut to już zabawa: sterowanie dronem za pomocą myśli.
Firma BrainTech jest pierwszym w Polsce producentem kompletnych systemów BCI pozwalających na komunikowanie się z komputerem bezpośrednio za pomocą fal mózgowych. Technologia ta stosowana jest w głównie nauce, edukacji i przemyśle, ale może stanowić również świetne źródło rozrywki, o czymprzekonają się goście najbliższych Dni Mózgu.
Centrum Nauki Kopernik – pokaz działania prymitywnych układów nerwowych
Laboratoria Centrum Nauki Kopernik zapraszają na stanowisko, na którym będzie można doświadczalnie sprawdzić, jak działają prymitywne układy nerwowe, badając reakcje prostych organizmów na bodźce środowiskowe. Odwiedzający stoisko dowiedzą się, czy dżdżownica może ich zobaczyć, oraz odkryją wyjątkowe cechy układów nerwowych niektórych zwierząt.
GutTeam jest jednym z zespołów działających w ramach Centrum Badań Neuropoznawczych Uniwersytetu SWPS. Prowadzi badania nad powiązaniem diety i mikrobioty jelitowej z funkcjonowaniem poznawczym, emocjonalnym i społecznym człowieka.
Sposób odżywiania i styl życia mają kluczowy wpływ na różnorodność mikroorganizmów w naszych jelitach. Zachodnia dieta, bogata w cukry i tłuszcze nasycone, przyczynia się do dysbiozy, czyli zaburzenia równowagi mikrobioty jelitowej. Mikrobiota stulatków jest bogata w przeciwzapalne bakterie, z kolei w jelitach osób z chorobami neurodegeneracyjnymi (np. chorobą Alzheimera i Parkinsona) obserwuje się nadreprezentację bakterii prozapalnych, podejrzewanych o to, że pogarszają funkcjonowanie mózgu. Na stoisku GutTeam dowiesz się, co warto jeść, a jakie produkty lepiej ograniczyć, żeby mieć lepszą pamięć. Zrozumiesz też, jak twoje nawyki żywieniowe przekładają się na nastrój i poziom energii.
Jeśli chcesz przysłużyć się nauce, zachęcamy cię do udziału w najnowszym projekcie badawczym GutTeam. W zamian za uczestnictwo w badaniu otrzymasz analizę swoich nawyków żywieniowych, spersonalizowane rekomendacje jadłospisu i możliwość wygrania bonu do popularnej sieci sklepów. Poznaj szczegóły
Wirtualna rzeczywistość (VR) coraz częściej wykorzystywana jest w psychoterapii. Pozwala na przykład w bezpiecznym środowisku doświadczyć sytuacji, które wywołują w nas lęk, oraz spojrzeć na coś z zupełnie nowej perspektywy. Osoby odwiedzające stoisko Koła Naukowego XResearch przetestują to w praktyce. Obejrzą dwa filmy w technologii VR: budzącą empatię realizację o zderzeniu dwóch kultur (z projektu EtnoVR) oraz film 360 stopni, w którym wcielą się w osobę w spektrum autyzmu, dzięki czemu lepiej zrozumieją, co taki człowiek myśli i czuje.
Członkowie koła będą opowiadać o swojej działalności, projektach badawczych, w których uczestniczą, różnicach między VR, AR i MR oraz najciekawszych badaniach z obszaru wirtualnej, rozszerzonej i mieszanej rzeczywistości. Na stoisku będzie można również zapoznać się z plakatem przedstawiającym pomysły na przyszłe badania koła.
{"funkcja-w-instytucie0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Instytut Psychologii","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja na Wydziale
{"funkcja-na-wydziale0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Wydzia\u0142 Projektowania w Warszawie","Nazwa odmieniona":""},"funkcja-na-wydziale1":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Otwarta pracownia sztucznej inteligencji","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Centrum
{"funkcja-w-centrum0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Centrum Innowacji Spo\u0142ecznych i Ekonomicznych HumanTech","Nazwa odmieniona":""}}
Funkcja w Katedrze
{"funkcja-w-katedrze0":{"Funkcja":"","Nazwa w mianowniku":"Katedra Informatyki","Nazwa odmieniona":""}}
Obszar zainteresowania
Array
Wydział
Array
Instytut
Array
dr Maksymilian Bieleckipsycholog, neurokognitywista
Zofia Maciąg
Uniwersytet SWPS
Natalia Piotrowska
Uniwersytet SWPS
Olga Rudzińska
Uniwersytet SWPS
Organizatorzy
Patronat
Miejsce
Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, Warszawa
Wykłady będą mieć miejsce w sali S306, zaś pozostałe atrakcje – w sali S305.
