Mechanizmy funkcjonowania sektora muzyki w Polsce – pobierz raport
Jaką grupę możemy przypisać do kategorii „wygrywających” na rodzimym rynku muzycznym? Czy wielozawodowość i zaangażowanie twórców w różne aspekty procesu produkcji są w tej branży regułą? Przedstawiamy raport „Who is smilig? Łańcuchy produkcji sektora muzyki w Polsce” przygotowany przez zespół Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną we współpracy z SWPS Innowacje na zlecenie Music Export Poland. W dokumencie tym szczegółowo omówione zostały najważniejsze aspekty sieciowych powiązań i relacji między różnymi podmiotami, a także koncept tworzenia łańcucha i przepływów wartości dodanej w różnych fazach procesu produkcji. Raport stanowi podsumowanie obszernego, interdyscyplinarnego badania, które zespół prowadził przez ponad rok pod kierownictwem prof. Doroty Ilczuk.
Wyczerpujące studium rynku muzycznego
18 stycznia 2024 r. ramach festiwalu ESNS 2024 odbyła się premierowa prezentacja wyników oraz raportu z badania „Who is smilig? Łańcuchy produkcji sektora muzyki w Polsce” zrealizowanego przez Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną we współpracy z SWPS Innowacje dla Music Export Poland. Na czele projektu badawczego stała prof. Dorota Ilczuk, która zaprezentowała wyniki tej obszernej analizy podczas festiwalowego modułu „Focus on Poland”. Celem badania było zaś rozpoznanie mechanizmów funkcjonowania sektora muzyki popularnej w Polsce.
Profesor Dorota Ilczuk wraz z grupą kilkunastu zaangażowanych badaczy i badaczek przez ponad rok analizowała, w jaki sposób sektor polskiej muzyki jest postrzegany, oceniany i interpretowany przez różne kategorie zawodowe osób w nim pracujących:
Dekonstruując przy użyciu modelu CICERONE łańcuch produkcji muzyki popularnej pokazaliśmy pracę wszystkich osób zaangażowanych, wraz z jej wewnętrzną specyfiką i zewnętrznymi uwarunkowaniami. Odnosząc się do koncepcji krzywej uśmiechu, zobaczyliśmy na konkretnych przykładach, czyja praca powinna być wymieniona w napisach końcowych produkcji muzycznych – WHO IS WORKING, jak wyglądają kwestie finansowania – WHO IS FUNDING, a nawet wyłoniliśmy grupę zwycięzców, czyli staraliśmy się wskazać WHO IS SMILING.
Kto uśmiecha się najszerzej?
„W naszej analizie krzywa uśmiechu pozostała przede wszystkim wdzięczną parafrazą do zastanowienia się, kogo cieszy najbardziej wytwarzanie wartości na rynku muzyki popularnej” – zapewniają autorzy raportu. Okazuje się, że wspólnym mianownikiem wszystkich grup „wygrywających” na rynku jest skuteczna kontrola odpowiednich zasobów. W zbiorze tym znajdą się zatem najważniejsze wytwórnie, koncerny medialne, a także nieliczni artyści ze statusem gwiazd. Co z pozostałymi grupami? Kto finansuje proces twórczy i wprawia w ruch indywidualne kariery? Czyja praca pozostaje w cieniu wielkich nazwisk? W jakim stopniu zbiory te przenikają się wzajemnie? Dokument, który prezentujemy, podejmuje próbę udzielenia wyczerpujących odpowiedzi na wszystkie wymienione wyżej pytania.
Badanie z udziałem uznanych polskich artystów
Projektując badanie, zespół wykorzystał kilka różnych technik badawczych, m.in. analizę danych zastanych (desk research), studia przypadku, obserwację uczestniczącą oraz indywidualne wywiady pogłębione prowadzone przez rok 2023.
Jak zapewnia kierowniczka projektu, podstawowe źródło danych pozyskanych podczas działań terenowych stanowiły jednak zdecydowanie badania jakościowe, w których zastosowano dwa komplementarne podejścia. Pierwsze to analiza przez pryzmat pojedynczych studiów przypadku (case study). W ramach każdego z omawianych przypadków zespół realizował wywiady z osobami lokującymi się w różnych fazach w sieci produkcji. Z drugiej, strony zespół badawczy realizował także wywiady eksperckie, które pozwoliły uzyskać szerszą perspektywę dotyczącą działania sektora muzycznego i roli oraz sytuacji artysty na tym rynku. Dobór ekspertek i ekspertów umożliwił uzyskanie dostępu do ogromu doświadczenia i wiedzy.
Do grupy eksperckiej należeli: Bovska, czyli Magdalena GrabowskaWacławek, Muniek Staszczyk, Ralph Kamiński i jego menedżerka Justyna Dominik, Monika Zawisza – menedżerka opiekująca się m.in. karierą Miuosha.
Wśród omawianych case'ów znalazły się m.in. event Warsaw Gravity Night #1 (wydarzenie zorganizowane przez klub Jasna1 w Warszawie w dniach 15–17 września 2022 r.) oraz utwór utwór Skubasa „Co i tak nadejdzie” z filmu „Dzisiaj śpisz ze mną” (to produkcja Garland Films zrealizowana dla platformy Netflix).
Badacze i badaczki zarówno przy analizie danych zastanych, jak i przeprowadzanych w wywiadach, skupili się na następujących aspektach działalności na rynku muzycznym:
- struktura i skala zatrudnienia,
- rola poszczególnych elementów sieci w powstawaniu wartości dodanej,
- polityka wynagrodzeń,
- percepcja rynku muzycznego jako całości i własnej na nim roli,
- przemiany (kulturowe i cywilizacyjne) związane z problematyką ekologiczną czy politykami równościowymi i ich wpływ na produkcje muzyczne.
(...) I właśnie w kontekście metodologii badawczej, w ramach której realizowane były badania, trzeba zauważyć, że zespół badawczy przedstawił w sposób wyczerpujący i szczegółowy przebieg realizacji badań oraz opisał metody analizy uzyskanych podczas nich danych. (...) Przedstawiony do recenzji raport badawczy „Who is smiling? Łańcuchy produkcji sektora muzyki w Polsce” ma jasne określone cele badawcze, odpowiednio dobrane metody badawcze, a także solidne podstawy teoretyczne. Raport dotyczy również ważnej poznawczo problematyki, która nie doczekała się jeszcze, przynajmniej w Polsce, systematycznych badań. Na uwagę i pochwałę zasługuje przede wszystkim klarowny język, przemyślane i spójne założenia teoretyczne oraz sposób analizy zebranego materiału i płynące stąd wnioski.
Pobierz raport
Przeczytaj raport „Who is smilig? Łańcuchy produkcji sektora muzyki w Polsce”
Partnerem raportu jest SWPS Innowacje, spółka celowa Uniwersytetu SWPS, prowadząca działalność konsultingową, badawczą i szkoleniową na rzecz biznesu oraz sektora publicznego.
Kierowniczka projektu badawczego
Zespół:
- Zleceniodawca: Music Export Poland – Tamara Kamińska, Marek Hojda;
- Koordynarorka projektu: dr Emilia Cholewicka;
- Kierownik badań terenowych: dr Maksymilian Bielecki;
- Badania terenowe realizowali: dr Maksymilian Bielecki, dr Emilia Cholewicka, Bogumiła Gręda, Piotr Kabaj, Anna Karpińskia, Maciej Kozieł, dr Stanisław Trzciński;
- Recenzent: dr hab. Piotr Majewski, prof. USWPS;
- Eksperci przemysłu muzycznego: Piotr Kabaj, dr Stanisław Trzciński;
- Redakcja i korekta raportu: Ewa Gruszka-Dobrzyńska;
- Oprawa graficzna raportu: Mikołaj Ławnicki;
- Przygotowanie executive summary: Anna Karpińska;
- Tłumaczenie executive summary na język angielski: dr Emilia Cholewicka;
- Asystent koordynatorki, materiały video: Maciej Kozieł.
Odwiedź strony zaangażowanych instytucji:
- Music EAxport Poland (MExP) – biuro eksportowe polskiej muzyki, które stawia sobie za cel doprowadzenie do radykalnego zwiększenia eksportu naszych utworów, artystów i nagrań na rynki zagraniczne. Organizator Festiwali ESNS 2024. Realizacji tego przedsięwzięcia podjęły się – dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – zrzeszające twórców Stowarzyszenie Autorów ZAiKS oraz reprezentujący firmy muzyczne Związek Producentów Audio-Video. Naturalnym obszarem działania tych organizacji jest promowanie i upowszechnianie repertuaru swoich członków także poza Polską.
- SWPS Innowacje – spółka celowa Uniwersytetu SWPS, która prowadzi działalność konsultingową, badawczą i szkoleniową na rzecz biznesu oraz sektora publicznego.
- Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną USWPS – łączy praktyków i teoretyków działających w obszarze gospodarki kreatywnej. Analizuje rozwój gospodarki kreatywnej, a także pobudza jej rozwój w Polsce i Europie. W tym celu współpracuje z indywidualnymi osobami oraz instytucjami sektora publicznego, prywatnego, komercyjnego oraz non profit.
Raport końcowy przygotowali:
Zobacz inne aktualności
