Instytut Nauk Społecznych

Angor animi
kultura lęku nowoczesnego

Projekt dotyczy kluczowych problemów współczesnej kultury przesyconej niepokojem i konfliktem pojawiającym się na wielu płaszczyznach. Niestabilność struktur społecznych, kryzys tożsamości jednostki, nieprzewidywalność jutra, śmierć nieoswojona, życie na krawędzi – prof. Leszek Koczanowicz bada najważniejsze wyznaczniki społeczeństw późnej nowoczesności, składające się na kulturę lęku.

CEEYouth
Badanie porównawcze młodych migrantów z Polski i Litwy w kontekście Brexitu

Od momentu rozszerzenia Unii Europejskiej w 2004 roku mobilność młodych Polaków i Litwinów znacząco wzrosła, a Wielka Brytania stała się nowym domem dla wielu z nich. Sytuacja zmieniła się w czerwcu 2016 roku kiedy ogłoszone zostały wyniki referendum w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii ze Wspólnoty. Międzynarodowy projekt pod kierownictwem dr hab. Izabeli Grabowskiej, prof. Uniwersytetu SWPS i dr Dovilė Jonavičienė z Public Policy and Management Institute z Litwy ma na celu zbadanie rodzajów ryzyka, na które narażeni są młodzi migranci z Polski i Litwy w kontekście Brexitu.

Celebryci w polskiej przestrzeni medialnej i społecznej

Czy celebryci to produkt społeczny stworzony przez media i odbiorców, czy też kreują się oni sami? Od tego pytania badawczego wyszedł zespół projektowy prof. dr. hab. Wiesława Godzica i na przestrzeni trzech ostatnich lat zgłębiał zagadnienie polskiego zjawiska celebrytyzmu. Przede wszystkim skupiał się na rozstrzygnięciu następujących kwestii: jak media oddziałują na celebrytów (ówczesnych lub potencjalnych) i jak celebryci wykorzystują media dla własnych celów. 

CEDMO
Central European Digital Media Observatory / Środkowoeuropejskie Centrum Obserwacji Dezinformacji Medialnej

Zagadnienia związane z dezinformacją medialną są jednym z najpoważniejszych problemów współczesnego świata. Także Europa Środkowa odczuwa w ostatnim czasie negatywne konsekwencje rozprzestrzeniania się fake newsów, w tym tych, które dotyczą tak ważnych tematów jak polityka czy zdrowie. Problem ten stał się szczególnie istotny w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainie. Badania nad dezinformacją medialną i działania profilaktyczne w tym zakresie powinny mieć charakter multidyscyplinarny i ponadnarodowy, gdyż zjawisko to przekracza granice państw i kontynentów, a przy tym jest niezwykle złożone pod względem tematyki i struktury. W celu walki z powszchną dezinformacją powstało Środkowoeuropejskie Centrum Obserwacji Dezinformacji Medialnej (CEDMO). Na realizację tego projektu Uniwersytet SWPS otrzymał dofinansowanie 773 330 zł od Komisji Europejskiej w ramach instrumentu finansowego „Łącząc Europę” (CEF) oraz 231 999 zł od Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu Projekty Międzynarodowe Współfinansowane. Wkład własny Uniwersytetu SWPS wynosi 25 788 zł.

DIASPOlitic:
Understanding the Political Dynamics of Émigré Communities in an Era of European Democratic Backsliding

Kierownikiem polskiego zespołu realizującego projekt „DIASPOlitic: zrozumienie politycznej dynamiki społeczności emigranckich w erze europejskiej erozji demokracji” jest dr hab. Benjamin Stanley, prof. Uniwersytetu SWPS z Centrum Studiów nad Demokracją.

Dokąd zmierza Partnerstwo Wschodnie? Niespokojne sąsiedztwo z perspektywy państwa, społeczeństwa obywatelskiego i obywateli

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Dorobek niemieckiej i polskiej antropologii wobec Rwandy

Masowe ludobójstwo popełnione na osobach pochodzących z ludu Tutsi, to nie jedyny istotny punkt w historii Rwandy, której początki sięgają pierwszego tysiąclecia naszej ery. Znaczny dorobek naukowy polskich i niemieckich antropologów jest w dużej mierze nieznany szerszemu odbiorcy – z powodu barier językowych, bądź niedostępności materiałów archiwalnych. Projekt, pod kierownictwem prof. dr hab. Klausa Bachmanna, ma na celu opracowanie anglojęzycznej wersji dotąd niepublikowanych źródeł dotyczących przedkolonialnej historii Rwandy i udostępnienie jej szerszemu odbiorcy.

GEMTRA
Tranzycja do macierzyństwa w trzech pokoleniach Polek

„By wychować dziecko potrzeba całej wioski”, w Polsce tę „wioskę” często stanowią wyłącznie kobiety. Pomimo tego, że wraz ze zmianą czasów zmienia się również podejście do rodzicielstwa, to w społeczeństwie nadal panuje przekonanie, że to przede wszystkim matka jest odpowiedzialna za wychowanie dziecka i przygotowanie go do życia w społeczeństwie. Projekt dr Pauli Pustułki, realizowany w ośrodku badawczym Młodzi w Centrum Lab, ma na celu zbadanie procesu przejścia do macierzyństwa z perspektywy trzech pokoleń Polek: przyszłych młodych mam, ich matek i babć.

Historia Rwandy

O ludobójstwie w Rwandzie każdy już kiedyś słyszał, ale historia tego kraju siega nieco dalej. Przez wieki był de facto poza zasięgiem państw kolonialnych i do czasów belgijskich zachował daleko idącą autonomię. Do dziś nie doczekał się opracowania całościowej historii, m.in. dlatego, że zbiory dokumentów na temat historii Rwandy są rozsiane po całym świecie: w Belgii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Tanzanii i we Włoszech. Teraz się to zmieni, pod kierunkiem prof. Klausa Bachmanna powstanie pierwsza monografia historii Rwandy, od początków rwandyjskiego państwa do dziś.

I-TREND
Internet Tools for Research in Europe on New Drugs

Dopalacze są bardziej popularne niż LSD czy grzyby halucynogenne. Zaraz za alkoholem, marihuaną, ecstasy czy amfetaminą są czwartą najczęściej wskazywaną używką. Wyniki badania realizowanego przez zespół prof. Piotra Sałustowicza z Uniwersytetu SWPS w ramach międzynarodowego projektu: „I-TREND: Instrumenty dla badań nad nowymi środkami psychoaktywnymi w Europie” dostarczają wiedzy na temat postrzegania i używania nowych substancji psychoaktywnych przez polską młodzież. Przebadano grupę 1385 osób, w której 88% stanowili mężczyźni i kobiety poniżej 25 roku życia.

INSIMO: (Nie)stabilność zawodowa oraz (nie)mobilność przestrzenna w perspektywie młodych ludzi w ruchu. Wpływ pandemii COVID-19

Naukowczynie z Uniwersytetu SWPS podjęły się zbadania, jak pandemia COVID-19 wpłynęła na życie młodych ludzi: na ich kariery zawodowe, życie codzienne i różne aspekty mobilności przestrzennej. Grupę badaną stanowiły osoby, które uczestniczyły już we wcześniejszym projekcie prowadzonym w naszej uczelni. Zespół badawczy pragnął porównać, jak zmieniło się życie młodych ludzi pod wpływem kryzysu wywołanego pandemią COVID-19.

Instytucjonalizacja partii politycznych
w parlamentach Europy Środkowej – data mining debat parlamentarnych

W jaki sposób nowe tematy stają się źródłem konfliktów politycznych? Jak rozumienie demokracji zmieniało się na przestrzeni lat? Czy można przewidzieć, które partie szybko upadną, a które staną się ważnymi aktorami politycznymi? Projekt, pod kierownictwem dr Agnieszki Kwiatkowskiej, ma na celu analizę procesu instytucjonalizacji partii politycznych w parlamentach pięciu krajów Europy Środkowej (Polska, Czechy, Litwa, Słowacja i Węgry) za pomocą ilościowych metod analizy danych tekstowych (debaty parlamentarne) i danych liczbowych (głosowania imienne) na innowacyjnej bazie danych, która zostanie utworzona w projekcie.

MINTE
Integracja Migrantów przez Edukację

Analiza sytuacji uchodźczej migrantów oraz istniejących mechanizmów pomocowych ma posłużyć do stworzenia skuteczniejszych strategii integracyjnych w ramach międzynarodowej współpracy.

Intencjonalizm lub funkcjonalizm
dynamika polityki eksterminacyjnej Niemieckiej Rzeszy wobec Herero

Wraz z końcem XIX i na początku XX wieku polityka kolonizacyjna cesarskich Niemiec w Afryce Południowo-Zachodniej staje się coraz bardziej agresywna. Gdy ogłoszono budowę kolei biegnącej przez ziemię Hererów, wybucha powstanie, do którego dołącza lud Nama. Brutalnie stłumiony przez cesarskie wojska bunt daje początek okrutnej polityce eksterminacyjnej. W jej wyniku w ciągu trzech lat ginie 80 proc. populacji Hererów i 50 proc. populacji Nama. Do dziś w środowisku badaczy kolonializmu trwa spór, czy polityka Cesarstwa Niemieckiego wobec Hererów i Nama była ludobójstwem, i czy istnieje związek przyczynowo-skutkowy między tą polityką a działaniami Trzeciej Rzeszy. Projekt prof. Klausa Bachmanna ma rzucić nowe światło na tamte wydarzenia i przyczynić się do rozstrzygnięcia sporu.

Kluczowe czynniki
warunkujące realizację celów strategicznych muzeów i miejsc pamięci ze szczególnym uwzględnieniem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu

Muzea i miejsca pamięci byłych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady służą nam wszystkim jako ostrzeżenie i lekcja przed strasznymi zbrodniami totalitaryzmów. Jednak, żeby to ostrzeżenie było słyszalne i czytelne, miejsca te muszą być zachowane, muszą funkcjonować i edukować. Dla zabezpieczenia tych ogromnych wartości społecznych potrzebne są znaczące nakłady. Większość zinstytucjonalizowanych miejsc pamięci boryka się z poważnymi problemami natury organizacyjno-finansowej, choć niektóre coraz efektywniej realizują swoją misję społeczną wytyczając standardy w zakresie zarządzania, fundrisingu i upamiętniania.

Kultura organizacyjna w procesach akulturacji międzynarodowych profesjonalistów w Polsce

Projekt jest finansowany w ramach programu MINIATURA 6 Narodowego Centrum Nauki w latach 2022–2023, nr projektu 2022/06/X/HS4/01099.

Łagodzenie skutków populizmu

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Mierząc populizm: badanie pilotażowe mające na celu udoskonalenie istniejących pytań

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Międzynarodowe Trybunały Karne
jako aktorzy zmian wewnętrznych

Międzynarodowe trybunały karne dla Rwandy i byłej Jugosławii miały przyczynić się do pojednania zwaśnionych stron i utrzymania pokoju. Co tak naprawdę zmieniło się na przestrzeni 20 lat funkcjonowania tych instytucji? Czy trybunały doprowadziły w tych państwach do reform? Czy zmienił się dyskurs polityczny i ramy mediów?

Międzynarodowe Trybunały Karne
w perspektywie porównawczej

Międzynarodowe Trybunały Karne dla Rwandy i byłej Jugosławii zostały powołane, aby pojednać zwaśnione strony i zaprowadzić pokój w krajach przez wiele lat pogrążonych w konflikcie. Projekt pod kierownictwem prof. dr. hab. Klausa Bachmanna stanowi podsumowanie całokształtu prac obydwu trybunałów. Ponadto rezultatem prowadzonych badań są dwie książki: „When Justice Meets Politics” i „The UN International Criminal Tribunals. Transition without Justice”, zawierające niepublikowane dotąd materiały.

MIMY:
Empowerment through liquid integration of migrant youth in vulnerable conditions

Liderem projektu jest Uniwersytet Luksemburski. Partnerem – Uniwersytet SWPS. Kierownikiem polskiego zespołu realizującego projekt „Upodmiotowienie młodych migrantów, znajdujących się w trudnej sytuacji, poprzez płynną integrację” jest dr hab. Izabela Grabowska, prof. Uniwersytetu SWPS.

Model efektywnego zarządzania
rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym

Projekt, który realizuje dr hab. Adam Szapderski, prof. Uniwersytetu SWPS – kierownik Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci, przedstawia innowacyjne podejście do trudnego tematu efektywnego zarządzania rozproszonym dziedzictwem martyrologicznym. To propozycja strategii upamiętnienia tragicznej historii ludobójstwa dokonanego przez Niemców na ludności cywilnej Warszawy i okolic w czasie II wojny światowej.

Plemienność czy obojętność?
Badanie rzeczywiście istniejących wartości demokratycznych i ich konsekwencji w Polsce

Naukowiec z Uniwersytetu SWPS bada preferencje wyborcze Polek i Polaków. Jak wiadomo, po 2015 r. standardy demokratyczne w naszym kraju uległy stanowczemu pogorszeniu. Jednak kluczową kwestią dla zespołu badawczego jest to, czy nasi wyborcy dostrzegają tę zmianę i jak na nią reagują. Czy są zdolni do tego, by rozliczyć rządzących? Czy może przyzwyczaili się, że mamy do czynienia z „innym” rodzajem demokracji?

Polaryzacja i konsensus
w Europie Środkowej po transformacji ustrojowej - analiza głosowań parlamentarnych

Jaki jest poziom polaryzacji systemów partyjnych? Jakie są relacje między większością rządową a opozycją? Jak podziały socjo-polityczne, obserwowane na poziomie elektoratu, funkcjonują na poziomie głosowań parlamentarnych? Projekt Polaryzacja i konsensus w Europie Środkowej po transformacji ustrojowej - analiza głosowań parlamentarnych ma na celu stworzenie zbioru danych wyników indywidualnych głosowań w wybranych parlamentach krajów Europy Środkowej takich jak Słowacja, Czechy, Węgry, Słowenia, Litwa, Rumunia. Dr Agnieszka Kwiatkowska zbada między innymi zróżnicowanie wymiarów strukturalizujących rywalizację partyjną, spójność ideologiczną ugrupowań i warunki sprzyjające przekształcaniu się wewnątrzpartyjnych podziałów ideologicznych w rozpad partii lub utratę członków.

Political branding
nowe podejście do relacji partia-wyborca

42 jedn. finans.:

Polityka pamięci wobec antykomunistycznego podziemia. Między państwowymi upamiętnieniami a kulturą popularną i komercjalizacją

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Polskie Generalne Studium Wyborcze 2019

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Programy edukacji przejściowej: zrozumienie i wsparcie poczucia przynależności i partycypacji społecznej dzieci-migrantów w społecznościach europejskich

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Przejścia młodych z edukacji na rodzimy i zagraniczny rynek pracy
rola lokalności, grupy odniesienia i nowych mediów

42 jedn. finans.:

Relacje pomiędzy ruchami społecznymi a partiami politycznymi
na rzecz reprezentacji demokratycznej grup społecznych w Europie

Coraz większym zainteresowaniem naukowców cieszy się temat relacji ruch–partia. Zależności między ruchami społecznymi i partiami nie zostały jeszcze dogłębnie zbadane przez nauki społeczne. Niewiele wiadomo o tym, jak często i na jakich zasadach obie strony nawiązują współpracę oraz czy i jak tworzą relacje międzynarodowe. Nie wiadomo również, jakie mechanizmy ułatwiają, a jakie utrudniają tę współpracę. To, czego jeszcze nie wiemy o relacjach ruch–partia na podstawie m.in. przykładów z Polski (Strajk Kobiet), Ukrainy (Euromajdan) i Niemiec (Piątki dla przyszłości) zbada w swoim projekcie naukowym dr Olga Zelinska z Instytutu Nauk Społecznych Unwiersytetu SWPS.

Rodzina w kontekście migracyjnym. Polskie rodziny w Irlandii

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Rola aktorów socjalizacyjnych w przejściach transnarodowych i formowaniu poczucia przynależności dzieci migrantów w Polsce

Dzieci imigrantów, przybywające do Polski z różnych krajów, rozpoczynają naukę w szkole i zaczynają budować poczucie przynależności i przywiązania do zamieszkanego przez nich kraju. W jaki sposób dzieci z różnym kapitałem społecznym, kulturowym i gospodarczym doświadczają przemian transgranicznych i procesu socjalizacji w Polsce? Jakie instytucje i osoby, czyli tzw. „aktorzy socjalizacji”, odgrywają w Polsce rolę w procesach przystosowywania się dzieci do nowego środowiska? Jaki jest wpływ rodziny, szkoły, rówieśników, religii i mediów na doświadczenia dzieci w nowym otoczeniu? Na te pytania w swoim projekcie badawczym odpowiada socjolog Anzhela Popyk. 

Siła negocjacyjna UE i państw członkowskich w świetle teorii graczy weto (veto player theory)

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Socjologiczne i psychologiczne determinanty radzenia sobie z szybkimi zmianami społecznymi

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Stosowanie mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej w warunkach trwającego konfliktu zbrojnego

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Stosunek Polaków do UE, demokracji i państwa prawa (2018–2019)

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Transmisja rosyjskiego systemu gry aktorskiej na grunt amerykański

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Typologia relacji między organizacjami pozarządowymi w Polsce

Ścisła współpraca organizacji pozarządowych, obejmująca m.in. wymianę informacji i doświadczeń, wspólne planowanie i tworzenie projektów, pomoc materialną, sprzyja rozwojowi trzeciego sektora. Zespół pod kierownictwem Agnieszki Kaim zbada kondycję sektora NGO w Polsce oraz relacje między wybranymi 30 organizacjami.  

ULTRAGEN
Wchodzenie w dorosłość w czasach ultra-niepewności: międzypokoleniowa teoria „rozedrganych” tranzycji

Wydarzenia związane z globalną pandemią Covid-19 zmieniają charakter różnych procesów społecznych, w tym wpływają na sposoby myślenia o drogach do stawania się dorosłym wśród młodych ludzi i w ich rodzinach. Traktując globalny kryzys zdrowia publicznego jako tło przemian, w projekcie ULTRAGEN – realizowanym w ośrodku badawczym Młodzi w Centrum Lab – chcemy się dowiedzieć, jakie są długofalowe skutki kryzysów społecznych na dorosłość we współczesnej Polsce.

Wertewandel In Ostdeutchland und Polen im Lichte von Meinungsumfragen

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Wiedza polityczna w Polsce

Czy przeciętny Polak interesuje się polityką? Czy zna posłów ze swojego okręgu wyborczego i ministrów rządu? Czy czytał Konstytucję i czy wie jakie przepisy uchwala rząd? Zespół socjologów i politologów z Uniwersytetu SWPS, pod kierownictwem dr hab. Mikołaja Cześnika, prof. Uniwersytetu SWPS, zbada jaki jest stan wiedzy politycznej Polaków i jak ta wiedza wpływa na ich decyzje wyborcze i w konsekwencji na politykę kraju.

Wpływ mediów na postawy polityczne

Mówi się, że media są czwartą władzą lub też, że stanowią jej narzędzie. Docierają do szerokiej publiczności, kształtują poglądy polityczne, mają realne oddziaływanie na demokrację. Do jakiego stopnia są ważne dla polityki? Jak dalece wpływają na przekonania? Jak ustrukturyzowana jest konsumpcja mediów w grupach wyróżnionych ze względu na postawy? Zespół badawczy dr. Michała Wenzla postanowił okreslić skalę i charakter wpływu mediów – zarówno tradycyjnych, jak i społecznościowych – na orientacje polityczne.

Wpływ Międzynarodowego Prawa Karnego na funkcjonowanie społeczeństw

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Wpływ reguł wyborczych
na jakość demokracji lokalnej w Polsce

Wyniki badania posłużą międzynarodowej społeczności akademickiej jako obowiązkowy punkt referencyjny. Mogą mieć również bardzo duży wpływ na projektowanie regulacji wyborczych oraz sposób, w jaki politycy i badacze polityki oceniać będą poszczególne reguły gry wyborczej.

Wykorzystanie technologii teleinformatycznych (ICT) w adaptacji i integracji imigrantów

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.

Zaawansowane zapobieganie konfliktom

Projekt realizowany przez Instytut Nauk Społecznych i finansowany przez Instytut Nauk Społecznych.