Teksty naszych badaczy i badaczek z Instytutu Projektowania w „Formach”
W najnowszym wydaniu internetowego kwartalnika „Formy” silnie zaznaczył swoją obecność Instytut Projektowania. W numerze „Badanie i projektowanie” znalazły się artykuły dr Ewy Klekot, dr. hab. Karola Murlaka, dr Moniki Rosińskiej i dr. Mariusza Wszołka podejmujące temat badań, projektowania i ich wzajemnych zależności. Serdecznie zapraszamy do lektury!
Co znajdziemy w najnowszym numerze?
13. numer „Form” rozpoczyna słowo wstępne od redaktora prowadzącego, dr. hab. Karola Murlaka – dyrektora naszego Instytutu Projektowania.
Następnie czytelnicy mogą zapoznać się z rozważaniami „Między badaniem a projektowaniem”. Dr hab. Murlak analizuje różne formy, jakie mogą przyjąć badania projektowe (ang. design research). Dokonuje ich podziału na badania o charakterze naukowym (służące poszerzaniu wiedzy) i nienaukowym (służące gromadzeniu istniejącej już wiedzy), a także klasyfikacji na badania dla projektowania, badania projektowania oraz badania przez projektowanie.
Projektant. Zajmuje się projektowaniem przestrzeni użyteczności publicznej oraz elementów jej wyposażenia: wnętrz, wystaw, małej architektury, mebli, oświetlenia. Interesuje się projektowaniem multisensorycznym. Współtwórca studia Designlab, w ramach którego pracował dla wielu międzynarodowych firm i instytucji – Deutsche Bank, Boston Consulting Group czy Martinelli Luce. Jest autorem prac prezentowanych zarówno w Polsce (Międzynarodowe Targi Poznańskie, Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie, Rondo Sztuki w Katowicach), jak i światowych stolicach designu (New Designers w Business Design Centre w Londynie, Design Week w Mediolanie, Berlinie, Frankfurcie, Budapeszcie, Pradze, Bukareszcie, Sofii, São Paulo oraz Rio de Janeiro). Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Laureat licznych nagród, m.in. dziewiątego konkursu Sanitec KOŁO i konkursu Design by. W School of Form prowadzi zajęcia z zakresu funkcji pomieszczeń i oświetlenia.
Niezwykle interesujący jest artykuł dr Moniki Rosińskiej pt. „Jak wyjść poza antropocentryzm badań w projektowaniu?”. Badaczkę interesują związki między naukami społecznymi a designem. Użytkownikami większości projektowanych przedmiotów, usług i doświadczeń są ludzie, dlatego w procesie twórczym na ogół nie sposób pominąć myślenia o nich. Autorka stara się nam przybliżyć zupełnie inne podejście do designu. Odchodzi od antropocentrycznego paradygmatu, zagłębiając się w praktyczne tworzenie projektów ukierunkowanych na zwierzęta, rośliny i przedmioty.
Socjolożka. Zajmuje się społeczno-kulturową refleksją nad projektowaniem oraz badaniami dla designu. Analizuje współczesne praktyki projektowe (design krytyczny/spekulatywny i partycypacyjny). Interesuje się historią designu w kontekście polityki, społeczeństwa i kultury oraz socjologią przedmiotów i projektowaniem w kontekście codzienności. Zajmuje się designem nieantropocentrycznym (dla roślin i zwierząt) oraz prowadzi studia nad nauką i technologią (STS). Bada, dlaczego proces twórczy to nie tylko forma i funkcja, co to znaczy „dobry design” i czym współcześnie zajmują się projektanci.
Podobnie jak w przypadku tekstu dr Rosińskiej, również esej dr Ewy Klekot dotyczy postrzegania innego niż ludzkie. Autorka zauważa, że w naukach społecznych perspektywa stopniowo dąży ku posthumanistycznej, czego konsekwencją jest m.in. pojawienie się podejścia znanego pod nazwą „perspektywizm”. W myśl tego poglądu obiektywne poznanie rzeczywistości jest niemożliwe; wszystko jest kwestią przyjmowanej perspektywy. Żadna z perspektyw, w szczególności nasza, ludzka, nie jest uprzywilejowana. Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się lub zastanawiałaś, jak wygląda świat z punktu widzenia materiałów? Nie?
Antropolożka kultury, tłumaczka, absolwentka archeologii i etnografii, doktor nauk o sztuce. Naukowo zajmuje się antropologią wzornictwa, sztuki oraz antropologią wytwarzania. Interesuje się interdyscyplinarnym łączeniem humanistyki i nauk społecznych z projektowaniem i działaniami artystycznymi. Bada, na czym polega relacja wytwórcy z jego otoczeniem, czym się różni „materia” od „materiału”, a także dlaczego rozpowszechnione jest przekonanie, że wytwarzanie ręczne i maszynowe wykluczają się nawzajem. Autorka licznych publikacji, m.in. „Sprawczość w fabryce porcelany” (2017), „Uwikłanie w nowoczesność: o tożsamości rzeczy zaprojektowanych” (2018), „Mētis – wiedza asystemowa” (2018). Kierowała interdyscyplinarnym projektem „Ludzie z fabryki porcelany”, który budził i cały czas budzi szerokie zainteresowanie. Wspólnie z Olgą Milczyńską zrealizowała wystawę „ROBIĆ / RZECZY” na Łódź Design Festival 2019. Od 2015 r. jest przewodniczącą Rady Muzeum Etnograficznego w Krakowie, a od 2017 r. członkinią zarządu SIEF (Europejskiego Stowarzyszenia Etnologów i Folklorystów). Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia: humanistyka w projektowaniu, pracownia humanistyczno-społeczna dla projektantów, projektowanie przestrzeni i obiektów.
Szerokie pole do rozważań otwiera również artykuł dr. Mariusza Wszołka (kierownika Katedry Grafiki i zastępcy dyrektora Instytutu Projektowania), poddający analizie figurę odbiorcy. W dzisiejszych czasach trudno sobie wyobrazić bezosobowe projektowanie. W procesie twórczym ogromną rolę odgrywa końcowy odbiorca; nie da się projektować bez brania go pod uwagę. Ale kim ów odbiorca jest? Odpowiedź na to pytanie nie jest tak oczywista, jak mogłoby się wydawać. W jej poszukiwaniu dr Mariusz Wszołek zagłębi się w wiele doktryn projektowych, różnych koncepcji i badań, a ich wyniki przedstawi czytelnikom przez pryzmat nauk o komunikacji.
Projektant. Zajmuje się głównie reklamą, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów jej działania w kontekście komunikacyjnym oraz dyferencji rynkowych. Naukowo interesuje się projektowaniem komunikacji, dyskursami wizualnymi oraz teorią społeczeństwa i komunikacji. Specjalizuje się w design thinking, human-centered design i corporate identity. Współpracował m.in. z Media Markt, Anotis, Noti, Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Eurobankiem, Smava Poland, Merc, Fundacją „Krzyżowa”, Galerią Wnętrz Domar, ESK 2016 oraz Uniwersytetem Europejskim Viadrina. Autor publikacji „Reklama. Operacjonalizacja pojęcia” (2015), „Reklama. Perspektywa empiryczna” (2016). Redaktor serii „Projektowanie komunikacji” wydawanej przez Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego.
Warto zapoznać się również z pozostałymi tekstami numeru.
„Badania w leanowym procesie projektowania produktu” autorstwa Ryszarda Poniedziałka (dyrektora Działu Rozwoju Produktu w firmie Ergodesign) pokazują korzyści dla zespołów projektowych z wykorzystywania metod badawczych zaczerpniętych prosto z branży IT.
Susan Yelavich (emerytowana profesor Parsons New School for Design) analizuje procesy i praktyki projektowe. Na przykładzie trzech projektów pokazuje relacje między projektowaniem, rzemiosłem i technologią.
Pismo zamyka artykuł zagranicznych naukowców, profesorów Duksa Koschitza i Roberta Lee Bracketa z Pratts Institute w Nowym Jorku. Prezentują oni przykłady stosowania praktyk projektowych jako metod badawczych, takie jak budowanie pełnowymiarowych prototypów w celu przetestowania właściwości konstrukcji architektonicznych.
Czasopisma „Formy” i „Krótkie Formy”
„Formy” to internetowy kwartalnik poświęcony designowi. Jest wydawany przez Wydział Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W piśmie publikowane są recenzowane artykuły o charakterze problemowym. W uzupełnieniu do „Form” co miesiąc ukazują się „Krótkie Formy”, periodyk redagowany przez zespół studentów. W zamierzeniu wydawców „Formy” i „Krótkie Formy” mają zachęcić czytelników do głębszej refleksji i angażować ich w dyskusję o roli projektowania. Publikacje adresowane są nie tylko do środowiska akademickiego, ale również do projektantów i krytyków designu.
Studiuj z nami i zostań projektantem
Na Uniwersytecie SWPS dużą wagę przywiązujemy do myślenia projektowego. Ukierunkuj swoją kreatywność w działania przynoszące wymierne efekty.
Design w najczystszej postaci – studiuj wzornictwo w School of Form
School of Form
kierunek wzornictwo
stacjonarne, niestacjonarne
Projektuj innowacje w School of Ideas
School of Ideas: projektowanie innowacji
kulturoznawstwo
stacjonarneProjektuj przyszłość
Projektuj usługi
Projektuj doświadczenia użytkownika i produkty
Badania doświadczeń użytkownika
UX research
stacjonarne, niestacjonarneSpecjalność na kierunku: Psychologia i informatyka
Projektuj wnętrza
Projektuj komunikację
Specjalność na kierunku: Komunikacja i media
Projektuj grafikę
Chcesz projektować coś zupełnie innego? Zobacz wszystkie kierunki związane z projektowaniem
Zobacz inne aktualności
