„Komentarz do Konstytucji RP art. 34, 36, 55”
W kolejnym tomie z serii komentarzy do Konstytucji RP naukowcy z Instytutu Prawa Uniwersytetu SWPS – prof. Teresa Gardocka oraz prof. Dariusz Jagiełło – omawiają konstytucyjne regulacje dotyczące obywatelstwa polskiego: jego nadawania, zakresu uprawnień, jakie ze sobą niesie, aż po ekstradycję czy też możliwość zrzeczenia się obywatelstwa w szczególnych przypadkach.
Analiza trzech artykułów dotyczących obywatelstwa polskiego
W kolejnej części „Komentarza do Konstytucji RP” pod lupą ekspertów z Instytutu Prawa Uniwersytetu SWPS znalazły się przepisy Konstytucji regulujące następujące kwestie:
- Obywatelstwo polskie nadawane jest osobom, których rodzice mają obywatelstwo polski; obywatelstwa nie da się utracić, chyba że obywatel zrzeknie się go dobrowolnie (art. 34);
- Podczas pobytu za granicą obywatel polski ma prawo do opieki ze strony Rzeczypospolitej Polskiej (art. 36);
- Ekstradycja polskiego obywatela może być dokonana na wniosek innego państwa lub sądowego organu międzynarodowego, jeżeli możliwość taka wynika z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej lub ustawy wykonującej akt prawa stanowionego przez organizację międzynarodową. Dotyczy to sprawców przestępstw popełnionych poza granicami Polski, ze szczególnym uwzględnieniem zbrodni ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennej lub zbrodni agresji (art. 55).
Autorzy omawiają konstytucyjne kwestie dotyczące obywatelstwa polskiego, poczynając od nabycia obywatelstwa poprzez szczególne prawa odróżniające sytuację obywatela od sytuacji innych osób, po możliwość zrzeczenia się obywatelstwa polskiego. Przybliżają również historię uregulowania obywatelstwa od II Rzeczypospolitej Polskiej oraz pojęcie obywatelstwa europejskiego. Następnie przechodzą do prawnych możliwości przekazania polskiego obywatela na żądanie innego państwa w związku z prowadzonym postępowaniem karnym, czyli zagadnień związanych z ekstradycją i europejskim nakazem aresztowania. Zastosowanie tych instytucji pomocy prawnej wobec osoby będącej obywatelem polskim doznaje określonych w Konstytucji RP ograniczeń.
Opracowanie ukazało się nakładem wydawnictwa Difin, partnerem wydania jest Uniwersytet SWPS.
O autorach
Doktor habilitowany nauk prawnych, prawnik, specjalistka prawa i procesu karnego. Dyrektor Instytutu Prawa Uniwersytetu SWPS. Interesuje się zmianami, które dokonały się w okresie transformacji Polski, m.in. kwestiami opieki społecznej i administracji publicznej. Zajmuje się problematyką podstawowych wolności i praw człowieka oraz ochrony praw zwierząt. Jest autorką wielu publikacji z zakresu prawa karnego i prawa medycznego oraz redaktorką naukową prac zbiorowych.
Doktor habilitowany nauk prawnych, prawnik, radca prawny. Specjalizuje się w prawie karnym materialnym, prawie karnym procesowym i kryminalistyce. Zastępca dyrektora Instytutu Prawa Uniwersytetu SWPS oraz członek Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego. Autor licznych publikacji, w tym podręczników, artykułów naukowych i opracowań w pracach zbiorowych.
Wyjątkowa seria wydawnicza Instytutu Prawa
Konstytucja Rzeczypospoliej Polskiej została uchwalona w 1997 r. przez Zgromadzenie Narodowe i jest najwyższym aktem prawnym obowiązującym w naszym kraju. Chociaż na rynku prawniczym istnieje kilka komentarzy do Konstytucji RP, żaden z nich nie dorównuje stopniem szczegółowości ani obszernością analizy dziełu podjętemu przez Instytut Prawa Uniwersytetu SWPS w 2020 r.
Każda część komentarza poświęcona jest konkretnemu zagadnieniu, uregulowanemu w jednym lub kilku artykułach Konstytucji.
Wszystkie tomy zachowują taki sam układ. Przedstawiają kwestię:
- historycznie – czy i w jaki sposób była uregulowana w poprzednich polskich konstytucjach,
- porównawczo – jak została uregulowana w konstytucjach pozostałych państw członkowskich Unii Europejskiej,
- analitycznie – co dokładnie mówią obecne przepisy.
Autorkami i autorami tomów są pracownicy badawczo-dydaktyczni Instytutu Prawa USWPS, a także wybitni specjaliści z innych ośrodków badawczych. Planowanych jest ponad 70 tomów.
Za redakcję naukową odpowiadają prof. Marek Chmaj oraz prof. Teresa Gardocka.