Legal Design: Konstytucja w nowej formie
Konstytucja to dokument o fundamentalnym znaczeniu, dotyczący każdego z nas. Reguluje nasze podstawowe prawa i obowiązki jako obywateli. Niestety, często jest nieprzystępna dla przeciętnego odbiorcy ze względu swój skomplikowany i hermetyczny język. Naukowcy z wrocławskiego Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu SWPS we współpracy z firmą CSHARK oraz Kongresem Obywatelskich Ruchów Demokratycznych postanowili to zmienić. Efektem jest nowa, niewykluczająca i przyjazna użytkownikowi strona prezentująca Konstytucję RP.
Problem
Skomplikowana terminologia i nieprzystępna forma dokumentów prawnych
Dokumenty prawne często charakteryzują się niewielką czcionką i gęstym układem tekstu, co sprawia, że zawierają ogromną ilość informacji na jednej stronie. Ta skondensowana forma może być wyjątkowo trudna do czytania i zrozumienia dla przeciętnego obywatela. W taki sposób przedstawiana jest także Konstytucja, która ze względu na swoją zawiłość jest przytłaczająca i trudna w interpretacji, co przeczy jej pierwotnej misji – zapewnieniu dostępu do podstawowych zasad prawa.
Rozwiązanie
Nowe podejście do projektowania prawa
Głównym celem projektu jest przekształcenie Konstytucji w taki sposób, aby była łatwiejsza do zrozumienia oraz wyeksponowanie jej kluczowych idei, które będą przystępne dla wszystkich. Projektanci z Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej we Wrocławiu chcieli wyeliminować problem skomplikowanego, formalnego języka i przełożyć go na język bardziej potoczny, tak aby tekst był zrozumiały dla każdego, bez względu na wykształcenie czy wiedzę z zakresu prawa. W tym celu stworzyli stronę internetową, gdzie Konstytucja jest przedstawiona w bardziej przyjazny i czytelny sposób, dostosowany również dla osób niewidomych i niedowidzących.
Dlaczego?
Chcemy przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu
Specjalistyczne słownictwo występuje w wielu dziedzinach, również w prawie. Nie mamy obowiązku być ekspertami w każdym temacie, jednak nieznajomość terminologii prawniczej, może mieć nieprzyjemne konsekwencje. Zasady prawa obowiązują nas wszystkich, jednak nie każdy z nas ma wykształcenie w tej dziedzinie, co może prowadzić do wykluczenia społecznego.
Konstytucja dotyczy wszystkich obywateli, dla których powinna być dostępna zawsze, bez względu na okoliczności. To ona zapewnia nam podstawowe prawa i wolności, takie jak wolność słowa, wolność wyznania, wolność zgromadzeń, a także gwarantuje prawa obywatelskie, takie jak prawo do uczestnictwa w wyborach i uczciwego procesu sądowego. Ponadto, zapewnia nam prawo do edukacji i opieki zdrowotnej. Ma realny wpływ na życie obywateli oraz funkcjonowanie całego Państwa, dlatego twórcom projektu zależało na tym, aby ją oswoić, wytłumaczyć, pokazać w unowocześnionej formie, żeby zamiast odsyłać do kolejnych ustaw i artykułów, prowadziła odbiorcę krok po kroku do interesujących go treści.
Celem projektu nie jest ingerowanie w treści Konstytucji, ale przedstawienia jej w bardziej przystępnej formie, w której bariera językowa czy drobny druk nie stanowią problemu. Zwiększenie dostępności do tak fundamentalnego dokumentu jest bardzo ważna, ponieważ każdy z nas powinien znać swoje prawa, bez konieczności rozszyfrowywania problematycznej terminologii.
Bo taka właśnie powinna być konstytucja – przyjazna odbiorcy, niewykluczająca i przystępna dla wszystkich.
Na początku skupiliśmy się na rozłożeniu Konstytucji na części pierwsze, aby ułatwić dostęp do każdego artykułu oraz stworzyć prosty i czytelny spis treści. Strona umożliwia również odsłuch poszczególnych fragmentów tekstu oraz zapewnia łatwą opcję wydruku konkretnych rozdziałów lub artykułów. A to dopiero początek – platforma cały czas będzie się rozwijać. W planach mamy m.in udoskonalenie materiałów audio i dokładniejsze objaśnienie każdego z konstytucyjnych artykułów.
Zespół projektowy:
- Dr hab. Mariusz Wszołek, prof. Uniwersytetu SWPS
- Aneta Raczyńska
- Justyna Szafrańska
- Jaśmina Musiał
- Michał Michaliszyn
- Aleksandra Tomczak
- Dr Dorota Płuchowska
- Joanna Burska-Kopczyk
- Martyna Mrozek
- Paulina Woźniak
- Mateusz Radajewski
Zobacz inne aktualności
